از سکوت زیرسطحی‌ها تا غرش موشک‌ها

به گزارش پارس ، کم کم به پایان دوره چهار ساله وزارت دفاع دولت دهم می رسیم، وزارتخانه ای که با هدایت سردار احمد وحیدی دستاوردهای بسیار خوبی در حوزه های مختلف کسب کرد.

سردار وحیدی با تاکید بر ارتباط و همراهی صنایع دفاعی با دانشگاه ها توانست از توان علمی کشور در پیشبرد اهداف وزارت خانه متبوعش بهره ببرد.

در این رابطه  فارس در نظر دارد طی انتشار چند گزارش، دستاوردهای وزارت دفاع دولت دهم را در حوزه های دریایی، هوایی، زمینی، پدافند، موشکی، پهپاد و فضایی را مورد بررسی اجمالی قرار دهد که این سلسله گزارش ها با اقدامات و پیشرفت های ایران در حوزه دریایی آغاز می شود.

آنچه مشخص است مواردی که ذکر می شود تنها گوشه ای از توان و دستاوردهای نظامی کشورمان است و قطعا پیشرفتهای دفاعی کشورمان به این موارد ختم نمی شود چراکه وزارت دفاع علاوه بر تامین نیازهای نیروهای مسلح، نقشی عمده در طراحی و ساخت سامانه های پیشرفته علمی و فناوری کشور ایفا می کند.

***

* « دماوند» نگهبان ایرانی بزرگترین دریاچه جهان

بی شک یکی از مهمترین دستاوردهای هر کشور در حوزه دریایی می تواند ساخت شناورهای سنگین از جمله ناوشکن های نظامی باشد.

جماران اولین ناوشکن ساخت ایران بود که به عنوان عظیم ترین دستاورد دفاعی کشور توسط متخصصان نیروی دریایی ارتش و صنایع دفاعی کشورمان ساخته شد و در روز سی ام بهمن ماه سال ۸۸ با حضور حضرت آیت الله خامنه ای فرمانده معظم کل قوا در خلیج فارس به آب انداخته شد. ساخت این شناور در سال ۱۳۷۶ به دستور مستقیم فرمانده معظم کل قوا آغاز شده بود.

ناوشکن جماران ۹۴ متر طول و قریب ۱۵۰۰ تن وزن و رادارهای پیشرفته می تواند با سرعت ۳۰ گره دریایی حرکت کرده و ۱۲۰ تا ۱۴۰ پرسنل و خدمه نیز در آن فعالیت کنند، اما متخصصان دفاعی کشور با ساخت جماران فعالیت خود را متوقف نکردند و در همان زمان در حال ساخت ناوشکن جماران ۲ (دماوند) در شمال کشور بودند.

سرانجام ناوشکن جماران ۲ پس از حدود ۶ سال کار و تلاش مضاعف متخصصان صنعت دفاعی در اسفندماه ۹۱ در صنایع شهید تمجیدی وزارت دفاع، با حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور، سرلشکر فیروزآبادی رییس ستاد کل نیروهای مسلح، سردار احمد وحیدی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، دریادار حبیب الله سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش و جمعی از فرماندهان و مسئولین کشور به آب انداخته شد.

ناوشکن جماران ۲ در دریای خزر از حریم آبهای جمهوری اسلامی ایران حفاظت می کند تا بزرگترین دریاچه جهان زیر پای نگهبان دریایی ایران برای حفاظت از سهم ۲۰ درصدی خود باشد.

خط تولید ناوشکن جماران ۲ در اواخر سال ۸۵ در صنایع دریایی شهید تمجیدی شهرستان انزلی با نام موج۲ افتتاح شده بود. ناوشکن ۱۴۲۰ تنی موج ۲ با قدرت موتور ۲۰۰۰۰ اسب بخار و سرعت ۳۰ گره دریایی قابلیت حمل بالگرد، انواع موشک های سطح به سطح و سطح به هوا، توپ های پیشرفته، توپ ضد هوایی، سیستم اژدر افکن و مجهز به سیستم جنگ الکترونیک است.

با توجه به نصب رادارهای پیشرفته آرایه فازی در ناوشکن جماران، قطعا ناوشکن جماران۲ نیز دارای این نوع رادارها و یا نمونه هایی پیشرفته تر برای پوشش هرچه بهتر منطقه خواهد بود.

* بازگشت « سهند» ؛ یادآور مقابله با آمریکا

یکی دیگر از ناوشکن هایی که در صنایع دریایی وزارت دفاع ساخته و به آب اندازی شد، ناوشکن سهند بود که در شهریورماه ۹۱ سازه اصلی آن با دستور حضرت آیت الله خامنه ای فرمانده معظم کل قوا در آبهای جنوبی کشور و در بندر عباس به آب اندازی شد.

کار ساخت این ناوشکن که شناوری دیگر از کلاس جماران است از مهرماه سال ۹۰ در کارخانجات نیروی دریایی ارتش آغاز شد و در مدت زمان کمتر از آنچه که پیش بینی می شد یعنی ۹ ماه، سازه اصلی این شناور ساخته و آماده نصب تجهیزات بر روی آن شد.

جنس به کار گرفته شده برای سازه این شناور یک جنس بخصوص و ویژه با قابلیت رادارگریزی است و به زودی، این ناوشکن با نصب تجهیزات الکترونیک و سامانه های دفاعی مدرن و به روز، آماده انجام ماموریت های محوله خواهد شد.

ساخت ناوشکن سهند به لحاظ زمانی یک پنجم زمان ساخت ناوشکن جماران طول کشیده است. این ناوشکن یکی از سلسله ناوشکن های در دست ساخت نیروی دریایی آتش است که با ساخت آنها، توان دریایی ارتش به میزان چشم گیری افزایش خواهد یافت.

این شناور به یاد ناوشکن ایرانی که درسال ۶۷ با ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس درگیر شد، « سهند» نام گرفته است.

* ساخت ناوشکن های موشک انداز کلاس پیکان

علاوه بر ساخت این ناوشکن ها وزارت دفاع همزمان ساخت چندین شناور دیگر را در دستور کار دارد که در همین راستا چندی پیش دریادار سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش از به آب اندازی ناوهای موشک انداز کلاس پیکان در آینده نزدیک خبر داد.

* « سراج ۱» ؛ سرعت مرگ

به همت متخصصان دفاعی و به مناسبت سی و یکم مرداد روز صنعت دفاعی در سال ۸۹ خط تولید شناور تندرو و راکت انداز سراج ۱، با حضور وزیر دفاع و فرمانده نیروی دریایی سپاه افتتاح شد.

شناور سراج ۱ یک شناور تندروی تهاجمی راکت انداز و متناسب با مناطق آب و هوای گرمسیری است.

برای طراحی و ساخت این شناور از پیشرفته ترین و جدیدترین فناوری ها استفاده شده است، سرعت، کارآیی و قدرت مانور شناور سراج در حد بالایی است.

جنس بدنه این شناور فایبرگلاس و مجهز به امکانات بومی مخابراتی و ناوبری الکترونیکی است. طراحی کابین در این شناور به گونه ای است که در سرعت بالا در داخل کابین ارتفاعات و سرو صدا احساس نمی شود. همچنین در شرایطی طوفانی دریا سرنشینان آن شدت امواج را احساس نخواهند کرد.

* « ذوالفقار» ؛ حمله سریع به کشتی های دشمن

نسل جدید شناور موشک انداز ذوالفقار نیز در روز صنعت دفاعی توسط سردار وحیدی در صنایع دریایی وزارت دفاع افتتاح شد.

این شناور، شناور گشت دریایی است و طراحی آن بر اساس حمله سریع به کشتی های دشمن انجام شده و مجهز به موشک و تیربار است.

کارآیی مناسب، سرعت بالا، مانور سریع و دریانوردی خوب از ویژگی های نسل جدید شناور ذوالفقار است، بدنه این شناور بر اساس استانداردهای جهانی طراحی و ساخته شده است که از پیشرفته ترین تجهیزات بومی مخابراتی، ناوبری و الکترونیک برخوردار است.

با تولید انبوه شناور سراج ۱ و نسل جدید شناور ذوالفقار قدرت دفاعی و سرعت عمل و چابکی نیروی دریایی کشورمان به طور چشمگیری افزایش یافته است.

* « غدیر» کمین گاهی در زیر آب

یکی دیگر از اقداماتی که در سال ۸۹ صورت گرفت الحاق ۴ فروند زیردریایی غدیر به یگان دریایی کشور بود که با همت و تلاش متخصصان زبده و کارآمد سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و در راستای انبوه سازی این محصول استراتژیک با هدف ارتقاء توان دفاعی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت.

این زیردریایی از نوع زیردریایی سبک محسوب می شود و نخستین بار زیر دریایی کاملاً ایرانی غدیر در رزمایش بزرگ اتحاد مورد بهره برداری قرار گرفت.

چابکی لازم برای انجام سریع مأموریت ها، رنج ناوبری زیر سطحی طولانی، سونار سایز کوچک، دستگاه کنترل عمق اتوماتیک، سیستم هدایت دستی، هیدرولیک و خودکار و قابلیت ناوبری در آبهای کم عمق از ویژگی های این زیر دریایی است.

سیستم نوین پرتاب اژدر از ویژگی های بسیار مهم این زیرسطحی بشمار می رود. این سیستم از دقت بالایی برای هدف گیری برخوردار است.

این زیر دریایی علاوه بر قدرت جابجایی سریع نیرو، رهگیری شناورهای سطحی و زیر سطحی دشمن، قابلیت شناسایی اهداف نظامی و قابلیت حمل نیروهای ویژه، دارای قدرت قوس سریع و پنهان شدن از رادار را نیز داراست.

* « فاتح» جدیدترین زیردریایی نیمه سنگین ایران

علاوه بر زیردریایی های غدیر متخصصان صنایع دفاعی کشور با اتکا به تجارت گذشته خود در طراحی و ساخته سامانه های زیر سطحی، ساخت جدیدترین زیرسطحی نیمه سنگین جمهوری اسلامی ایران با نام « فاتح» را در دستور کار قرار دادند.

زیرسطحی « فاتح» با تناژ حدود ۶۰۰ تن جزو زیرسطحی های نیمه سنگین ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود که به احتمال زیاد در ماموریت هایی نظیر حفاظت از آبهای سرزمینی در کنار دیگر زیرسطحی های نیروی دریایی مانند زیر سطحی غدیر به انجام ماموریت خواهد پرداخت.

این زیر سطحی مجهز به پیشرفته ترین تسلیحات دفاعی و تهاجمی ازجمله چندین اژدر و مین های دریایی است که می تواند در عمق عملیاتی بیش از ۲۰۰ متر در مدت زمان تقریبا ۵ هفته به حفاظت از آب های سرزمینی ایران اسلامی بپردازد.

فاتح که کار ساخت آن در مراحل پایانی قرار دارد، بزودی به ناوگان دریایی ارتش الحاق خواهد شد

* تحویل انبوه معروفترین موشک کروز دریایی

یکی از حوزه هایی که وزارت دفاع بر روی آن تمرکز کرده و دستاوردهای بسیار خوبی نیز در آن دارد، موشک های کروز دریایی است که موشک دریایی نور با برد بیش از ۱۲۰ کیلومتر از معروفترین آنهاست.

در همین راستا در سال ۹۰ شاهد تحویل انبوه پیشرفته ترین سامانه های موشکی کروز به نیروی دریایی ارتش بودیم.

این موشک قابلیت شلیک از روی شناور و ساحل را دارد و بارها در رزمایش های نیروی دریایی ارتش و نیز سپاه از ساحل و از روی شناورها شلیک شده و اهداف دریایی را مورد اصابت قرار داده است.

با ابتکار متخصصان داخلی در زمینه بروزرسانی، ارتقا و تحرک پذیری بیشتر این موشک، با استقرار سامانه راداری بر روی پرتابگر موشک نور، علاوه بر کم حجم شدن این سامانه، قدرت تحرک آن نیز بسیار بالا رفته است. موشک نور همچنین بر روی برخی جنگنده های نیروی هوایی ارتش نصب شده است.

* « قادر» ؛ واکنش سریع ۲۰۰کیلومتری ایران به متجاوزان

« قادر» یکی دیگر از موشک های کروز دریایی ایران است که خط تولید آن در آخرین روز از هفته دفاع مقدس در سال ۹۰ با حضور سردار احمد وحیدی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امیر سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی و سردار فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افتتاح و انبوه این موشک توسط سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع به نیروی دریایی سپاه و ارتش تحویل شد.

موشک کروز دریایی قادر که به مناسبت روز صنعت دفاعی با حضور رئیس جمهور رونمایی شد، در کوتاه ترین زمان ممکن به تولید انبوه رسید.

پس از رونمایی از این موشک برخی از رسانه های غربی مدعی شدند این موشک یک موشک خارجی است که ایران تنها یک فروند از آن را در اختیار دارد و با اعلام اخبار دروغ قصد داشتند این موفقیت بزرگ را تحت الشعاع قرار دهند اما متخصصان زبده و کارآمد سازمان صنایع هوا و فضا با تولید و تحویل انبوه موشک قادر، علاوه بر نشان دادن توانمندی های بالای خود در تامین نیازمندی های موشکی نیروهای مسلح کشورمان، یکبار دیگر دروغ بودن ادعای رسانه های غربی را اثبات کردند.

این موشک با برد حدود ۲۰۰ کیلومتر و قابلیت آماده سازی و واکنش سریع می تواند اهداف دریایی از جمله ناوچه ها و ناوهای جنگی و اهداف ساحلی دشمن را منهدم کند. پرواز در ارتفاع پایین، قابلیت تخریب بالا، وزن کم، دقت عمل در انهدام اهداف مورد نظر از ویژگی های موشک قادر است.

موشک قادر قابلیت شلیک از ساحل و از روی شناور با کلاس های گوناگون را دارد و با تجهیز نیروی دریایی سپاه و ارتش به این موشک پیشرفته توان عملیاتی این نیرو به نحو قابل توجهی افزایش یافت.

* تولید و تحویل موشک کروز « ظفر»

در چهارمین روز از ایام الله دهه مبارک فجر در سال ۹۰ خط تولید انبوه سامانه موشک کروز دریایی « ظفر» افتتاح و تحویل دهی اولین سری آن با حضور سردار وحیدی و سردار فدوی در سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع انجام شد.

ظفر یک موشک ضدکشتی، کوتاه برد و راداری است که قادر است اهداف کوچک و متوسط را با دقت بسیار بالا هدف قرار داده و منهدم کند.

قابلیت نصب بر روی انواع شناورهای سبک و تندرو، وزن کم با قابلیت ضد جنگ الکترونیک بالا و قدرت تخریب فوق العاده از ویژگی سامانه موشک کروز ظفر است، این سامانه صد در صد بومی و بدست توانمند متخصصین زبده و کارآمد سازمان صنایع هوافضا طراحی و ساخته شده است.

موشک ظفر پس از شلیک با کاهش ارتفاع به مرحله کروز رسیده تا از دید دشمن پنهان بماند و در مرحله پایانی پس از کشف هدف در ارتفاع پایین هدف را منهدم می کند.

موشک ظفر قادر است هر ۳ ثانیه به صورت تکی و چندتایی اهداف را مورد اصابت قرار دهد.

سردار سیدمهدی فرحی رئیس سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع پیش از این با اشاره به اینکه موشک های ایران از قابلیت شلیک از روی شناورهای با سرعت بالای ۳۰ نات (حدود ۶۰ کیلومتر) برخوردارند به موشک های کروز ظفر، نصر، نور، قادر و غدیر اشاره کرد.

* غرش « محراب» علیه اخلال گرها

موشک هوشمند و بومی سطح به هوای میانبرد « محراب» نیز یکی دیگر از دستاوردهای کشورمان بود که در سومین مرحله از رزمایش بزرگ دریایی ولایت ۹۰ از سوی شناور موشک انداز کلاس پیکان « گرز» شلیک و هدف پروازی مورد نظر را منهدم کرد.

این موشک که به دست متخصصان صنایع دفاع تولید شده است، در صورت ایجاد اخلال و جنگ الکترونیک از سوی دشمن در هنگام شلیک می تواند بلافاصله منبع ارسال سینگال های اخلال گر را شناسایی و به سمت آن تغییر جهت داده و سامانه مختل کننده را هدف قرار دهد.

از دیگر ویژگی های این سامانه موشکی هوشمند این است که می تواند هم علیه اهداف هوایی و هم اهداف سطحی عمل کرده و شناورهای متخاصم را نیز مورد هدف قرار دهد.

* « خلیج فارس» ، کابوس ناوهای آمریکایی

اواخر سال ۸۹ بود که خبر تولید انبوه جدیدترین موشک بالستیک و هوشمند ضد اهداف دریایی « خلیج فارس» منتشر شد. موشکی که دشمن توانایی ردگیری و خنثی کردن این موشک را نخواهد داشت.

موشک هوشمند و بالستیک « خلیج فارس» یک موشک مافوق صوت و کشتی زن بوده و تفاوت آن با موشک های قبلی این است که دیگر موشک ها عمدتاً با سرعتی زیر صوت و به صورت کروز عمل می کردند اما خلیج فارس با سرعتی مافوق صوت و به صورت بالستیک از سطح زمین شلیک شده و به صورت عمودی از ارتفاع بالا می تواند هرگونه ناو و یا شناور دشمن را مورد هدف قرار دهد.

شعاع برد عملیاتی این موشک ۳۰۰ کیلومتر است. موشک « خلیج فارس» به صورت هدایت ترکیبی عمل کرده به طوری که جستجوگر آن در فاز نهایی بر روی هدف قفل می کند و در این حالت هرگونه شناور دشمن هیچ راه گریزی از اصابت این موشک که کلاهکی با حدود ۶۵۰ کیلوگرم مواد منفجره دارد، نخواهد داشت.

سوخت این موشک جامد است و این موشک توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده است.

در آخرین ارتقای موشک خلیج فارس که در رژه نیروهای مسلح نیز به نمایش درآمده، این موشک می تواند از لانچرهای سه تایی شلیک شود که این موضوع توانایی مقابله این موشک با اهداف بیشتر را در آن واحد بالا می برد.

موشک خلیج فارس در تست های اولیه خود هدفی را مورد اصابت قرار داد که سطح مقطع آن یک دهم اهداف شناوری بزرگ مثل ناوهای هواپیمابر بود.

* « والفجر» ؛ اژدر بومی ایرانی

سامانه اژدر بومی والفجر نیز که به دست متخصصان صنایع دفاعی ساخته شده در شهریورماه سال ۹۰ رونمایی شد.

این اژدر با سر جنگی ۲۲۰ کیلوگرمی توانایی انهدام شناورهای سنگین دشمن را دارد. اژدر والفجر که از شناورهای زیردریایی پرتاب میشود، دارای قابلیت عملیات در شرایط ناپایدار جوی و کاربرد در آب های کم عمق و عمیق دریا بوده و مجهز به سیستم ایمنی و تسلیح پیشرفته است.

سامانه اژدر والفجر در فرآیند طراحی و تولید خود انواع آزمایش های مهم میدانی دریایی شامل تست های کنترلی و فرمان پذیری و تست های دریایی آشیانه یابی و تست های آشکارسازی را با موفقیت انجام داده است.

این اژدر یکی از پیچیده ترین سلاح های دریایی است و مسلما نقش مهم و تعیین کننده ای در ارتقای توان دریایی و کارآمدی شناورها و زیردریایی های جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت.

* هواناو « تندر» با قابلیت حمل انواع راکت و پهپاد

هاورکرافت را می توان هواپیمای بدون بال و یا نوعی کشتی نامید که قادر است در خارج از آب نیز حرکت کند، چون ساختمان آن به گونه ای طراحی شده است که می تواند هم روی آب و هم روی سطوح صاف خشکی حرکت کند.

بهترین کاربرد آن روی سطوح صاف آب است. البته امواج دریا تاثیر چندانی در حرکت این وسیله ندارد. تنها خطر این است که اگر روی سطوح ناهموار حرکت کند، ممکن است کف آن صدمه ببیند.

سرعت هاورکرافت ها بسیار بیشتر از کشتی هاست، زیرا آنها برای مقابله با فشار آب، هیچ نیرویی را مصرف نمی کنند، بلکه تنها هوا را می شکافند.

در همین راستا هواناو بومی « تندر» که توسط متخصصین وزارت دفاع طراحی و ساخته شد بود، آبان ماه سال ۹۱ با حضور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی شد.

این هواناو در دو مدل رزمی و ترابری عرضه شد که مدل رزمی آن بنام تندر نام گذاری شد. هواناو تندر که به پهپادهای شناسایی و امکانات جمع آوری اطلاعات نیز مجهز شده، قادر است مأموریت های مختلف و متنوعی در حوزه های نظامی به انجام رساند.

گشت ساحلی، شناور فرماندهی، عملیات شناسایی آفندی و پدافند میان برد آبی خاکی، شرکت در عملیات دفاع نامتقارن، حمل و نقل نفرات و تجهیزات برای پشتیبانی و لجستیک جزایر و سواحل، آمبولانس دریایی و عملیات امداد و نجات از کاربردهای این هواناو بشمار می رود.

عبور از مناطق مسطح و صعب العبور مانند سطوح باتلاقی، شن زار، لجنی، نی زار، سطوح آب گرفته کم عمق و عبور از مناطق مین ریزی شده کم عمق، بدون نیاز به تجهیزات ساحلی از دیگر ویژگی های هواناو تندر است.

جمهوری اسلامی ایران در شمار ۵ کشور دارای این فناوری است و قادر است نیازهای داخلی و صادراتی را با طراحی های متنوعی که انجام می دهد پاسخگو باشد.

بر روی هواناو تندر انواع سلاح های ساخت وزارت دفاع مثل راکت، توپ و هواپیمای بدون سرنشین قابل نصب و بهره برداری است و علاوه بر تأمین نیازهای رزمی، جابجایی مسافر، حمل بار در مناطق فاقد اسکله، امدادرسانی های هلال احمر در کمک به مناطق سیل زده، کنترل شیلات و شناورهای صیادی، حمل و نقل کارکنان و تجهیزات شرکت های فعال در دریا و مطالعات زیست محیطی دریا و ساحل از جمله کاربردهای تجاری این هواناو است.

* تحویل سه اسکادران قایق پرنده « باور ۲»

در آخرین روز از هفته دفاع مقدس در سال ۸۹، سه اسکادران قایق پرنده « باور ۲» از سوی وزارت دفاع کشورمان به نیروی دریایی سپاه تحویل داده شد. « باور ۲» طراحی و ساخت مشترک سازمان های صنایع دریایی و هوایی و دانشگاه صنعتی مالک اشتر وزارت دفاع بود.

این یک پرنده اثر سطحی است که مأموریت گشت زنی و شناسایی بر روی دریا را انجام می دهد و مسلح شدن به تیربار، دوربین های دید در شب و دید در روز، ضبط و ارسال تصاویر و اطلاعات مورد نظر از ویژگی این قایق است.

جمهوری اسلامی ایران جزو معدود کشورهایی است که در مدت نسبتاً کوتاهی کار طراحی، ساخت و بهره برداری قایق های پرنده را به انجام رسانده است و با این تلاش، در ایران جزو باشگاه طراحان و تولیدکنندگان پرنده های اثر سطحی است.

تحویل این حجم قایق پرنده نشان از پویایی، بالندگی و هم افزایی صنایع دفاعی وزارت دفاع است. قایق پرنده « باور ۲» را می توان نماد دیگری از خودباوری و همت مضاعف و کار مضاعف فرزندان غیور ملت ایران در وزارت دفاع توصیف کرد.

وزیر دفاع همچنین چندی پیش اعلام کرد که جدیدترین شناور پرنده ساخت وزارت دفاع، شناوری با قابلیت تهاجمی و موشک انداز است که در آینده رونمایی می شود.

آنچه خواندید، بخشی از دستاوردهای صنایع دفاعی کشور در حوزه دریایی بود که طی چهار سال اخیر در اختیار نیروهای مسلح کشور قرار گرفت.