بایدن چه نقشه ای برای برجام دارد؟

در حالی که مقام‌های رسمی دولت جدید آمریکا به ریاست « جو بایدن » هرگونه بازگشت این کشور به توافق هسته‌ای را منوط به پیشقدم شدن ایران در پایبندی مجدد به تعهدات برجامی می‌دانند اما برخی منابع از طرح جدید واشنگتن درخصوص این خبر می‌دهند.

خبرگزاری «رویترز» بامداد سه‌شنبه به نقل از سه منبع مطلع نوشت: «ایالات متحده در حال بررسی گستره‌ای از ایده‌ها درباره چگونگی احیای توافق هسته‌ای ایران است که شامل گزینه‌ای نیز می‌شود که در آن دو طرف گام‌های کوچکی، نه به میزان پایبندی کامل، برخواهند داشت تا مقداری زمان کسب کنند».

رویترز درباره این طرح جدید آمریکا درباره برجام توضیح داد که این «رویکرد محتاطانه» می‌تواند وخیم‌تر شدن روابط آمریکا و ایران را آهسته کند و همچنین تداوم اجرا نشدن برخی محدودیت‌های هسته‌ای توسط تهران را نیز متوقف نماید.

بر اساس این گزارش، گزینه مذکور می‌تواند واشنگتن را قادر سازد که به تهران اجازه دهد از منافع اقتصادی بهره‌مند شود اما نه به میزان لغو کامل تحریم‌ها.

منابع مذکور رویترز با بیان اینکه بایدن هنوز درباره سیاست خود در قبال ایران و توافق هسته‌ای تصمیم نگرفته، گفتند: «آنها (آمریکا) با جدیت در حال فکر کردن به این قضیه هستند و ایده‌هایی را مد نظر دارند که شامل بازگشت مستقیم به برجام و (تعهد) کم در ازای (تعهد) کم به عنوان یک گام موقت، می‌شود».

این خبرگزاری به نقل از منبع دیگری ادعا کرد که اگر دولت بایدن به این جمع‌بندی برسد که بازگشت به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای زمان زیادی طول می‌کشد، آنگاه رویکرد میانه‌تری اتخاذ خواهد شد.

یک دیپلمات غربی نیز مدعی شد اعطای وام از طریق صندوق بین‌المللی پول یا تسهیلات اعتباری اروپا برای ایران نیز گزینه‌هایی است که می‌تواند در کوتاه‌مدت از سوی دولت جدید آمریکا اجرا شوند.

این در حالی است که ساعتی بعد از این خبر رویترز، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا با تکرار زیاده‌خواهی درخصوص گنجانده شدن مسائل دیگر در برجام، مدعی شد تهران ابتدا باید به پایبندی به توافق هسته‌ای بازگردد تا واشنگتن نیز همین کار را انجام دهد. 

بلینکن در پاسخ به این سوال مجری سی‌ان‌ان که «پس ایران باید گام اول را بردارد تا آمریکا پاسخ دهد؟»، گفت: «این چیزی است که رئیس‌جمهور (بایدن) درباره آن صریح بوده است. لازم است آنها به پایبندی (به برجام) بازگردند و اگر این کار را کنند، ما نیز انجام می‌دهیم».

«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران چند روز پیش با بیان اینکه آمریکا کشوری بود که از برجام خارج شد و تعهداتش را نقض کرد، تاکید کرد: «الان هم وظیفه آمریکاست که به برجام بازگشته و تعهداتش را اجرا کند. به محض اینکه آمریکا تعهداتش را اجرا کند و ما نفع اجرای این تعهدات را ببینیم، ما هم تعهدات خود را به صورت کامل اجرا می‌کنیم و این در بالاترین سطح جمهوری اسلامی، توسط مقام معظم رهبری اعلام شده است».

با این حال روز یکشنبه «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه با شبکه «سی‌بی‌اس» گفت که کشورش برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره، تحریم‌ها را رفع نخواهد کرد.