رهبر تیم مذاکره کننده طالبان در قطر کیست؟

به گزارش پارس ، به نقل ازفارس، طیب آغا که اکنون به عنوان رئیس و یکی از اعضای طالبان در دفتر سیاسی این گروه در قطر فعالیت دارد به پنج زبان از جمله عربی و انگلیسی مسلط است و به عنوان معاون مطبوعاتی و مترجم ملاعمر از معدود افرادی است که با وی ارتباط مستقیم دارد.

« شبکه تحلیلگران افغانستان» درخصوص زندگی نامه این عضو بلند پایه طالبان مطلبی را منتشر کرده است که در ادامه مطلب ارائه می گردد.

طیب آغا، عالم و سیاست مدار و یکی از معدود افراد در دنیا است که به گفته مقامات ارشد طالبان به ملاعمر در « کراچی» دسترسی مستقیم دارد.

وی با این که سی و چند سال بیشتر ندارد، توانسته ارتباطات خود را تبدیل به نفوذی چشمگیر در میان گروه طالبان کند.

طیب آغا در این اواخر ریاست کمیته سیاسی طالبان را به عهده گرفته است؛ هیئتی که وظیفه آن تعیین اهداف سیاسی طالبان و گسترش ارتباطات آن با دولت های خارجی است.

این فرد به واسطه توانایی های سیاسی، سطح تحصیلات، و تسلط به پنج زبان از جمله انگلیسی و عربی در حلقه های مدیریتی طالبان مورد احترام است.

اما چگونه فردی به این جوانی توانسته اعتماد ملا عمر و دیگر رهبران ارشد طالبان را جلب کند؟

زندگی نامه طیب آغا

طیب آغا حدود سال ۱۹۷۶ در « جلاهور» ، روستایی در اطراف منطقه « ارغنداب» ولایت « قندهار» و در خانواده ای برجسته و مذهبی از قبیله « ناصر» به دنیا آمد.

پدرش « مولوی سدوزی» یکی از علمای پیشرو قندهار با پیروان بسیار و تعداد زیادی مدرسه مذهبی بود، کسی که زمانی به ملا عمر جوان نیز درس می داد.

در طول دهه ۹۰ و در مدت حکومت طالبان، سدوزی مقامی برجسته در شورای علما یافت که فرامین و قوانین طالبان را تعیین می کرد.

پدربزرگ مادری طیب آغا، « مولوی عبدالقیوم» نیز یکی دیگر از مقامات مذهبی صاحب نفوذ در قندهار بود اما دلیل اصلی شهرت این خانواده برادر بزرگ تر طیب آغا یعنی « لالا ملنگ» بود.

در اواسط دهه ۸۰، ملنگ یکی از فرماندهان سرآمد مجاهدین در قندهار و دشمن بزرگ شوروی به شمار می آمد.

ملنگ در « نور المدارس» در ولایت « غزنی» شاگرد « نصرالله منصور» از پایه گذاران جنبش هایی از نوع طالبان بود. لالا ملنگ، « جبهه طالبان» یعنی گروه بزرگی از مجاهدین متشکل از دانش آموزان مذهبی، در مناطق ارغنداب و « پنجوایی» را رهبری می! کرد و به سرعت به عنوان یکی از کارآمدترین و محبوب ترین فرماندهان طالبان شهرت یافت.

وی در سال ۱۹۸۴ به اسارت روس ها درآمد و ۲ سال بعد، در اقدامی پر سر و صدا، با یکی از سربازان روسی معاوضه شد.

(می گویند که این سرباز روس خود به اسلام و عقاید مجاهدین گرویده بود و ملتمسانه در برابر بازگرداندن او به روس ها مقاومت می کرد. )

ملنگ پس از آزادی فرصت زیادی پیدا نکرد و در شلیک خمپاره در حمله روسیه به ارغنداب در تابستان سال ۱۹۸۷ کشته شد و درست بعد از این واقعه بود که « ملا نقیب» به عنوان فرمانده اصلی منطقه مطرح شد.

در این زمان طیب آغا کوچک تر از آن بود که بتواند در دوران جهاد بجنگد و در اواخر دهه نود وی برای تحصیل به « کویته» رفت و در آنجا عربی و انگلیسی را آموخت.

تسلط طیب آغا به زبان های خارجی و سابقه خانوادگی موجب شد تا بتواند پله های ترقی را در جنبش نوپای طالبان به سرعت طی کند.

از آنجا که در میان طالبان کسی نبود که بتواند به زبانی جز اردو صحبت کند، طیب آغا در دستگاه پذیرفته شد و به سمت معاون مطبوعاتی و مترجم ملا عمر منصوب شد که به ویژه در جلسات وی با عرب ها مفید واقع می شد.

وی همچنین در بسیاری از وزارتخانه های کابل نیز نقش مترجم را داشت و بالاخره به سمت دستیار ویژه ملا عمر رسید.

اقدامات طیب آغا برای طالبان

در هنگام و پس از سقوط طالبان، طیب آغا مانند بسیاری دیگر از رهبران ارشد گروه، منشأ حرکات مؤثر زیادی شد.

وی یکی از اعضای کلیدی هیئتی بود که در دسامبر سال ۲۰۰۱ قدرت را از ملا عمر به « حامد کرزی» منتقل کرد. در آن زمان او و دیگر رهبران به دنبال معامله ای بودند که در قبال به رسمیت شناختن دولت کرزی و پرهیز از منازعات مسلحانه، مورد عفو قرار گیرند.

در ژانویه سال ۲۰۰۲ طیب آغا، « آغا جان معتصم» وزیر سابق دارایی، « محمد عباس استانکزی» وزیر سابق بهداشت، برای معامله با دولت جدید عازم منطقه « خاص» ولایت « ارزگان» شدند اما نتیجه ای جز سردرگمی نبود و منطقه به ۲ قسمت طرفدار دولت و رقیب تقسیم شده بود که هر کدام اصرار داشت طالبان تسلیم آن طرف شود.

سپس ۳ نفر دست به دامن « گل آغا شیرزی» والی قندهار شدند اما وی آنها را نپذیرفت، تا حدودی به این دلیل که شیرزی قبلا به خاطر پذیرفتن توبه چند تن از مقامات بلند پایه طالبان سخت مورد انتقاد آمریکا قرار گرفته بود.

در همین زمان، آمریکا با انجام ۲ حمله شبانه در ارزگان، هر ۲ دسته طرفدار دولت را از منطقه فراری داد و منجر به کشته و اسیر شدن تعدادی از کارکنان دولت شد.

۳ عضو طالبان باور داشتند که هدف حملات آنها بوده اند و کم کم به این نتیجه رسیدند که هر تلاشی برای معامله با دولت جدید و بخشوده شدن بی ثمر خواهد بود و سرانجام آنها از مرز خارج شده و به پاکستان گریختند.

در سال های بعد، طیب آغا مشغول فعالیت های اقتصادی برای طالبان شد و مدام به عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر می کرد.

در عین حال وی به طور جدی در امور سیاسی از جمله سفرهای پی در پی -مثلا به مکه در سال ۲۰۰۸- برای رایزنی درباره مذاکرات مشارکت داشت و وی فردی بود که نظر طالبان را درباره مذاکرات به صراحت بیان کرد وگفت طرف آنان در مذاکرات آمریکایی ها هستند.

طیب آغا در مصاحبه ای در سال ۲۰۰۹ گفت: « ما با دولت کرزی مشکلی نداریم چون قدرت به هیچ وجه در دست او نیست، ما از طرفین مذاکره نبودیم. »

وی چند روز بعد از حرف هایی که در عربستان سعودی درباره مذاکرات گفت، اعلام کرد که اصلا مذاکره ای در کار نیست و اگر قرار بود مذاکرات اینجا انجام شود تا اختلافات در افغانستان حل و فصل گردد، باید بین ۲ طرف اختلاف، یعنی مردم افغانستان و رهبری مجاهدین، به نمایندگی امارات اسلامی و رهبران آنها از یک طرف و نیروهای خارجی که افغانستان را اشغال کرده اند از طرف دیگر انجام می شد؛ هر مذاکره ای با گروه های دیگر وقت تلف کردن است و تلاشی برای به حاشیه راندن واقعیت های عینی و طولانی کردن بحران و مصیبت افغان ها است.

گفته می شود آغا یکی از رهبران طالبان است که اوایل سال گذشته برای مدت کوتاهی توسط پاکستان دستگیر شد و اگر چنین مسئله ای صحت داشته باشد، می توان گمان برد که اقدامات او مستقل از خواسته های پاکستان نباشد.

آیا آغا همان نماینده طالبان است که آمریکا و مقامات افغانستان مدت ها منتظرش بودند؟ نمی توان اظهار نظر قطعی کرد، گرایشات مختلفی در رهبری طالبان و تفاوت های اساسی در نگاه سیاسی آنها وجود دارد اما نزدیکی طیب آغا به ملا عمر، مقبولیت لازم را به او در مذاکره با غرب که به دنبال نماینده ای موجه از سوی طالبان می گردد، می دهد.

هفته گذشته دفتر سیاسی طالبان در شهر دوحه با میانجی گری قطر و دخالت اشکار آمریکا به شکل رسمی افتتاح شد و آغاز به کار کرد؛ اقدامی که خشم مقامات دولتی افغان را به دنبال داشت و منجر به واکنش های زیادی در این خصوص شد.

شورای امنیت ملی افغانستان در اعتراض به این مسئله مذاکرات روی پیمان امنیتی را به حال تعلیق درآورد و حامد کرزی نیز با واکنش به این اقدام آمریکا گفت: اجازه نمی دهیم بیگانگان روند صلح را وسیله اهداف شوم خود قرار دهند و مذاکرات صلح باید تحت رهبری افغان ها و در افغانستان انجام شود.

در سایت پشتو زبان طالبان، محمد « سهیل شاهین» به عنوان عضو دفتر طالبان و « محمد نعیم» به عنوان سخنگوی طالبان در قطر معرفی شده اند.