باراک بزرگ شما را تحت نظر دارد

به گزارش پارس به نقل از پرس تی وی، افشاگری های اخیر از سوی ادوارد اسنودن، کارمند سابق سازمان سیا نشان داده است که این تعد ی های نظارتی به واقع تا چه حد بی شرمانه و گستاخانه بوده است. آژانس امنیت ملی امریکا نه تنها حجم انبوهی از اطلاعات را به واسطه عملیات های جاسوسی خود در سراسر جهان به دست آورده است بلکه در کشور خود نیز مکالمات تلفنی و اینترنتی بین شهروندان را رهگیری کرده است.

طرح رهگیری مخابراتی آژانس امنیت ملی امریکا که به اختصار با نام « پریزم» شناخته می شود، در بحبوحه بیانیه های امیدبخش درباره بهبود روابط کشورهای عضو اتحادیه اروپا با امریکا ابراز خشم مودبانه ی اعضای این اتحادیه را در پی داشته است.

لورتا سانچز، یکی از قانون گذاران امریکا گفت که افشای اخیر جاسوسی های آژانس امنیت ملی از سوی اسنودن تنها « قطره ای از یک دریا» را به رخ کشیده است.

مجموعه ای از دیگر برنامه ها نیز وجود دارد که نظارت و تحلیل سریع و موثر حجم بی شماری از اطلاعات جمع آوری شده از سوی دوربین های مراقبتی، مکالمات ضبط شده و موارد دیگر را شامل می شود؛ همه ی این اطلاعات، طبقه بندی شده و دور از دسترس شهروندان عادی امریکا هستند. افزون بر این، هزینه این تعدیِ جاسوسی مآبانه که شامل برنامه اطلاعات ملی (NIP) و برنامه اطلاعات نظامی (MIP) نیز می شود، طبقه بندی و بیش از ۸۰ میلیارد دلار برآورد شده است، این درحالی است که تنها ۴۸.۲ میلیارد دلار از این مقدار از سوی مقامات امریکا تایید شده است.

اوباما اذعان داشته است که « محدوده گسترده ای از این قبیل برنامه ها به صورت طبقه بندی شده وجود دارد، چرا که مثلا وقتی نوبت به جنگ با ترور می رسد، هدف ما این است که نگذاریم مردم به ما آسیب برسانند. »

وی گفت که این برنامه ها باید فوق سری باقی بمانند تا « افرادی که سعی دارند به ما آسیب برسانند، نتوانند در اقدامات پیشگیرانه ما سرک بکشند و درباره ماهیت طبقه بندی شدن این چیزها پرس و جو کنند. »

چیزی که اوباما اذعان نکرد آن بود که این به اصطلاح جامعه اطلاعاتیِ پنهان آنچنان گسترده است و آنچنان نهادها و پیمانکاران خصوصی کشورهای دیگر را در بر می گیرد که حدّ و حدود هزینه آن به واقع نامشخص است.

با توجه به اینکه امروزه خطرهای دنیای مجازی بیشتر انسان را تهدید می کند تا خطرهای دنیای واقعی، امریکا نیز به شدت روی فن آوری های فوق پیشرفته کامپیوتری سرمایه گذاری کرده است. « بزرگ داده» و « رایانش ابَری» دو عبارتی است که این روزها مرتبا در رابطه با جمع آوری اطلاعات فوق فشرده شنیده می شود. بزرگ داده به مجموعه عظیمی از داده ها گفته می شود که از نظارت بر پست الکترونیک، مکالمات تلفنی، سوابق داده کاوی، شناسایی بیومتریک و ویدئوهای دوربین های نظارتی به دست می آید؛ این در حالی است که رایانش ابری یک سامانه پردازش اطلاعات است که شمار بسیاری از کامپیوترهای از راه دور را شامل می شود که در یک شبکه به یکدیگر متصل هستند.

آژانس اطلاعات مرکزی (CIA) ، اصلی ترین نهاد جاسوسی امریکا شدیدا به بزرگ داده و رایانش ابَری علاقه دارد. گوس هانت، افسر ارشد اطلاعت سازمان سیا می گوید: « ظهور رایانش ابَری این قدرت را به ما داده است که توانایی هایی ارائه کنیم که پیش از این هیچگاه در چنین مقیاس و با چنین هزینه و مهارتی قادر به ارائه آن نبوده ایم. » وی با اشاره به تحلیل داده ها افزود: « من یک مشکل بزرگ دارم و برای حل آن یک ابَر رایانه می خواهم. » ابَر رایانه ای که وی به آن اشاره می کند تقریبا هزار برابر از کامپیوترهای معمولی سریع تر است.

در این جا به طور خلاصه تعدادی از برنامه های تحقیقاتی را ذکر می کنیم که با اصطلاح موسوم به « بزرگ داده» در ارتباط است.

برنامه آدامز (ADAMS) : با استفاده از برنامه های کاربردی برای تشخیص « تهدیدهای داخلی» از جمله رفتار غیرعادی از سوی افراد، ناهنجاری های موجود در مجموعه ی داده ها را بررسی می کند.

برنامه سیندر (CINDER) : فعالیت ها و وقایع مرتبط با جاسوسی سایبری در شبکه های رایانه نظامی را کشف می کند.

برنامه پروسید (PROCEED) : روش هایی را برای پردازش داده های رمزگذاری شده بدون نیاز به رمزگشایی آنها توسعه می دهد.

برنامه ویرات (VIRAT) : روشی است برای پردازش موثر داده های ویدئویی به منظور استفاده در تحلیل های نظامی.

برنامه سایبر (CI-BER) : بستر سنجش یک زیرساخت سایبری چند نهادی برای پایگاه های اطلاعات فوق بزرگ است.

برنامه بیگ دیتا (BIGDATA) : روش استخراج و تحلیل اطلاعات از مجموعه اطلاعات های فوق بزرگ را توسعه می دهد.

اوباما به امریکایی ها اطمینان خاطر داده است که نیازی نیست درباره نفوذ چشمگیر در زندگی شان نگران باشند. اما وی نمی گوید که « به من اطمینان کنید، ما کار درست را انجام می دهیم؛ ما آدم بدها را می شناسیم. » اوباما می گوید که برنامه های نظارتی « جنبه کنگره ای و قانونی دارد. » با وجود این، تصدیق می کند که اگر مردم امریکا به مدیریت اجرایی، کنگره و سیستم قضایی اعتماد نداشته باشند و قبول نکنند که « ما بر اساس قانون اساسی این کار را انجام می دهیم، آنگا مشکلاتی خواهیم داشت. »

جالب اینجاست که به نظر می رسد بیشتر امریکایی ها نیز با « تعدّی به ظاهر اندک» چندین برنامه نظارتی به حریم خصوصی شان مشکلی ندارند. سایمن چسترمن، رئیس دانشکده حقوق دانشگاه ملی سنگاپور گفته است که شهروندان امریکایی ترجیح می دهند آزادی های مدنی خود را از دست بدهند اما امنیتشان حفظ شود، چیزی که وی آن را یک « قرارداد اجتماعی جدید» نامید. در نتیجه، تظاهرات ضد جاسوسی « محکوم است چرا که تهدیدهایی که امروزه با آن رو به رو هستیم دولت را ملزم می سازد تا درباره ما اطلاعات جمع آوری کند. دولت ها روز به روز می توانند اطلاعات بیشتری راجع به ما جمع آوری کنند و ما هم به عنوان شهروند این را می پذیریم یا لااقل به صورت تلویحی آن را قبول می کنیم. »

چسترمن تاکید کرد: « یکی از چیزهای قابل توجه در یک دهه گذشته در امریکا، بی ارادگی مردم در برابر قدرت دولت بوده است. »

اوباما نیز به نوبه خود با گفتن اینکه بین نفوذ دولت به زندگی شهروندان امریکا و امنیت « ارتباط هایی وجود دارد» ، موضع خود را از آنچه که هنگام ادای سوگند به عنوان رئیس جمهور در دور اول داشت، تغییر داد.

رئیس جمهور امریکا هنگام ادای سوگند در سال ۲۰۰۹، نه تنها از « تردید» خود سخنی به میان نیاورد، بلکه چنین ارتباطی را رد کرد و گفت: « ما، برای دفاعِ مشترکمان انتخاب دروغین میان امنیت و آرمان هایمان را رد می کنیم… این آرمان ها هنوز هم به جهان روشنی می بخشد و ما به خاطر مصلحت از آن چشم پوشی نخواهیم کرد. » اکنون، در سال ۲۰۱۳ آرمان هایی که از آن سخن گفته شد آشکارا در قربانگاه امنیت ملی و به خاطر مصلحت اطلاعات جمع آوری شده از سوی سامانه نظارت امریکا قربانی شده است.

جیمز کلپر، مدیر اطلاعات ملی امریکا اخیرا در بیانیه ای گفته است که برنامه اطلاعات ملی (NIP) شش بخش در سطح کابینه و دو نهاد مستقل را در بر می گیرد، کاهش بودجه اجباری خواهد داشت که سبب کاهش « عملیات فنی و ضد اطلاعانی خواهد شد. »

کلپر گفت: « تلاش های سایبری ما محدود خواهد شد. ابزار و تحلیل های انتقادی کاهش خواهند یافت. ما پوشش جهانی را کاهش خواهیم داد و احتمال دارد نشانه ‎ های اولیه از ظهور یک تهدید را نیز از دست بدهیم و عملا فراگیری ۳۹ سیستم اصلی مان در جامعه اطلاعاتی آسیب خواهد دید. »

وی با تاکید بر ممانعت از ایجاد یک بحران اطلاعاتی همانند آنچه که پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی پس از کاهش ۲۳ درصدی جامعه اطلاعاتی امریکا رخ داد، گفت: « دوره ای را که در آن با جناح های مختلفی در جهان مقابله کرده باشیم به یاد نمی آورم. » رئیس برنامه اطلاعات ملی پس از ارائه فهرستی از خطرهای احتمالی که از جانب مصر، تونس، یمن، لیبی، سوریه، مالی، کره شمالی، ایران، عراق، سودان، سومالی، نیجریه، افغانستان، پاکستان، چین، روسیه و ونزوئلا امریکا را تهدید می کند، هشدار داد که « در این منطقه و دیگر مناطق جهان، افراطگرایان می توانند از تحلیل رفتن فعالیت های ضد تروریسمی به نفع خود بهره ببرند. »

کلپر حتی انگشت اتهام خود را به سوی اسلام گرفت و گفت: « فعالان اسلامی بیشترین نفع را از روزنه های سیاسی خواهند برد و احتمالا احزاب سیاسی نیز امسال نفوذ خود را تقویت خواهند کرد. »

این در حالی است که اسلام بر خلاف گفته کلپر و سیاست های جاسوسی امریکا به ما تذکر داده است که از جاسوسی و شک و گمان پرهیز کنیم. در قرآن کریم آمده است: « ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمان ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان ها گناه است و هرگز (در کار دیگران) تجسّس نکنید. » (سوره حجرات، آیه ۱۲)

در حقیقت، اما علی (ع) نیز درباره بدگمانی توصیه هایی کرده و هشدار داده است که « عمل برادرت را به بهترین نحو تعبیر کن، مگر آنکه از خلاف آن آگاه باشی، به سخن برادرت بد گمان مباش، وقتی که می توانی سخنش را به نیکی برداشت کنی. »

با همه این وجود، امریکا به جاسوسی خود در سراسر کشورهای جهان ادامه می دهد. دیک چینی، معاون سابق رئیس جمهور اصرار داشته است که این عملیات های نظارتی « جان افراد بسیاری را نجات داده و از ما در برابر حملات دیگر محفاظت کرده است. »

خود ادوارد اسنودن، افشاگر اطلاعات آژانس امنیت ملی امریکا گفته است که « آژانس امنیت ملی امریکا شالوده ای بنا کرده است که اجازه می دهد همه چیز رهگیری شود. با چنین قابلیتی بخش اعظمی از مکالمات افراد به صورت خودکار و بدون هدف گیری در دسترس خواهد بود. نمی خواهم در جامعه ای زندگی کنم که چنین چیزهایی را در درون خود دارد. »

و البته آشکار است که نویسنده این مقاله نیز چنین چیزی را نمی خواهد.