جهت جلوگیری ازشکست برجام طرفهای مقابل ایران به تعهداتشان عمل کنند

دسامبر تمام شد و سال نو فرا رسید، اما سازوکار ویژه اروپا برای جبران خسارت‌های خروج یکجانبه آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. از زمان اعلام آن طی جلسه‌ای در نیوریوک در اواخر سپتامبر ۲۰۱۸، SPV فراز ونشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشت. موانع متعددی، از تهدیدات آمریکا گرفته تا عدم تمایل کشورهای اروپایی به میزبانی از آن، سر راه SPV قرار گرفته و اجرایی شدن آن را به تاخیر انداخته است.

از سوی دیگر، مقامات ایران به طور فزاینده از بی‌عملی اتحادیه اروپا انتقاد می‌کنند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، به اروپا گفته که نمی‌تواند بدون خیس شدن شنا کند. یعنی اروپا برای جبران خسارت خروج کاخ سفید از برجام، باید هزینه بپردازد.

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز دیروز ضمن انتقاد از تأخیر اتحادیه اروپا در اجرای ساز و کار مالی موسوم به SPV پس از خروج آمریکا از برجام، تصریح کرد: اتحادیه اروپا در ایجاد ساز و کار مالی با حسن نظر ورود کرد و اراده سیاسی مثبتی نیز از خود نشان داد، اما در طول زمان و طی مذاکرات ماه های گذشته این احساس کم کم جدی تر می شود که کشورهای اروپایی با یک سری ناتوانی های جدی در اجرای SPV مواجهند.

وی سیطره دلار و همچنین در هم تنیدگی اقتصاد اروپا و آمریکا را از دلایل اصلی تأخیر در اجرای SPV خواند و افزود: اتحادیه اروپا و حتی سه کشور اروپایی طرف ایران در برجام نیز در اسارت و گروگان اقتصاد آمریکا هستند، لذا لازم است که در جهت استقلال خود و برای ادامه حیات مستقلانه تصمیم بگیرند.

پروفسور «فن هیپل» معاون اسبق امنیت ملی کاخ سفید در خصوص عدم اجرایی شدن تعهدات اروپا در خصوص مکانیسم ویژه مالی با ایران موسوم به SPV  گفت: خروج ایران از برجام اقدامی یک موضوع منفی خواهد بود. درست است که اقدام ترامپ در خروج از برجام و نقش آن یک اشتباه فاحش بود ولی خروج ایران از برجام نیز اشتباه خواهد بود. مثلی هست که می گوید: پاسخ اشتباه به یک اقدام اشتباه منتج به نتیجه درست نمی شود.

وی افزود: اقدام «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا در خروج از برجام یک اشتباه وحشتناک بود. برجام تمام مسائل و مشکلات ایران و امریکا و یا خاورمیانه را قرار نبود حل و فصل کند اما از بدتر شدن اوضاع جلوگیری کرده بود.

استاد دانشگاه پرینستون امریکا در ادامه یادآور شد: برجام در واقع اولین گام برای حل و فصل سایر مسائل بود. حال با خروج امریکا از آن این فرصت برای حل و فصل سایر مسائل از بین رفت.

وی افزود: خروج ایران از برجام همان چیزی است که مثلث ترامپ، نتانیاهو و محمد بن سلمان می خواهند. در واقع هدف آنها این است که جنگی بین امریکا و ایران رخ دهد تا آنها بتوانند منافع خود را دنبال کنند.

معاون اسبق امنیت ملی کاخ سفید گفت: من می دانم ایران از اعمال تحریمهای مجدد امریکا که توسط ترامپ اعمال شد تحت فشار قرار گرفته است و از منافع برجام بهره مند نشده است اما امیدوارم طرفهای دیگر برجام بتوانند توافق هسته ای را حفظ کنند و بتوانند تعهدات خود در قبال آنرا اجرایی کنند.

پروفسور فن هیپل در ادامه یادآور شد: می توان امیدوار بود که اگر برجام برقرار بماند و همه طرفها تعهدات خود را انجام دهند در آینده امریکا نیز به آن ملحق شود و زمینه برای حضور مجدد آمریکا تسهیل شود.

استاد دانشگاه پرینستون امریکا در پایان افزود: چین، روسیه و هند و در مجموع اروپا همه خواهان روابط عادی و نرمال با ایران هستند. همچنین حامیان برجام در ایالات متحده امریکا خواهان روابط عادی با ایران هستند.