آمریکا: دادگاه لاهه صلاحیت رسیدگی به شکایت ایران را ندارد

دولت آمریکا در جلسه رسیدگی به شکایت ایران نزد دیوان بین‌المللی دادگستری علیه آمریکا بابت اعمال تحریم‌ها، همان‌طور که انتظار می‌رفت مدعی شد که این دادگاه صلاحیت رسیدگی به پرونده را ندارد. 

روند رسیدگی به پرونده شکایت ایران از آمریکا به دلیل اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران از دیروز (دوشنبه) در مقر دیوان بین‌المللی دادگستری به عنوان رکن قضائی سازمان ملل متحد در «کاخ صلح» شهر لاهه آغاز شده است. جلسات علنی برای رسیدگی به این پرونده تا پنجشنبه هفته جاری ادامه خواهد داشت. 

ایران پیشتر اعلام کرده از ایالات متحده به دلیل نقض تعهدات بین‌المللی و مشخصاً «عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» سال ۱۳۳۴ (۱۹۵۵) شکایت کرده است. شکایت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۷ به ثبت رسید. 

در نخسین دور جلسات استماع دیوان بین‌المللی دادگستری که روز دوشنبه برگزار شد «محسن محبی»، نماینده جمهوری اسلامی ایران گفت: «رفتار عادلانه و منصفانه با اتباع و شرکت‌های ایرانی، عدم ایجاد محدودیت بر پرداخت و نقل و انتقالات مالی، آزادی واردات، صادرات و حمل و نقل کالا و آزادی تجارت و کشتیرانی از جمله حقوقی است که طبق مواد (۱) ۴، (۱) ۷، (۱) ۸، (۲) ۸، (۲) ۹ و (۱) ۱۰ عهدنامۀ مودت متعلق به کشورمان بوده و دولت آمریکا با وضع مجدد تحریم‌ها آن‌ها را نقض کرده است.»

نمایندۀ جمهوری اسلامی ایران در این جلسه همچنین گفت: «موضوع درخواست قرار موقت عبارت است از تحمیل و اِعمال مجدد تحریم‌ها و اِعلام تشدید تحریم‌ها توسط آمریکا که ایران، اتباع و شرکت‌های ایرانی را هدف قرار داده و ضرر و زیان غیرقابل جبرانی به منافع و حقوق ایران، اتباع و شرکت‌های ایرانی وارد کرده و این اقدامات نقض ترتیباتِ عهدنامۀ ۱۳۳۴ مودت، روابط اقتصادی، و حقوق کنسولی بین ایران و ایالات متحدۀ آمریکا محسوب می‌شود.»

بر اساس برنامۀ زمانی اعلام شده از سوی دیوان بین المللی دادگستری روز سه شنبه ۶ شهریور برای پاسخ دادن نماینده و وکلای ایالات متحده به اظهارات وکلای جمهوری اسلامی ایران تعیین شد. 

به نوشته خبرگزاری فرانسه، «جنیفر نیواستد»، وکیل وزارت خارجه آمریکا روز سه‌شنبه در جلسه حاضر و مدعی شد معاهده سال ۱۳۳۴ که ایران با استناد به آن اعمال تحریم‌ها را به چالش کشیده نمی‌تواند به عنوان زیربنایی برای صلاحیت این دادگاه جهت رسیدگی به پرونده مورد نظر به شمار رود. 

نماینده آمریکا همچنین ادعا کرده است که اعمال تحریم‌ها با منافع امنیتی آمریکا مرتبط بوده و واشنگتن به همین دلیل از حق بازگرداندن آن‌ها برخوردار بوده است.

دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا علی‌رغم پایبندی ایران به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام)، اردیبهشت‌ماه سال جاری کشورش را از این توافق خارج کرد. خزانه داری آمریکا اعلام کرد تحریم‌های رفع‌شده علیه ایران به موجب برجام در دوره‌های ۹۰ و ۱۸۰ روزه احیا خواهند شد.

ترامپ ۱۵ مردادماه سال جاری یک فرمان اجرایی را برای بازگرداندن اولین بسته تحریم‌ها علیه ایران امضا کرد.