لطمه تحریم‌های ضدایرانی آمریکا بر عراق

حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، با اشاره به زمان آغاز دور اول تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سال جاری اعلام کرد که در کنار آمریکا به تحریم‌ها پایند خواهد بود. چیزی نگذشت که در عرض یک هفته واقعیت برملا شد و مقامات عراقی تلاش کنند تا روابط تجاری ایران و بغداد پا بر جا باقی بماند.

عراق -کشوری که مرزی ۱۴۵۸ کیلومتری با ایران دارد – به علت تحریم‌های ضدایرانی به شدت لطمه خورده است. این کشور برای تامین آب، برق، گاز و مواد غذایی به همسایه شرقی‌اش متکی است. آمریکا به علت حمله نظامی اش به عراق در سال ۲۰۰۳ باعث شده تا این کشور محتاج تجارت و خدمات عمومی ایران شود.

هنگامی که جامعه جهانی از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۳ بر روی صدام، رئیس‌جمهور آن زمان عراق، تحریم‌هایی را اعمال کرد، اردن بیشترین ضربه را خورد چراکه این کشور از خرید نفت عراق محروم شده بود. حال می‎توان رابطه‌ی عراق و اردن را با رابطه ایران و عراق مقایسه نمود.

اگر عراق از تحریم‌ها سرپیچی کند، آمریکا مجازات کارش را نشانش می‌دهد و این مسئله باعث خواهد شد که این کشور بیشتر تحت سلطه ایران قرار بگیرد. حال دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، ادعا می‌کند که آمریکا قصد دارد با همین مسئله در خاورمیانه مقابله کند.

حتی حیدر العبادی که به نوعی طرفدار آمریکا محسوب می‌شود، هفته گذشته اعلام کرده بود که با آن‌که از لحاظ اخلاقی با تحریم‌های آمریکا مخالف است، اما برای حفظ منافع مردم عراق، به تحریم‌های وضع شده علیه ایران پایبند خواهد بود. وی در روز سیزدهم آگوست به جمعی از خبرنگاران در بغداد اعلام کرد: ما نگفتیم که به تحریم‌ها پایبند خواهیم بود. ما گفتیم که تنها در تبادلات‌مان با ایران از دلار آمریکایی استفاده نخواهیم کرد. ما چاره‌ای نداریم.

به گزارش رسانه‌های عراقی، مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا از بانک مرکزی عراق دیدار کرده و بیان کرده‌اند که هر بانک عراقی را که با ایران تراکنش مالی انجام دهد را تحریم خواهند کرد. اما حتی با این اوصاف عراق چاره‌ای جز ادامه‌ی روابط تجاری‌اش با ایران ندارد.

نشریه آمریکایی پولیتیکو در ادامه به شرح برخی از دلایل عقب‌نشینی عراق از اعمال تحریم‌ها علیه ایران پرداخته و در مواردی نیز ادعا‌هایی را مطرح کرده است. از جمله این‌که عراق به گاز ایران محتاج است. وزیر برق عراق در ژوییه ۲۰۱۷ اعلام کرد که این کشور حداقل تا هفت سال آینده برای تامین الکتریسیته، به گاز ایران محتاج است. عراق با گازی که از ایران وارد می‌کند، بیست درصد برق کشورش را تامین می‌کند. حتی با دریافت گاز ایران، عراق تنها می‌تواند هفتاد درصد نیاز الکتریسیته کشورش را رفع کند؛ و یا این‌که منابع آبی عراق تا حدودی به جریان رود‌های دجله و فرات وابسته‌اند. معاون وزیر آب عراق اعلام کرده است که سی درصد آب رود دجله از ایران نشئت می‌‎گیرد. اگر عراق بخواهد تحریم‌ها را اعمال کند، ایران به راحتی می‌‎‌تواند سیزده درصد از آبی که از طریق این دو رود بزرگ وارد عراق می‌شود را منحرف کند.

این نشریه مدعی است: ایران بازار عراق را مملو از کالا‌های وارداتی ارزان قیمتی از جمله مواد غذایی کرده است. این کار بر روی کشاورزی عراق تاثیر گذاشته است. اگر این کشور دست از خریدن محصولات ایرانی بکشد، آنوقت کشاورزان عراقی دیگر نمی‌توانند به میزان نیاز بازار محصول تولید کنند.

در ادامه این گزارش مدعی تاثیر آن‌چه اهرم فشار سیاسی ایران بر عراق خوانده اشاره کرده و علی‌رغم این که مقامات ایرانی بار‌ها تاکید کرده‌اند که در امور داخلی هیچ کشوری به خصوص همسایگان دخالتی نداند ابراز عقیده شده است: اگر سیاسیون وفادار به ایران موفق به تشکیل دولت جدید شوند، حکام عراق تصمیماتی اتخاذ خواهند کرد که بیشتر به مزاج ایران خوش بیاید.

با تمام این اوصاف عراق به ایران متکی است و نمی‌‎تواند به سادگی علیه ایران تحریم اعمال کند. عراق از کمبود منابع آبی و برقی در رنج است، در سراسر کشورش شاهد نارضایتی‌های عمومی است آمریکا نیز در این اوضاع نامساعد روز به روز فشار بیشتری به این کشور می‌آورد. اگر آمریکا به این کار خود ادامه دهد ممکن است عراق از واشنگتن رو برگرداند و به سوی تهران برود.