اما و اگرهای معنادار پیشنهاد یک مذاکره

به گزارش پارس نیوز، دونالد ترامپ که تا همین چند روز پیش تهدید می‌کرد و توئیت تحریم می‌فرستاد برای دومین بار در کمتر از ۲۴ ساعت، طرح مذاکره داده و خود را مذاکره‌کننده‌ای معرفی می‌کند که میز مذاکره را آماده کرده و منتظر طرف ایرانی است تا چشم در چشم او به گفت: وگو بنشیند. رئیس‌جمهور امریکا یک روز پس از اعلام آمادگی خود برای مذاکره بدون «قید و شرط با ایران»، مجدداً تمایل به‌مذاکره با ایران را تکرار کرده و گفته که «حس می‌کنم مذاکره با ایران قریب‌الوقوع است»، موضعی که ژست جدی بودن در مذاکره را به افکار عمومی تزریق می‌کند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا سه ماه پیش در نطق خروج از برجام تهدید کرد که تحریم‌های بی‌سابقه‌ای علیه ایران اعمال خواهد کرد، اما حالا تنها چند روز به اعمال اولین دور تحریم‌های جدید، لحن رجزخوانی را تغییر داده و از دیپلماسی با ایران سخن می‌گوید. ظاهراً ترامپ که در ماه‌های اخیر دو دیدار پرجنجال با رئیس‌جمهور روسیه و رهبر کره شمالی داشته، عزمش را جزم کرده تا با فراهم کردن زمینه‌های دیدار با مقام‌های ایرانی «مثلث مذاکراتی» خود را تکمیل کند.

ترامپ سه شنبه شب در یک گردهمایی در ایالت فلوریدا برای دومین بار طی ۲۴ ساعت، ضمن استقبال از مذاکره با ایران گفت: «احساس من این است که آن‌ها به زودی با ما گفت‌وگو خواهند کرد. شاید هم نه، و این هم اشکالی ندارد». به گزارش رویترز، ترامپ که در شهر تمپا در جمع هوادارانش سخنرانی می‌کرد در عین حال گفت: «من ایالات متحده را از توافق هسته‌ای وحشتناک و یکجانبه با ایران خارج کردم.». ترامپ دو شنبه شب هم گفته بود حاضر است بدون قید و شرط با حسن روحانی، همتای ایرانی خود گفت‌وگو کند. این گفت‌وگو نیز به بیان او، می‌تواند هر زمان اتفاق بیفتد. ترامپ گفته بود: «این دیدار نه از موضع قدرت خواهد بود و نه از موضع ضعف.

بلکه اگر منجر به توافقی معنی‌دار شود که مانند توافق قبلی بی ارزش نباشد، کار مناسبی است.» تمایل ترامپ برای گفت‌وگو با ایران در حالی است که او سه ماه پیش از توافق هسته‌ای ایران که حاصل یک دهه تلاش مقامات هفت کشور بود، به ادعای اینکه این توافق یکجانبه بوده و منافع واشنگتن را تأمین نکرده است، خارج شد. گشایش آشکار ترامپ در قبال ایران یک هفته پس از تهدید توئیتری او علیه رئیس‌جمهور ایران صورت می‌گیرد.

ترامپ در پاسخ به هشدار حسن روحانی درباره اینکه «صلح با ایران مادر همه صلح‌ها و جنگ با ایران مادر همه جنگ‌ها خواهد بود»، در توئیتی با حروف بزرگ نوشت: «هرگز و هرگز ایالات متحده را تهدید نکن، چرا که پیامد‌هایی را خواهید دید که معدود کشور‌هایی در طول تاریخ متحمل آن شده‌اند.»

تمایل ترامپ برای گفت‌وگو با ایران در حالی است که برخی مقامات ایرانی در واکنش به سیاست جدید امریکا گفته‌اند که دیدار مستقیم رهبران ایران و امریکا هرگز انجام نخواهد شد. خروج یکجانبه امریکا از برجام، بی اعتمادی به تعهدات امریکا را در بین ایرانی‌ها افزایش داده و از امریکا شریکی نامعتبر ساخته است.

ترامپ با آغاز کارزار‌های دیپلماتیک، اقتصادی و تبلیغاتی علیه ایران و همچنین پیشنهاد مذاکره، از همان رویکردی بهره می‌گیرد که در قبال کره‌شمالی به کار برد و پس از لفاظی‌های تهدید آمیز در نهایت به مذاکره با رهبر کره شمالی تن داد. علاقه رئیس‌جمهور امریکا به گفت‌وگو‌های سیاسی با مقامات ایرانی، در حالی است که ترامپ در ماه‌های اخیر تلاش گسترده‌ای کرده تا به ناامنی و نارضایتی‌ها در ایران دامن بزند. دو هفته پیش ترامپ در سخنانی مدعی شده بود که با خروج امریکا از برجام، نارضایتی‌ها در شهر‌های ایران افزایش یافته است و با افزایش فشار‌های اقتصادی ایرانی‌ها برای مذاکره، به او زنگ خواهند زد.

شروطی برخلاف سیاست ترامپ

در شرایطی که ترامپ از مذاکره بدون قید و شرط با ایران سخن می‌گوید، دیگر مقامات واشنگتن همچنان شرط‌هایی را برای گفت‌وگو با ایران مطرح می‌کنند. پس از مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا که گفته بود در صورت تغییرات آشکار، قابل لمس و ماندگار در سیاست‌های ایران، امریکا حاضر است برای پایان تحریم‌ها و برقراری مجدد و کامل روابط دیپلماتیک و تجاری وارد عمل شود، سخنگوی وزارت خارجه هم شروط امریکا برای ایران را تکرار کرد. به گزارش شبکه اسکای‌نیوز، هیثر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه امریکا سه شنبه شب گفت: «در صورتی که ایران رفتارش را تغییر دهد، واشنگتن آماده دیدار با مقام‌های این کشور است». مقام‌های دولت امریکا مدعی هستند که رفتار‌های مخرب ایران در منطقه منافع غرب و اعراب را تهدید می‌کند و خواستار مقابله با این اقدامات هستند. همچنان که گسترس روابط نظامی با کشور‌های عربی و تلاش برای تشکیل ناتوی عربی در همین راستا، قابل ارزیابی است.

دیپلماسی با تحریم

همزمان با رویکرد دیپلماسی ترامپ در مقابل ایران، واشنگتن همچنان سیاست اعمال فشار را به عنوان یک گزینه روی میز دارد.
به گزارش سی‌ان‌ان، هوگان گیدلی، معاون سخنگوی کاخ سفید سه شنبه شب گفت: «سیاست دولت امریکا در قبال ایران تغییری نکرده و واشنگتن قصد دارد به اعمال تحریم و فشار به ایران ادامه دهد». این مقام امریکا در توضیح خواسته‌های ترامپ گفت: «اینکه ایران به فعالیت‌های ثبات‌زدا، به اقداماتی که آن‌ها را به بزرگ‌ترین حامی دولتی تروریسم بدل کرده، پایان دهد. او دقیقاً به همین دلیل، در برابر ایران بسیار قاطع بوده است. او از توافق با ایران خارج شد، که همانطور که اکنون شاهدیم، به جای آنکه مسیر دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود کند، این مسیر را هموار کرده بود». این مقام کاخ سفید افزود: «او در حمله هدفمند به سوریه، یعنی یکی از متحدان ایران، با برخی از شرکا و متحدان ما همراه شد. ما تحریم‌ها علیه ایران را تشدید کردیم و برخی از شراکت‌هایمان را تقویت کردیم تا فشار بیشتری به ایران تحمیل کنیم».

قرار است از هفته آینده اولین دور از تحریم‌های امریکا علیه ایران اعمال شود و مقامات واشنگتن در هفته‌های اخیر تلاش‌های دیپماتیک گسترده‌ای انجام داده‌اند تا متحدان‌شان را به قطع خرید‌های نفتی از ایران متقاعد کنند.

البرادعی: مدل کره جواب نمی‌دهد

تمایل رئیس‌جمهور امریکا برای مذاکره با تهران، واکنش‌های زیادی را در پی داشته است. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در توئیتی با اشاره به خروج امریکا از برجام به آن‌ها توصیه کرد، به ایران و تعهد‌های بین‌المللی‌شان احترام بگذارند. ظریف نوشت: «ایران و ایالات متحده دو سال مذاکره کردند. به همراه سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا به‌علاوه روسیه و چین.»

به نوشته او، برجام کارایی داشته است و «ایالات متحده باید تنها خود را بابت خروج از توافق و ترک میز مذاکره ملامت کند». بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز گفته است: «ترامپ چگونه می‌تواند ثابت کند که آمادگی‌اش برای گفت‌وگو از سر عوام‌فریبی نبوده است.» شبکه سی‌ان‌ان، هم دیروز در گزارشی نوشت: «مقامات ایران در ایجاد ابهام و نشان ندادن دست خود تخصص دارند. ایران کارت‌هایی در دست دارد؛ شبه‌نظامیان در منطقه از جمله حزب‌الله و شبه‌نظامیان در سوریه برای حمله به منافع امریکا و متحدان آن کشور آماده هستند. این یک استراتژی بازدارنده است. ایران کارت‌ها را نگه می‌دارد تا از آن‌ها در موقع ضروری استفاده کند».

علی علیزاده، کارشناس سابق بی‌بی‌سی با اشاره به پیشنهاد ترامپ برای مذاکره گفت: «ایران باید بتواند به افکار عمومی توضیح دهد که چرا این دعوت به مذاکره خود نوعی زورگویی و حربه‌ای مزورانه است، نه دعوت به گفت‌وگو از موضع برابر». محمد البرادعی، مدیرکل اسبق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم در واکنش به سیاست جدید ترامپ گفت: «مدل کره‌شمالی روی ایران جواب نمی‌دهد. نمی‌توان ابتدا زیر یک توافق زد و سپس ناگهان از آمادگی برای گفت‌وگو صحبت کرد. توافق‌ها بر اساس اعتماد، همکاری متقابل و احترام شکل می‌گیرند، نه ارعاب و تهدید.»