آقای وزیر پا جای پای مصدق می‌گذارد؟

به گزارش پارس نیوز، پس از آنکه آمریکا بدون هزینه از برجام خارج شد، بسیاری این انتقاد را از تیم دیپلماسی کشورمان مطرح می کردند که چطور شد که ترامپ بدون هیچ هزینه ای از یک توافق بین المللی خارج شد. هر چند که برخی از کارشناسان عنوان می کردند که کاخ سفید نشان داد که به هیچ روی قابل اعتماد نیست و وجهه خود را بر روی این موضوع گذاشت، اما خسارت بار بودن برجام برای کشورمان موضوعی نیست که با این تفاسیر بتوان از کنار آن گذشت.

«محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه کشورمان پیشتر قبل از اینکه آمریکا از برجام خارج شود، بیان می کرد که سه سناریوی احتمالی برای این موضوع متصور است.

سناریوی اول این است که ایران نیز از توافق هسته‌ای خارج شود، به پایبندی خود به مفاد توافقنامه پایان دهد، و غنی‌سازی اورانیوم را از سر بگیرد. گزینه دوم از مکانیسم اختلاف و منازعه در توافق هسته‌ای استخراج می‌شود، که به هر طرف اجازه می‌دهد تا شکایت رسمی را در کمیسیونی که برای رسیدگی به نقض مفاد توافقنامه تشکیل شده، ارجاع دهد. ایران تاکنون 11 شکایت را به این کمیسیون ارجاع داده است، به فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که رئیس این کمیسیون است و موارد نقض توافق هسته‌ای از سوی آمریکا را در 3 مقطع مختلف اعلام کرده است. هدف اصلی از این روند، بازگرداندن آمریکا به پایبندی به مفاد برجام بوده است.

گزینه سوم که جدی‌ترین و شدیدترین این موارد بود آن است که ایران برای خروج از پیمان NPT تصمیم‌گیری کند.

این موارد هیچ کدام پس از برجام عملی نشد و حالا وزیر امور خارجه کشورمان در توئیتی مطرح می کند که ایران از آمریکا در دادگاه لاهه شکایت کرده است. ظریف توئیت خود نوشت: «امروز ایران به دیوان دادگستری بین‌المللی شکایت کرد تا آمریکا را به دلیل اعمال مجدد تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی پاسخگو کند.»

این درحالی است که منتقدین برجام می گفتند در صورت بدعهدی طرف دیگر، ایران طبق توافق نمی‌تواند در کمیسیون مشترک شکایت کند و در صورت شکایت، تحریم‌ها بصورت خودکار باز می‌گردد. ظریف این ادعا را رد می‌کرد. اما او امروز بجای کمیسیون به لاهه پناه برد!

این درحالی است که عراقچی در مردادماه سال گذشته با اشاره به اینکه یکی از بحث‌ها در زمان مذاکرات این بود که اگر با طرف مقابل به اختلاف برخوردیم، برای حل اختلاف به کجا باید برویم، گفت: «در این شرایط از خود پرسیدیم، بین ما و 1+5 که اعضای دائم شورای امنیت هستند، چه کسی باید قضاوت کند! و چون دیدیم شورای امنیت خودشان هستند، و دادگاه لاهه هم دو سال طول می‌کشد تا تصمیم بگیرد، گفتیم، اصلا اینها در صلاحیت بررسی شکایت هست یا خیر.»

در ادامه رئیس ستاد پیگیری برجام با اشاره به اینکه ما دیدیم، هیج جایی برای حل اختلاف ما و 1+5 وجود ندارد، اظهار داشت: «در این شرایط ما دریافتیم که باید به خودمان مراجعه کنیم، لذا باید برجام به گونه‌ای چیده شود که اگر طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرد ما بتوانیم برگردیم، تعهدات خود را متوقف کنیم و برنامه هسته ای خودمان را از سر بگیریم.»

وی افزود: «تنها ضامن برای اینکه طرف مقابل تعهدات خود را انجام دهد توانایی ما برای بازگشت به برنامه هسته ای و غنی سازی است.»

با این اوصاف باید پرسید که حالا شکایت ایران به دادگاه لاهه چه موضوعیتی دارد. از یک طرف طبق صحبت‌های عراقچی دو سال برای اینکه به زمان بررسی موضوع تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران برسیم، وقت و زمان هدر می رود و از سوی دیگر نیز بازهم با توجه به صحبت های معاون ظریف این دادگاه صلاحیت بررسی شکایت ایران را ندارد.

بنابراین سوالات مهمی در این عرصه مطرح می شود که ظریف چرا به دادگاه لاهه شکایت ایران را برده است؟ این شکایت چه دردی از مشکلات تحریمی ایران را برآورده می کند. می توان این سوال را پرسید که آیا این شکایت تنها مصرف داخلی دارد یا تاثیرات خارجی هم برای سرنوشت بین المللی ایران خواهد گذاشت. آیا از این به بعد باید شاهد تیترهای افسانه ای و بازهم شبیه سازی ظریف در قامت مصدق مانند آنچه در برجام اتفاق افتاد باشیم؟ موضوعی که می تواند برای وجهه سازی دوباره ظریف مفید فایده باشد. از سوی دیگر تیم دیپلماسی هسته ای کشورمان تا به امروز نتوانسته به قول و قرارهایی که گذاشته عمل کند، ظریف و همکارانش در این راستا چگونه می خواهند حقوق از دست رفته ملت ایران را باز گردانند؟