توافقی که مو لای درز آن نمی رفت

به گزارش پارس نیوز، برجام در ابتدا به عنوان قراردادی که مو لای درز آن نمی رود از سوی تیم هسته ای معرفی شد. اما از همان ابتدا این نگرانی وجود داشت که این توافق چطور می خواهد آمریکا را  به تعهدات و قول هایی که داده پایبند کند.

از همین رو بود که رهبر معظم انقلاب در شروط پذیرش برجام مطرح کردند که بایستی از رئیس جمهور آمریکا تضمین گرفته شود. البته تیم هسته ای بیان می کرد که سخنان جان کری، وزیر خارجه دولت اوباما خود تضمین است و در این کار اهمال کاری کرد. اما با خروج آمریکا از برجام مشخص شد که چندان هم که گفته می شد این قرارداد سفت و سخت هم نبوده است.

در همین رابطه روزنامه قانون در گزارشی با عنوان «ظریف امیر کبیر ناکام» نوشت: « تیم مذاکره کننده ظریف می پنداشتند همه راه ها را برای تقلب و عهد شکنی بسته اند و به اصطلاح، مو لای درز برجام نمی رود. به زودی موضع آمریکا درباره پایبندی ایران به برجام اعلام خواهد شد. موضعی که تاحدودی از پیش مشخص شده و نیازی به منتظر ماندن برای انتشار آن نیست. حال، در چنین شرایطی چه باید کرد؟ آیا همان‌گونه که ظریف می‌گفت ایران دوباره و بسیار سریع می‌تواند در صورت خلف وعده طرف مقابل به غنی سازی برگردد؟ چگونه می‌توان راکتورهای مملو از سیمان و برنامه های رها شده هسته ای را دوباره به کار انداخت؟»

حالا  روزنامه شرق، در سرمقاله خود با عنوان «چرا از آمریکا شکایت نمی کنیم؟» می نویسد: «برجام یک تعهد بین‌المللی است که نقض آن به وسیله آمریکا، نقض یک تعهد بین‌المللی است. دیوان می‌تواند نوع و میزان غرامتی را که باید برای نقض یک تعهد بین‌المللی به آن تعلق می‌گیرد، نیز تعیین و حکم مقتضی صادر کند، دعوی به وسیله دادخواست یا توافق طرفین به رسیدگی در دیوان به دفتر دیوان تسلیم می‌شود.»

این روزنامه در پایان می افزاید: «اگر ایران به دیوان بین‌الملل مراجعه کند، برابر ماده 63 اساسنامه دیوان که مقرر می‌دارد «هرگاه امر مربوط به تفسیر قراردادی باشد که در آن قرارداد دولت‌های دیگر غیر از طرفین اختلاف شرکت داشته‌‌اند، دفتر دیوان باید رأی صادره را به اطلاع آن دولت‌ها برساند»، به این مسئله رسیدگی خواهد شد. به نظر می‌رسد در کنار فعالیت‌های دیپلماتیک، معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری و وزارت خارجه می‌توانند با تیمی متشکل از حقوق‌دانان شاخص بین‌المللی ایران، درباره احقاق حقوق مردم ایران اقدام کنند.»

عدم شکایت ایران از امریکا به خاطر برجام درحالی به سئوال همه از جمله روزنامه اصلاح طلب حامی دولت بدل شده است که در اردیبهشت ماه سال جاری حسن روحانی در گفتگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان با تهدید بر اینکه آمریکا بدون هزینه نمی تواند برجام را ترک کند، گفت: «آمریکایی‌ها باید بدانند که به راحتی و بدون پرداخت هزینه نمی‌توانند از توافقات و تعهدات بین المللی خود خارج شوند.»

حالا این سئوال مهم و اساسی به وجود می آید که چرا تیم هسته ای که به قول خود این قرارداد را سفت و سخت بسته است و از لحاظ حقوقی ایران در جایگاه شاکی می تواند حق خود را طلب کند، اقدام به این کار نمی کند. ظریف هم که از سوی رسانه های حامی دولت به عنوان استاد و قهرمان دیپلماسی مطرح است و در قامت امیرکبیر و کنار محمد مصدق که تجربه شکایت از ابرقدرت زمانه خود را در دادگاه لاحه داشت، قرار گرفته است.

از سوی دیگر ترک بی هزینه برجام توسط آمریکا به قلدری آن در جهان و خصوصا جری شدن در مقابل ایران بیشتر کمک می کند. اینکه جمهوری اسلامی ایران مواضع به حقی دارد و انرا در جهان بین الملل از قدرتهای بزرگ طلب کند، مسئله ای است که نباید نادیده گرفته شود. ظریف در مذکرات جمله تاریخی گفت که هیچ وقت یک ایرانی را تهدید نکنید از سوی دیگر دنیا باید بفهمد که هیچ وقت با یک ایرانی نباید بازی کند و خصوصا اینکه به دادگاه کشاندن ترامپ و همدستانش می تواند در نشان دادن چهره خبیث آمریکا به جهان کمک شایان توجهی کند. همه این موارد یک ضرورت را به وجود می آورد و یک سئوال را که «چرا از آمریکا شکایت نمی کنیم؟»