آمریکا از پروژه هارپ تا حمله موشکی به سوریه

گزارش تحلیلی پارس/ محمد خجسته: از  بین بیش از ۱۰۰ موشکی که توسط ائتلاف  انگلیس، آمریکا و فرانسه (ناتو) در عملیات هوایی و موشکی به سوریه شلیک شد ۷۳ موشک توسط پدافند هوایی سوریه منهدم شد.

 نگاهی به جنگهای چند دهه اخیر که توسط ارتش آمریکا بر ضد کشورهای دیگر از جمله همسایگان ایران تحمیل شده، نشان از این نکته دارد که قدرت هوایی و موشکی بخش جدایی ناپذیر از استراتژی نظامی این کشور بوده است. قدرتی که در سایه آن، آمریکا توانسته است برای بسیاری از مردم جهان خود را نیرویی شکست ناپذیر جلوه دهد. 

اما بروز رخدادهای مهمی مثل شناسایی و سالم به زمین نشاندن پهپاد پنهانکار RQ-170 در ایران و شناسایی و پیش از آن نیز مورد اصابت قرار گرفتن هواپیمای پنهانکار F-117 بر فراز بالکان در سال 1999 میلادی، سوالات بزرگی درباره توان واقعی هوایی آمریکا به وجود آورده است. 

 از سال 1991 به این سو تقریبا تمامی کشورهایی که مورد تهاجم نظامی آمریکا قرار گرفتند از وضعیت مناسب نظامی برخوردار نبودند. 

چندی قبل نظر یکی از تحلیل گران حوزه امنیتی را درباره قدرت های نظامی جهان می‌خواندم. دکتر کارلو کوپ کارشناس حوزه دفاعی اهل کشور استرالیا که یکی از منتقدین مشهور در حوزه علوم نظامی خصوصا با گرایش هوایی است و مطالب مختلفی را در باب ضعف ها و نقاط قوت نیروهای هوایی کشورهای مهم دنیا نوشته است، در تحلیلی تلاش کرده است استراتژی های کشور روسیه برای شکست قدرت هوایی آمریکا را تشریح و سوالات مهمی را درباره توانایی واقعی غرب در جنگ بر علیه یک دشمن واقعی مطرح کند. 

کارلو کوپ در ابتدای این تحلیل با اشاره به اینکه در پایان جنگ سرد ، آمریکا و پیمان آتلانتیک شمالی "ناتو" از لحاظ تکنولوژیکی دست برتر را به نسبت پیمان ورشو داشته و همان گونه که نبرد سال 1991 بر علیه عراق ثابت شد، توانایی پرنده های پنهان کار، سامانه های مراقبت و شناسایی و همچنین موشکهای کروز به همراه مهمات هدایت شونده دست برتر را در نبرد به آمریکا داد، افزوده است: با داشتن اطلاعات کامل از توانایی های طرف مقابل و همچنین نقاط ضعف آنها، آمریکا توانست با استفاده ترکیبی از پرنده های پنهان کار ، موشکهای کروز و بمب های هدایت شونده دفاع هوایی عراق را از بین برده و نیروی زمینی به همراه زیرساختهای استراتژیک این کشور را نابود کند. 

وی در ادامه با یادآوری اینکه برنامه آمریکا برای دهه 1990 در صورت باقی ماندن شوروی سابق در بخش هوایی در سه بخش خلاصه شده بود، افزوده است: بخش اول مربوط به پرنده های پنهانکار مثل هواپیمای تهاجمی F-117A و ناوگانی شامل 132 فروند بمب افکن B-2 به همراه تعداد بیشاز 500 فروند جنگنده اف 22 رپتور بود. در صورت بروز هرگونه جنگ این ناوگان پنهان کار در موج اول حمله اهداف مهم مثل پایگاه های هوایی، پست های کنترل و فرماندهی و در کل شبکه دفاع هوایی شوروی سابق را نابود کرده و راه را برای سایر جنگنده ها و بمب افکن های غیر پنهان کار مسلح به مهمات هدایت شونده باز می کردند. (امروزه آمریکا دارای 20 فروند بمب افکن بی 2 و 192 فروند اف 22 است.) 

"در بخش دوم هواپیماهای غیر پنهانکار مجهز به بمب های های هدایت شونده و موشکهای کروز سایر اهداف را در آسمان تقریبا امن شده به پرواز در آمده و اهداف مورد نظر را نابود می کردند. بخش سوم توان آمریکا نیز توان دورایستای آمریکا در بحث فرماندهی و کنترل فضای نبرد بر پایه پرنده هایی مثل E-3 ، E-8 ، RC-135 و U-2 بود که نقشه کاملای را از صحنه نبرد در زمانی واقعی به دست فرماندهان می رساندند." 

این صاحب نظر عرصه دفاعی با اشاره به اینکه اتحاد شوروی سابق پس از فروپاشی دوران سختی را از نظر اقتصادی و صنعتی گذرانده، اضافه کرده است که کشور روسیه به عنوان بزرگترین میراث دار شوروی سابق برنامه ای بسیار متفاوت را برای ساماندهی صنایع دفاعی شوروی سابق به راه انداخت. اکثر صنایع نظامی شوروی سابق در هم ادغام شده و بازار صادرات را به عنوان اولویت خود قرار دادند. در دوران پس از فروپاشی شوروی دولت روسیه حجم زیادی از تسلیحات پیشرفته را که در زمان شوروی سابق امکان صادرات آن غیر ممکن بود را به راحتی به مشتری های گوناگون خصوصا در منطقه آسیا صادر کرد. نتیجه سرمایه گذاری مناسب و استفاده از استعدادهای بالای طراحان روسی در دوران پس از سال 1990 میلادی به خلق تسلیحات و طرح های پیشرفته دفاعی منجر شد. 

به اعتقاد دکتر کوپ، نکته بعدی که بسیار به صنایع نظامی روسیه کمک کرد بحث دسترسی صنایع روسی به بازارهای جهانی در خصوص صنایع کامپیوتری و نرم افزاری بود. برای نمونه می توان با نگاهی ساده به کابین امروز جنگنده های امروزی روس به استفاده از نمایشگرهای دیجیتال به مانند جنگندهای آمریکایی و اروپایی اشاره کرد. در حالی که همین جنگنده ها در زمان شوروی سابق عمدتا از کابینی پر از نمایشگرهای آنالوگ بهره برده و این گونه امکانات برای روسها یک رویای شیرین به حساب می آمد. 

وی تاکید می کند: امروزه فناوری های به کار رفته در مهمات هدایت شونده روسی مثل بمب های سری KAB-500/1000/1500 با انواع جستجوگرهای حرارتی و اپتیکی و همچنین خطوط انتقال داده مجهز شده و یا موشکهای ضد کشتی سری SS-N-27 روسی به مانند موشکهای تام هاوک آمریکایی قابلیت حمله به اهداف زمینی را نیز دارند. 

در بخش هواپیماهای رزمی، روسیه با معرفی جنگنده هایی مثل MiG-35 و یا SU-35BM و شکاری بمب افکن SU-34 بسیاری از جنگنده های آمریکایی را از دور خارج کرده است. این پرنده های جدید روسی از لحاظ سامانه های جنگ الکترونیک، رادار و استفاده از مواد جاذب امواج رادار در بدنه خود کاملا قابل مقایسه با نمونه های آمریکایی بوده و در مواردی حتی نمونه های آمریکایی را پشت سر می گذارند. رادار آرایه فازی غیر فعال Irbis E از شرکت NIIP و همچنین رادار های سری Zhuk با قابلیت آرایه فازی فعال به همراه سامانه های جنگ الکترونیک مجهز به حافظه دیجتالی فرکانس های رادیویی کاملا قابلیت برابری با گونه های غربی را دارند. در حوزه جنگنده های نسل پنج نیز طرح PAK-FA در حال پیشرفت بوده و به زودی تولید انبوه آن آغاز می شود. 

ناتو؛ توان نظامی رسانه‌ای یا توان نظامی واقعی

 بعد از آنکه در هفته گذشته ترامپ مدعی شد که دولت سوریه بمب‌های شیمیایی را به سوی مردم شلیک کرده است این کشور را به حمله موشکی تهدید کرد و برای آن ضرب العجل تعیین کرد.

بنابر این گزارش، دست کم ۳۵ فروند موشک کروز به اهدافی در استان‌های دمشق و حمص شلیک شده است که پدافند هوایی سوریه و بویژه سامانه اس ۲۰۰ توانسته است دستکم ۲۳ موشک را رهگیری و در آسمان دمشق و حمص منهدم کند.

همچنین جنگنده‌های آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی نیز اقدام به شلیک به اهداف ازپیش‌تعیین‌شده‌ای کرده اند که طبق آخرین برآوردها، مجموعا ۱۰۰ تا ۱۳۰ فروند موشک شلیک شده است.

آخرین خبرها و برآوردهای میدانی از این واقعیت حکایت دارد که این حمله همانطور که کارشناسان و تحلیل‌گران پیش بینی کرده بودند، چیزی بیش از حرکتی نمایشی نبوده و دستاورد میدانی و عملیاتی روشنی برای آن قابل تصور نیست. کارشناسان پیش بینی کرده بودند ترامپ پس از تعلل یک هفته ای و تبلیغات فراوان، برای حفظ آبرو و وجهه بین المللی آمریکا، و همچنین ایجاد انحراف در پرونده‌های اخلاقی خود، این اقدام را انجام داده است.

پدافند هوایی ارتش سوریه در این حملات توانست ۲۳ موشک شلیک شده را در آسمان دمشق منهدم کند؛ بیشتر موشک های شلیک شده به سمت پایتخت سوریه از نوع کروز توماهاک است.

به نظر می‌رسد ائتلاف تشکیل شده موجود برعلیه دولت قانونی سوریه بیش از آنکه در عملیات رسانه‌ای ادعا می‌کند در حوزه نظامی ضعیف بوده و قادر به تصمیم گیری فوری و دقیق نبود. این حمله بیش از همه چیز ضعف نظامی ناتو را نشان داد. ناتو و آمریکا که پیش از این مدعی پروژه هایی چون جنگ ستارگان و هارپ بودند در عرصه عمل نظامی ضعف مطلقشان در این حمله مشخص شد.