امام علی (ع) با دشمن خود چگونه برخورد می کرد؟

امام علی (ع) در بخشی از نامه 53 کتاب شریف نهج البلاغه خطاب به مالک اشتر در مورد نحوه برخورد با دشمنان می فرماید: اگر دشمنت تو را به صلح فراخواند ، از آن روى برمتاب که خشنودى خداى در آن نهفته است . صلح سبب آسایش سپاهیانت می شود و تو را از غم و رنج دور می کند و کشورت را امنیت می بخشد . ولى ، پس از پیمان صلح ، از دشمن برحذر باش و نیک برحذر باش . زیرا دشمن ، چه بسا نزدیکى کند تا تو را به غفلت فرو گیرد . پس دوراندیشى را از دست مده و حسن ظن را به یک سو قرار ده و اگر میان خود و دشمنت پیمان دوستى بستى و امانش دادى به عهد خویش وفا کن و امانى را که داده اى ، نیک رعایت نماى . در برابر پیمانى که بسته اى و امانى که داده  اى خود را سپر ساز ، زیرا هیچ یک از واجبات خداوندى که مردم با وجود اختلاف در آرا و عقاید ، در آن همداستان و هم رأى هستند ، بزرگتر از وفاى به عهد و پیمان نیست . حتى مشرکان هم وفاى به عهد را در میان خود لازم مى  شمردند ، زیرا عواقب ناگوار پیمان شکنى را دریافته بودند . پس در آنچه بر عهده گرفته اى ، خیانت مکن و پیمانت را مشکن و خصمت را به پیمان مفریب . زیرا تنها نادانان شقى در برابر خداى تعالى ، دلیرى کنند . 

امام در ادامه می فرماید:خداوند پیمان و زینهار خود را به سبب رحمت و محبتى  که بر بندگان خود دارد ، امان قرار داده و آن را چون حریمى ساخته که در سایه  سار استوار آن زندگى کنند و به جوار آن پناه آورند . پس نه خیانت را جایى براى خودنمایى است و نه فریب را و نه حیله گرى را . پیمانى مبند که در آن تأویل را راه تواند بود و پس از بستن و استوار کردن پیمان براى بر هم زدنش به عبارتهاى دو پهلو که در آنها ایهامى باشد ، تکیه منماى . 

امام علی (ع) در ادامه می فرماید:مبادا که سختى اجراى پیمانى که بر گردن گرفته اى و باید عهد خدا را در آن رعایت کنى ، تو را به شکستن و فسخ آن وادارد ، بى  آنکه در آن حقى داشته باشى . زیرا پایدارى تو در برابر کار دشوارى که امید به گشایش آن بسته  اى و عاقبت خوشش را چشم مى  دارى ، از غدرى که از سرانجامش بیمناک هستى بسى بهتر است . و نیز به از آن است که خداوندت بازخواست کند و راه طلب بخشایش در دنیا و آخرت بر تو بسته شود .