آنچه از مردان کابینه ترامپ درباره برجام می‌دانیم
آخرین روز هفته جاری ترامپ رسما وارد کاخ سفید می‌شود. وی و اعضای کابینه آتیاش بارها به برجام تاختهاند اما تاکنون نشانههایی شفاف و قطعی از اینکه قصد در برهم زدن آن دارند نشان ندادهاند اما باید برای ارزیابی دقیقتر از مواضع آنها منتظر ماند.
در هفته‌ها و روزهای اخیر اعضای کابینه آتی ترامپ سخنان متناقض و مبهمی درباره توافق هسته‌ای ایران بر زبان رانده‌اند. برخی از آنها به مانند ترامپ خواهان بازنگری در آن شده‌اند، برخی معتقدند که آمریکا باید به تعهداتش عمل کند، فرد دیگری در گذشته مخالف برجام بوده اما اکنون خواهان تداوم اجرای آن شده‌اند و ....
در این میان خود ترامپ نیز که در گذشته و بالاخص در دوران مبارزات انتخاباتی اظهاراتی بسیار و البته نه چندان شفاف در انتقاد از برجام بر زبان می‌راند، هنوز هم در روزهای منتهی به ورود رسمی‌اش به کاخ سفید، نتوانسته تصویری شفاف از آنچه که دولتش قرار است در قبال برجام انجام دهد ارائه کند.
در این میان بررسی اظهارات چهار تن از مهمترین اعضای کابینه آتی ترامپ، اگرچه هنوز هم گهگاه دچار همان صفت ابهام هستند، اما عمدتا نشان از این دارند که احتمالا رویارویی مستقیم با تواق هسته‌ای و نقض فاحش آن را در دستور کار قرار نخواهند داد.
وزیر خارجه: ایران نباید غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد
اولین اظهارنظر رسمی که از تیلرسون درباره ایران شده سخنان وی درباره لزوم مد نظر قرار دادن ایران در معادلات سرمایه‌گذاری اکسون‌موبیل بود. تیلرسون در مصاحبه‌ای در ماه مارس با شبکه خبری سی‌ان‌بی‌سی، اعلام کرد که ایران را علی‌رغم تحریم‌های آمریکا بازاری جذاب برای اکسون‌موبیل می‌داند، وی گفت:
شرکت‌های آمریکایی به‌مانند شرکت ما هنوز نمی‌توانند با ایران معامله تجاری بکنند. بسیاری از رقبای اروپایی ما وارد شده و به‌صورت فعالانه به کار مشغولند. من این را نمی‌دانستم؛ اینکه ما در موقعیت خوبی قرار نداریم. ما به همین دلیل هیچ‌گاه یک سرمایه‌گذاری بزرگ در ایران انجام ندادیم. و من نمی‌دانم که ایرانی‌ها امروز تغییر کرده‌اند یا نه. ما مجبوریم که منتظر مانده و ببینیم ... اما همچنین خیلی وقت پیش یاد گرفتم که گاهی اوقات اولین بودن لزوماً بهترین بودن نیست. ما منتظر می‌مانیم تا ببینیم آیا وضعیت برای شرکت‌های آمریکایی باز می‌شود. ما یقینا نگاهی خواهیم انداخت زیرا [ایران] کشوری با منابع عظیم است.
البته نمی‌توان خوشبین بود که تیلرسون ایده‌هایش به‌عنوان رئیس شرکت اکسون‌موبیل را به وزارت خارجه نیز ببرد. وزیر خارجه پیشنهادی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا بعدها اعلام کرد که ترامپ خواستار بازنگری کامل در برجام است. تیلرسون در نشست استماع بررسی تأیید خود در سنا اعلام کرد دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا خواستار بازنگری کامل در توافق هسته‌ای ایران و 1+5 است.
وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ تأکید کرد: «در صورتی که من تأیید شوم، پیشنهادم که هم‌راستا با نظر رئیس‌جمهور منتخب است، بازنگری کامل در توافق هسته‌ای و توافقات جانبی آن.»
وی افزود: «ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد و مواد هسته‌ای هم نباید در ایران ذخیره شوند.... توافق هسته‌ای، توان ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را متوقف می‌کند، اما آن را از بین نمی‌برد.»
تیلرسون ادامه داد: «آنچه در پایان توافق هسته‌ای اتفاق می‌افتد بایستی سلب توان دستیابی به سلاح هسته‌ای از ایران باشد و این با نداشتن غنی‌سازی و عدم ذخیره مواد هسته‌ای در ایران میسر می‌شود. با شریکانمان برای ایران امکان استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را فراهم می‌کنیم.»
وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ همچنین گفت که تحریم‌های آمریکا علیه ایران «فوق‌العاده مؤثر» بوده، چرا که سایر کشورها با آن همراه شده‌اند.
البته وزیر خارجه آمریکا به مانند رئیس‌جمهورش نگفت که چگونه قرار است برنامه جامع اقدام مشترک را مورد بازنگری قرار دهند، اقدامی که قطعا با مخالفت اعضای گروه 1+5 و همچنین ایران مواجه خواهد شد.
وزیر دفاع: باید به قول‌مان وفادار بمانیم
وزیر دفاع کابینه در این میان نظرات شفاف‌تری ارائه کرد. جیمز ماتیس در جلسه استماع سنا برای تأیید انتخابش درباره توافق هسته‌ای ایران گفت: «این یک توافق ناقص کنترل تسلیحاتی است – یک معاهده دوستی نیست. اما زمانی که آمریکا قولی می‌دهند، باید به آن پایبند بوده و با متحدین‌مان همکاری کنیم.»
البته نامزد وزارت دفاع آمریکا در بخش پرسش و پاسخ گفته بود که «اگر من بودم این توافق را امضا نمی‌کردم.»
در بخشی از بیانیه مکتوب جیمز ماتیس، وزیر دفاع پیشنهادی ترامپ درباره ایران که در اختیار نیویورک‌تایمز قرار گرفته آمده است: «نقش مخرب ایران در منطقه رو به افزایش است.»
گزینه پیشنهادی ترامپ برای وزارت دفاع آمریکا در بیانیه‌اش اعلام کرده است: «ایران، بزرگ‌ترین نیروی ثبات‌زدا در خاورمیانه است و آمریکا به راهبردی برای مهار اهداف ایران برای تبدیل شدن به هژمونی در منطقه نیاز دارد.»
رئیس سیا: زمانی مخالف برجام بودم اما اکنون وضعیت فرق کرده
مایک پمپئو، رئیس پیشنهادی ترامپ برای تصدی سازمان سیا در جلسه تأیید صلاحیتش، گفت که سازمان سیا را به سمت گردآوری اطلاعات مرتبط با برجام هدایت خواهد کرد تا تحلیلگران اطلاعاتی از منابع مناسب برای اتخاذ تصمیمات درست برخوردار باشند.
پمپئو تصریح کرد: بایستی ارزیابی منصفانه و دقیقی از برجام داشته باشیم. با توجه به اینکه این توافق به ایران اجازه فعالیت‌هایی در زمینه تحقیقات و توسعه هسته‌ای می‌دهد سیاست‌گذاران ما به گردآوری اطلاعات و تحلیل‌های هوشمندانه نیاز خواهند داشت.
وی گفت که مخالفت با برجام را کنار خواهد گذاشت و این سازمان را به سمت فعالیت‌های گردآوری اطلاعات از ایران هدایت خواهد کرد. پمپئو افزود: من به عنوان عضو کنگره مخالف برجام بودم، اما در سمت جدید نقشی متفاوت ایفا خواهم کرد.
گزینه پیشنهادی ترامپ برایب تصدی سیا با اشاره به توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 گفت که «ایرانی‌ها در تقلب حرفه‌ای هستند.»
وی گفت که در صورت تصدی ریاست سیا، توان واشنگتن برای راستی‌آزمایی از پایبندی ایران به برجام را افزایش خواهد داد.
وزیر انرژی: تصمیم اوباما برای امضای توافق هسته‌ای یکی از مخرب‌ترین تصمیمات سیاست خارجی بود
ارنست مونیز، وزیر انرژی کنونی آمریکا، نقشی تأثیرگذار در دستیابی به توافق هسته‌ای ایران داشت. وی و علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، مسئولیت مذاکرات فنی درباره برنامه هسته‌ای کشورمان را بر عهده داشتند و در نهایت این دو تن بودند که چراغ سبز فنی توافق را روشن کردند. اما بر خلاف مونیز، جانشینش پری از مخالفان توافق هسته‌ای بوده و در این حوزه با بسیاری از اعضای دیگر کابینه آتی ترامپ هم‌عقیده است. وی در گذشته بارها مخالفت خود را اعلام کرده و خواهان تجدیدنظر در توافق هسته‌ای شده است.
ریک پری، پس از توافق هسته‌ای ایران با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «تصمیم رئیس‌جمهور اوباما برای امضای توافق هسته‌ای با ایران یکی از مخرب‌ترین تصمیمات سیاست خارجی در دوران زندگی من بود. طی دهه‌های آتی، جهان مجبور خواهد بود با پیامدهای این توافق که در حقیقت ساخت سلاح هسته‌ای را برای ایران راحت‌تر کرده است، دست و پنجه نرم کند.»
وی در ادامه می‌گوید «و کلینتون، که نقش مهمی در آغاز این مذاکرات با ایران داشته، باید مردم آمریکا را توجیه کند که چرا از اجازه به یک کشور حامی تروریسم برای دستیابی به سلاح هسته‌ای حمایت می‌کند.»
«این توافق یک پیمان بین‌المللی الزام‌آور نیست، بلکه یک توافق سیاسی میان دیپلمات‌ها است. من از کنگره می‌خواهم که 60 روز آتی بازبینی را بسیار جدی بگیرد. من هر آنچه در قدرم است را به کار خواهم گرفت، شامل ارتباط با سناتورهای دموکرات، تا با این توافق مخالفت شود.»
«به عنوان رئیس‌جمهور، یکی از اولین کارهای من این خواهد بود که این توافق را به صورت کامل باطل سازم. دستور خواهم داد تعهدات ایران در توافق بازبینی شده و حمایت مداوم ایران از تروریسم در دوران اجرای این توافق ارزیابی شود. من اطمینان حاصل خواهم کرد که تحریم تسلیحاتی - بالاخص تحریم موشک‌های بالستیک - تا زمانی که ایران نشان دهد می‌خواهد به عنوان نیروی باثبات‌کننده در منطقه عمل کند، به قوت خود باقی خواهد ماند.»
پری در یکی از سخنرانی‌های خود در اورالندو بار دیگر از اوباما به دلیل دستیابی به توافق برجام با ایران انتقاد کرده و تأکید کرد: «واضح است یکی از اولین کارهایی که خواهم کرد، باطل ساختن هر نوع توافقی است که رئیس‌جمهور [اوباما] با ایران خواهد داشت.»
ارسال نظر