برجام ذخیره استراتژیک آمریکاست

 چند روز پیش ده‌ها دانشمند آمریکایی با ارسال نامه‎‏‌ای به «دونالد ترامپ» رئیس‎‌جمهور منتخب آمریکا، از وی خواسته‌اند توافق هسته‎ای میان ایران و کشورهای  1+5 را حفظ کند.

37 دانشمند آمریکایی ازجمله برندگان جایز نوبل، سازندگان سابق تسلیحات هسته‎ای، مشاوران علمی پیشین کاخ سفید و مدیر اجرایی بزرگترین انجمن جهانی دانشمندان، این نامه را امضا کرده‌اند.

در این نامه خطاب به ترامپ آمده است: از شما می‌خواهیم این دارایی مهم راهبردی ایالات‌متحده را حفظ کنید.

امضاکنندگان این نامه هدف خود را «ارائۀ ارزیابی‌ خود» دربار توافق هسته‎ای با ایران اعلام کرده‌‎اند که از حدود یک سال پیش اجرایی شده است.

دانشمندان آمریکایی در نامه خود ذکر کرده‎اند که ایران فعالیت دوسوم از سانتریفوژهایش را متوقف کرده، بیش از 95 درصد از اورانیومی را که تا 4 درصد غنی‌سازی شده بود، صادر کرده و تولید اورانیوم با خلوص تقریبی 20 درصد را نیز که به سوخت لازم برای بمب‌ اتمی نزدیک‌تر است، کنار گذاشته است.

دانشمندان آمریکایی همچنین اعلام کرده اند که کارشناسان و ناظران به آنها اطمینان داده‎اند که امکان این‌که در تاسیسات هسته‌ای ایران بصورت ناگهانی سلاح هسته‎ای تولید شود، وجود ندارد.

از مهم‌ترین مسائلی که در نامه دانشمندان آمریکایی مورد اشاره قرا رگرفته این است که برجام خطر تولید مقادیر قابل‌توجه و ناگهانی تسلیحات هسته‎ای در ایران و فشار بر همسایگان ایران برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را کاهش داده است.

در ادامه گفتگوی کوتاه با پروفسور «ریچارد گاروین» فیزیکدان معروف هسته ای آمریکا و بانی نگارش این نامه به ترامپ در خصوص هدف از نگارش این نامه داشته که در ادامه می آید.

گاروین یکی از برجسته ترین فیزیکدانان معاصر است که به «ادوارد تلر» بر روی ایده ساخت بمب هیدروژنی کمک کرد و وی را به عنوان اولین طراح این نوع از بمب بر سر زبانها انداخت. وی مشاور روسای جمهوری مختلف آمریکا از جمله کندی، جانسون و نیکسون بوده است. او سابقه تدریس در دانشگاههای معتبر جهان از جمله هاروارد و کرنل را دارد و عضو شورای روابط خارجی آمریکاست. وی معتبرترین جایزه آمریکا در زمینه علوم(مدال ملی علوم) را در سال 2002 اخذ کرد و در سال 2016مدال ریاست جمهوری آزادی را از باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا دریافت کرد.

وی مشاور وزارت خارجه امریکا نیز بوده است.

*دلایل نگارش نامه به رئیس جمهوری منتخب آمریکا درباره برجام که توسط شما تهیه شد و به امضای 36 دانشمند هسته ای دیگر آمریکا رسید چه بود؟

ما در این نامه خطاب به دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب ایالات متحده آمریکا تأکید کردیم که «برجام» هیچ گزینه ای را از روی میز شما یا حتی روسای جمهور آینده امریکا بر نمی دارد.

در حقیقت برجام این امکان را می دهد تا از زمان احتمالی که ایران به سوی بمب متمایل شود مطلع شوید و دانستن اینکه ایران چه زمانی به ساخت بمب روی خواهد آورد را برای شما تسهیل خواهد کرد.

در واقع برجام هم «زمان» و هم «مشروعیت» برای یک پاسخ موثر زمانی که ایران متمایل به ساخت بمب شود را در اختیار آمریکا قرار می دهد.

ارزیابی و قضاوت تکنیکی و فنی ما دانشمندان هسته ای این است که برجام به عنوان یک توافق چند جانبه «حصار محکمی» برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران در صورتی که به سمت ابعاد نظامی متمایل شود، است.

در این نامه خطاب به ترامپ تأکید کردیم که از توافق هسته ای(برجام) که به مثابه یک دارایی استراتژیک مهم و اساسی برای آمریکا است، حفاظت کند.

*با توجه به اینکه تیم ترامپ و شخص وی بسیار مخالف برجام هستند آیا تصور می کنید این نامه تأثیری بر رویکرد وی و تیم وی داشته باشد؟

من امیدوار هستم که رئیس جمهور منتخب آمریکا و تیم وی این نامه را مطالعه خواهند کرد و آنرا متقاعد کننده خواهند یافت.

البته ابتدا باید محتوای آنرا با نهادهای اطلاعاتی، وزارت خارجه و سایر عوامل ذیربط در دولت آمریکا چک کنند و سپس امیدوار هستم که آنرا متقاعد کننده بیابند.

*آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی فتوایی دارند مبنی بر حرمت ساخت و استفاده از سلاح هسته ای. برای کسانی که با مبانی فقهی آشنایی داشته باشند اهمیت این فتوا قابل درک است. شما در این نامه چند بار به تمایل احتمالی ایران به ساخت بمب هسته ای اشاره کرده اید. آیا در نگارش نامه، فتوای آیت الله خامنه ای و تضمین ناشی از آن در عدم ساخت بمب هسته ای را مد نظر داشته اید؟

من چیزی بیشتر از آنچه گفتم ندارم که اضافه کنم.