روز نفس‌گیر دولت در خانه ملت

استعفای محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان اواخر مهرماه آغازی شد برای تغییر و ترمیم کابینه دولت یازدهم، پس از آن هم شایعه استعفای علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تایید شد. در میانه خبرهای استعفا، خبر رسید که فانی وزیر آموزش و پرورش نیز به نوعی استعفا داده است تا اولین جلسه استیضاح دور دهم مجلس شورای اسلامی لغو شود.

پس از آن، طی مدت زمانی کوتاه رئیس جمهور فخرالدین دانش آشتیانی، مسعود سلطانی‌فر و صالحی امیری را به ترتیب برای تصدی وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، ورزش و جوانان و فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس معرفی کرد.
 

*رأى اعتماد به وزرا در آیین‌نامه

آیین نامه داخلی مجلس تصریح می‌کند که رئیس جمهور، ظرف دو هفته پس از انجام مراسم تحلیف و یا بعد از استعفاء یا سقوط دولت، باید کتباً اسامى هیأت وزیران را به همراه شرح حال هر یک از وزیران و برنامه دولت تسلیم مجلس کند، همچنین رئیس مجلس مکلف است در اولین فرصت در جلسه علنى وصول معرفى‏ نامه وزیران را اعلام و پس از قرائت دستور تکثیر آن را صادر نماید.

براین اساس اکبر رنجبرزاده طی نشست علنی روز سه شنبه (۴ آبان ماه) اعلام وصول نامه معرفی ۳ وزیر پیشنهادی دولت به مجلس را قرائت کرد. طی این مدت زمان این سه وزیر در فراکسیون‌ها و کمیسیون‌های مجلس حضور یافته و به تشریح برنامه‌های خود پرداختند.

یک هفته پس از معرفى وزرای پیشنهادی دولت، براى بحث و بررسى خط مشى و اصول کلى برنامه دولت و أخذ رأى اعتماد براى هیأت وزیران جلسات مجلس به‏ طور متوالى تشکیل مى‌گردد. با پیشنهاد رئیس و تصویب مجلس، جلسات به صورت صبح و بعد ازظهر برگزار خواهد شد. مجلس در این جلسات نطق نخواهد داشت. قبل از تشکیل اولین جلسه بررسى برنامه‏‌هاى دولت و أخذ رأى اعتماد هیأت وزیران، نمایندگان مخالف و موافق برنامه، خط مشى و اصول کلى و ترکیب هیأت وزیران و نیز نمایندگان مخالف و موافق هر یک از وزیران به تفکیک برنامه و هر وزیر در برگه‏‌هاى جداگانه یا دستگاه الکترونیک ثبت‌نام مى‏‌کنند.
 

*رای اعتماد به وزرا براساس حروف الفبا

در جلسه رای اعتماد به وزرای دولت هر یک از نمایندگان حق دارند تمام یا قسمتى از وقت خود را در اختیار نماینده دیگر قرار دهند. در شروع بحث در مورد هیأت وزیران، رئیس جمهور برنامه دولت را تشریح و ضمن معرفى وزیران از ترکیب هیأت وزیران دفاع خواهد کرد. پس از آن مجلس، بررسى برنامه دولت و ترکیب هیأت وزیران را با اظهارات پنج نفر از نمایندگان مخالف و پنج نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و هر کدام براى مدت پانزده دقیقه انجام خواهد داد.

موافق و مخالفان وزرای پیشنهادی دولت براساس اعلام یوسف‌نژاد عضو هیئت رئیسه مجلس امروز ( دوشنبه 10 آبان ماه) از ساعت ۸ تا ۱۴ در مجلس انجام می‌شود و صبح سه‌شنبه نیز بین متقاضیان قرعه‌کشی شده تا سخنرانان جلسه رأی اعتماد مشخص شوند.

وی همچنین تاکید کرد که جلسه رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی به صورت یکسره ادامه خواهد داشت و بررسی صلاحیت سه وزیر پیشنهادی بر اساس حروف الفبا و به ترتیب از وزارتخانه آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی و ورزش و جوانان انجام خواهد شد.

 

*30 دقیقه حیاتی برای وزرا

همچنین رئیس جمهور یا کسانى که وی تعیین خواهد کرد به سؤالات و اظهارات مخالفان پاسخ مى‏‌دهند. مجموع مدت نطق اولیه رئیس جمهور و دفاعیات اخیر دو و نیم ساعت خواهد بود. در پى اظهارات و دفاعیات رئیس جمهور، مجلس شور در مورد برنامه‏‌ها و صلاحیت هر یک از وزیران را به صورت جداگانه آغاز خواهد نمود. در مورد هر وزیر دو نفر از نمایندگان مخالف و دو نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و موافق هرکدام براى مدت پانزده دقیقه فرصت خواهند داشت. پس از آن وزیر و در صورت صلاحدید رئیس جمهور به مدت سى دقیقه براى دفاع از برنامه و صلاحیت وزیر مطروحه وقت خواهند داشت.

بحث و بررسى براى تک تک وزیران به ترتیب حروف الفباى وزارتخانه به همین شیوه انجام مى‏‌گیرد، رئیس جمهور مى‌ تواند با استفاده از وقت وزیران در پایان و به ‏طور یکجا از آنان دفاع نماید. پس از آن رأى‏ گیرى به عمل مى‏‌آید و شمارش و اعلام نتیجه آراء پس از رأى‌ گیرى براى همه وزرا صورت خواهد گرفت. سؤالات کتبى نمایندگان در طول مدتى که برنامه دولت مطرح است از طریق رئیس مجلس به رئیس جمهور یا وزیر مربوط داده خواهد شد. در موارد معرفى یک یا چند وزیر (کمتر از نصف مجموع وزرا) پس از نطق اولیه رئیس جمهور به مدت یک ساعت بدون بحث در کلیات برنامه‌ ها و ترکیب هیأت‏ وزیران تنها در مورد برنامه‌ها و صلاحیت وزیران پیشنهادى به ‏ترتیب فوق‏ الذکر اقدام خواهد شد.

براساس آیین نامه داخلی مجلس چنانچه مجلس به یک یا چند وزیر رأى اعتماد نداد و یا وزارتخانه‌ای به هر دلیل وزیر نداشته باشد رئیس جمهور موظف است با رعایت اصل یکصد و سى و پنجم (135) قانون اساسى حداکثر قبل از سه ماه فرد یا افراد دیگرى را براى أخذ رأى به مجلس معرفى کند.