برجام دامی بود که ایران در آن افتاد

از ابتدای مطرح بودن برجام، دغدغه ها و هشدار های رهبر انقلاب بارها تکرار شد که این نگرانی و هشدارها به ذات آمریکایی ها که متکی به سیاست فریب و استفاده از فشار برای رسیدن به اهداف بدون واگذاری امتیاز گویای این مسئله بود که رهبر انقلاب با نگاه به ماهیت حریف اعتمادی به نتیجه گیری به مذاکرات ندارند.

اما در این شرایط بود که دولت به اصطلاح تدبیر و امید با عوام فریبی، مردم را به برجام دلخوش کرد. توافق هسته با آمریکا آن هم به هر قیمتی منجرب شد که بعد از گذشت 6 ماه از توافق هسته ایران و 1+5 با بدعهدی آمریکایی ها در عمل تحریم ها برداشته نشود. متاسفانه ایران با اجرای تعهدات برجام آن هم زودتر از موعد مقرر متحمل خسارات زیادی شده است تا آنجا که برخی از سینه چاکان برجام سخن بر دهان آورده و به بی نتیجه بوده برجام و عدم رفع تحریم ها اذعان داشتند.

اما در این اوج اظهارات بی فایده بودن برجام مربوط به رئیس کل بانک مرکزی بود که در مصاحبه‌ای با تلویزیون بلومبرگ گفت: (توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 موسوم به برجام، تا کنون «تقریبا هیچ» دستاورد اقتصادی برای تهران در بر نداشته است.)

در همین خصوص محمد صالح جوکار کارشناس و تحلیل گر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی پایگاه خبری 598 در خصوص دلایل مذاکرات و رویکرد دولت یازدهم در برجام اظهار داشت: در ابتدا نگاه آقایان نسبت به برجام و مذاکره با آمریکا خوشبینانه بود یعنی نگاه به دشمن نگاه بدبینانه نبود و فکر می کردند که دشمن در مسئله برجام به کشور ما کمک خواهد کرد. بنابراین خوشبین بودن نسبت به دشمنان به ویژه آمریکا برای کشور هزینه داشت که ایران این هزینه را در برجام متحمل شد و امروز نیز هزینه های مضاعفی را متحمل می شود.

این کارشناس عالی رتبه تهدیدات امنیت ملی گفت:  برجام، یک فریبی بود برای اینکه ایران تعهداتش را اجرایی کند و طرف مقابل بعد از اجرای تعهدات ایران، به تعهداتش عمل نکند و با بهانه جویی مسائل دیگری را مطرح و از زیر باز اجرای تعهداتش در برجام شانه خالی کند. به اعتقاد بنده برجام یک طلله و دامی بود که ایران در آن گرفتار شد.

در ادامه گفت و گوی تفصیلی با محمد صالح جوکار را  با پایگاه خبری 598 می خوانید:

رویکرد دولت یازدهم در خصوص برجام چگونه بوده است؟

گذشته از این که برجام چه از ملت و کشور ما گرفت و چه چیزی به ما داد، در مجموع باید گفت این که دولت به غربی ها اعتماد کرد و هر چیزی که بود را در سبد برجام قرار داد، رویکرد و سیاست اشتباهی بود. رهبر انقلاب طی سال های گذشته به اقتصاد مقاومتی اشاره داشتند و چنانچه مسئولین از همان ابتدا بر اساس توانمندی ها و ظرفیت های داخلی حرکت کرده بودند، امروز به قطع کشور از رکود خارج شده بود.

رویکرد غربی ها نسبت به ایران و برجام چگونه است؟

متاسفانه امروز آقایان می نشینند و دست روی دست می گذارند و به غربی ها اعتماد می کنند. البته کشورهای غربی که برای ملت و کشور ما نقشه چیده اند، امروز نیز در مسائل منطقه ای نوع برخورد و عملکرد آنها مشخص است. حتی کشوری مانند عربستان از غربی ها نیابت گرفته است و امروز غربی ها آن چنان به عربستان بها داده اندکه این کشور علیه ملت ایران موضع خصمانه می گیرد.

بنابراین دولت باید از همان ابتدا بر اساس اقتصاد مقاومتی حرکت می کرد تا در بند و دام غربی ها در قالب تحریم ها و برجام نمی افتاد. در حقیقت اکنون این موضوع باید برای ملت و دولت تجربه شده باشد. یعنی با توجه به فرمایش رهبر انقلاب، امروز به این نتیجه رسیدیم که نمی توان به غربی ها به ویژه آمریکا اعتماد کرد.

در شرایط کنونی چه چیزی در جهت حفظ منافع ملی است؟

التماس کردن آقایان به غربی ها جای تعجب دارد. زیرا در شرایط کنونی باید روی پای خود ایستاد و بر اساس داشته ها و توانمندی ها داخلی، برنامه ریزی و حرکت رو به جلو کرد. توجه به منابع انسانی داخلی که صاحب فکر و اندیشه هستند، در شرایط کنونی پیش از پیش احساس می شود و با کمک گرفتن از صاحب نظران و کارشناسان اهداف را پیشبرد تا بتوان آینده ایران را ساخت.

در برجام چه مواردی رعایت نشد و موجب تحمیل خسارت به ایران شد؟

نامه ای که رهبر انقلاب پیرامون برجام به رئیس جمهور نوشتند، یکی از بندهای این نامه رویکرد گام به گام بود. یعنی باید در اجرای تعهدات ابتدا یکی از تعهدات ایران اجرایی شود و پس از آن، غربی ها به تعهدات خودشان عمل کنند و به همین ترتیب برجام به جلو حرکت کند. اما متاسفانه این گام به صورت یک جانبه از سوی ایران اجرایی شد ولی در مقابل، زمانی که همه داشته های خودمان را از بین بردیم، طرف غربی دبه کرد و مشکلات مضاعفی برای کشور ایجاد کردند؛ آن هم مشکلاتی که بر روی کاغذ دیده نمی شود بلکه در صحنه عمل رفتارها، عملکردها کشورهای مقابل ایران نسبت در حوزه بانک و شرکت های مختلف اجازه نمی دهند که آن اتفاقی که قرار بود در برجام بیافتد، امروز اجرایی شود.

ایران حدود 30 با غربی ها و با محوریت آمریکا مذاکره کرد که در نهایت به توافق هسته منتهی شد. بعد از گذشت بیش از یکسال از اعلام توافق، دستاورد های برجام چیست؟

خود برجام ذیر سوال است. زیرا ایران زودتر از موعد مقرر به تعهدات خودش عمل کرده است. اما سوالی که پیش می آید این است که تاکنون برجام برای ایران عایداتی داشت. تا بتوان به صورت شفاف در عرصه اقتصاد و معیشت مردم آن را دید. البته متاسفانه برجام تا کنون هیچ تاثیر ملموسی بر زندگی مردم و اقتصاد کشور نداشته است.

باید گفت که برجام، یک فریبی بود برای اینکه ایران تعهداتش را اجرایی کند و طرف مقابل بعد از اجرای تعهدات ایران، به تعهداتش عمل نکند و با بهانه جویی مسائل دیگری را مطرح و از زیر باز اجرای تعهداتش در برجام شانه خالی کند. به اعتقاد بنده برجام یک طلله و دامی بود که ایران در آن گرفتار شد.

رویکرد دولت یازدهم نسبت به غربی ها به ویژه آمریکا چگونه است؟

در ابتدا نگاه آقایان نسبت به برجام و مذاکره با آمریکا خوشبینانه بود یعنی نگاه به دشمن نگاه بدبینانه نبود و فکر می کردند که دشمن در مسئله برجام به کشور ما کمک خواهد کرد. بنابراین خوشبین بودن نسبت به دشمنان به ویژه آمریکا برای کشور هزینه داشت که ایران این هزینه را در برجام متحمل شد و امروز نیز هزینه های مضاعفی را متحمل می شود. 

برجام بار دیگر مشخص کرد که نمی توان به آمریکا اعتماد کرد. در ایران شرایط چرا دولت همچنان به برجام دل خوش کرده است؟

هر دولتی به دنبال دفاع و حمایت از اقدامات خودش است.  بنابراین امروز نیز دولت از برجام حمایت می کند و می گوید که به برجام خوش بین ولی به آمریکا بدبین است. در این جا باید به این نکته توجه داشت که به طور کلی متن برجام با آن احکامی که در برجام آمده است، توسط آمریکا تنظیم شده است. در این شرایط شخصی که خود اقدام به تنظیم قراردادی کند، قدر مسلم این است که متن قرارداد یکطرفه و به نفع تنظیم کننده خواهد بود. بنابراین برجام و آمریکا یک پیوستگی نسبت به یکدیگر دارند زیرا برجام حاصل سناریو آمریکا و با رایزنی کشورهای اروپایی صورت گرفت. البته مدیریت نحوه مذاکره نیز توسط آمریکا انجام شد.