کودتا درترکیه از دریچه نگاه مسئولان ایرانی

کودتای نافرجام نیمه شب شنبه در ترکیه که بنا به گفته تحلیلگران بین المللی و برخی مقامات ترک، توسط عده ای از ارتشی های ناراضی از سیاست های اردوغان شکل گرفته بود، در چند ساعت به پایان رسید و در حال حاضر هم طبق آخرین اخبار و گزارشات دریافتی از آنکار و استانبول، وضعیت در آن مناطق به حالت عادی تبدیل شده و اوضاع آرامی در کشور ترکیه برقرار است.

درست در بحبوحه اخبار حوادث تروریستی در نیس فرانسه که به عنوان تیتر یک رسانه های غربی و عربی تبدیل شده بود و دنیای غرب را به شوکی دیگر ناشی از تروریسم خودساخته فرو برده بود، کودتا درترکیه بار دیگر موج رسانه ای را به سمت منطقه غرب آسیا کشاند و تحلیلگران سیاسی و بین المللی به بررسی ابعاد مختلف و سناریوهای احتمالی قبل و بعد کودتا پرداختند و از براندازی نظام ترکیه و شخص اردوغان تا افزایش قدرت بلامنازع وی سخن راندند.

از آنجا که ترکیه به عنوان یکی از کشورهای همسایه و یک قدرت منطقه ای از اهمیت بالایی برای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است، بلافاصله بعد از وقوع این حادثه، مقامات عالی رتبه ایران کودتا را محکوم و از دولت منتخب و قانونی ترکیه حمایت کردند و نسبت به کودتای رخ داده واکنش نشان دادند.

در نخستین واکنش، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در پیام توئیتری خود در واکنش به کودتا تصریح کرد: «عمیقا درباره بحران ترکیه نگران هستیم».

وی یادآور شد که «ثبات، دموکراسی و امنیت مردم ترکیه مهمترین مساله است. حفظ وحدت و احتیاط را در این شرایط ضروری می دانیم».

ظریف طی چند ساعت پس از ناکامی کودتا در ترکیه، سه مرتبه با چاووش اغلو همتای ترک خود تماس تلفنی داشت و در جریان آن تماس ها دو طرف بر ثبات امنیتی، سیاسی و حاکمیت مردم‌سالاری در ترکیه تاکید کردند؛ همچنین وزیر امورخارجه ترکیه نیز گزارشی از اوضاع جاری در این کشور به ظریف ارائه کرد.

وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران هم با اشاره به کودتا در ترکیه گفت: نیروهای نظامی، امنیتی و اطلاعاتی در حد ضرورت به حال آماده باش درآمده اند و مرزها در کنترل کامل است.

سید محمود علوی همچنین برای دولت و ملت ترکیه آرزوی امنیت و ثبات کرد.

در ادامه، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم با محکوم کردن کودتای نافرجام گروهی از نظامیان ترکیه اظهار داشت: از ابتدای شکل گیری بحران در این کشور، ضمن ارتباط با مسئولان امنیتی و سیاسی ترکیه روند اقدامات را با حساسیت زیر نظر داشتیم.

وی با اشاره به حضور گسترده مردم ترکیه برای دفاع از امنیت، ثبات و دموکراسی در این کشور تأکید کرد که خواست و اراده مردم، اصلی‌ترین معیار اصالت هرگونه تحول سیاسی در کشورهاست.

آنچه در این میان مشخص است، از منظر جمهوری اسلامی ایران، امنیت مقوله ای است جمعی و منحصر به یک منطقه و یک کشور خاص نیست، لذا ایران امنیت و ثبات را همواره برای همسایه های خود خواسته و امنیت آنها را جدای از امنیت خود به حساب نمی آورد؛ چه این امنیت و حاکمیت مربوط به عراق و سوریه باشد، چه ترکیه.

ایران در سال های اخیر در کنار دولت و ملت های سوریه و عراق بوده و آنها را در جهت مبارزه با تروریست ها یاری کرده وبه اذعان مقامات و مردم آن دو کشور، اگر نبود کمک های بی‌دریغ جمهوری اسلامی ایران، امروز داعش و دیگر ترویست ها دمشق و بغداد را هم فتح کرده بودند؛ حوادث ماههای اخیر و شب گذشته درترکیه نیز بار دیگر نشان داد، زیرپا گذاشتن موازین دموکراسی و توسل به زور و خشونت، هیچ گاه جواب نداده و نخواهد داد.

در منطق ایران، هیچ گاه از کودتا و براندازی دولت ها حمایت نشده و نمی‌شود و همواره بر آرای مردم و نتیجه انتخابات تاکید شده است که خود نشان از توسعه یافتگی سیاسی ایران در میان دیگر کشورهای منطقه ای دارد و ثبات و آرامش ایران هم در شرایطی که همسایگان آن در ناآرامی و جنگ و درگیری به سر می برند، به عنوان جزیره با ثبات در منطقه ای بی‌ثبات است.