بذرهای سعودی در "زمین‌های حاصل خیز"

روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» در سرمقاله خود به اقدامات سعودی‌ها در گسترش تروریسم در جهان اشاره کرد و نوشت که عربستان سالهاست که سیاستمداران آمریکایی را ناامید کرده است و علیرغم آنکه ظاهراً یک همپیمان مهم برای آمریکا است و با سلاح‌ها و کمک‌های آمریکا از دشمنان خود در امان است، اما میلیون‌ها دلار صرف تقویت وهابیت‌ کرده است.

طبق این گزارش، وهابیت در واقع منبع الهام هواپیماربایان حادثه تروریستی 11 سپتامبر شد و هم‌اکنون نیز «داعش» را تحریک می‌کند. نیویورک‌تایمز ادامه داد، جدیدترین فصل در این تاریخچه طولانی و غم‌انگیز شامل «کوزوو» کوچک می‌شود. این کشور با جمعیت تنها 1.8 میلیون نفری، در مقایسه با کشورهای دیگر تعداد جوانان بیشتری را برای مبارزه و کشته شدن به عراق و سوریه فرستاده است.

از سال 2012 تاکنون، حدود 314 نفر از مردم کوزوو به تکفیری‌های داعش پیوسته‌اند که از این میان شامل دو بمب‌گذار انتحاری، 44 زن و 28 کودک می‌شود. حتی بلژیک که بعد از حملات پاریس و بروکسل تا حد زیادی به عنوان کانون افراط‌گرایی دیده می‌شود، در رتبه‌بندی اعزام نیرو برای داعش، بعد از کوزوو قرار دارد.

این گزارش سپس نوشت، همانطور که جزئیات این مسئله در مقاله اخیر نیویورک‌تایمز نوشته شده است، کوزوو به این دلیل در چنین جایگاه امروزی قرار گرفته است که عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس، سالها صرف گسترش و تأمین بودجه شبکه‌ای از امام‌ جماعت، مساجد و انجمن‌های محرمانه در این کشور کرده‌اند.

نیویورک‌تایمز ادامه داد، در حالیکه هیچ‌گونه شواهدی وجود ندارد که نشان بدهد گروهی به صورت مستقیم و صریح به مردم کوزوو پول می‌دهد تا آنها را ترغیب کند به سوریه بروند، مقامات ارشد کوزوو به نیویورک‌تایمز گفته‌اند که یکسری روحانیون و گروههای افراطی مبالغ زیادی را برای تقویت تفکر افراطی در بین جوانان و قشر آسیب‌پذیر کوزوو هزینه می‌کنند.

«فاتوس ماکولی» رئیس پلیس مبارزه با تروریسم کوزوو به نیویورک‌تایمز گفته بود: «موضوع اینجاست که آنها از متفکرانی حمایت می‌کنند که به اسم حفاظت از اسلام، خشونت و جهاد را تقویت می‌کنند».

در سرمقاله نیویورک‌تایمز تصریح شده است که آمریکا و ناتو در سال 2008، بودجه زیادی را برای کمک به کوزوو هزینه کردند تا بتواند استقلال خود را از صربستان به دست آورد و دموکراسی را برقرار کند. عربستان سعودی از کوزوو بعنوان زمین پرورش افراط‌گرایان استفاده کرده است و اجازه داده که نهادها یا شهروندان سعودی از این کشور بعنوان یک زمین پرورش افراط‌گرایی استفاده کنند و این مسئله یادآور رفتار متناقض و حتی دوگانه شرکای آمریکا در خلیج‌فارس است و نشان می‌دهد که به چه دلیل روابط واشنگتن با این کشورها تا حد زیادی دچار مشکل شده است.

طبق این گزارش، کوزوو که بعد از چندین ماه بمباران ناتو در سال 1999 موفق به کسب استقلال از صربستان شد، معروف به کشوری صبور است. اکثر مردم مسلمان این کشور پیرو مذهب حنفی بودند که مقبول است اما از زمان جنگ ناتو، امام‌های جماعت تحت آموزش عربستان تهدیدی برای این مذهب بودند و موسسات خیریه تحت حمایت عربستان هزینه‌هایی را پرداخت می‌کرد و جهاد خشونت‌بار و افراطی‌گری را پرورش دادند.

کارشناسان همچنان به شماری از دلایلی اشاره می‌کنند که کوزوو را به زمین حاصلخیزی برای جذب ایدئولوژی افراطی تبدیل کرده است. این سرمقاله می‌افزاید، تعداد زیادی از جوانان کوزوو در مناطق روستایی فقیر زندگی می‌کنند و امید چندانی به اشتغال ندارند. آنها اعتقادی به دولت خود ندارند و طبق گزارش 2015 مرکز مطالعات امنیتی کوزوو، نظام آموزشی این کشور تفکر انتقادی را پرورش نمی‌دهد.

هنوز مشخص نیست که به چه دلیل دولت کوزوو و آمریکا و مقامات سازمان ملل زودتر اقدامی را در این زمینه صورت ندادند. شاید آمریکایی‌ها به اشتباه فرض کرده‌اند که احتمالاً جامعه مذهبی میانه‌رو کوزوو می‌تواند از رشد افراط‌گرایی در این کشور جلوگیری کنند.

بر اساس این گزارش، حملات 11 سپتامبر، خیلی با سرعت خطرات را روشن کرد. چندین سازمان سعودی در کوزوو تعطیل شد و دولت عربستان که ظاهراً کمک خود را به کوزوو کاهش داده است، هم‌اکنون اصرار دارد که کنترل شدیدی بر موسسات خیریه، مساجد و آموزش‌های دینی و مذهبی خود دارد. با اینحال، کویت، قطر، امارات متحده عربی بودجه افراط‌گرایان در کوزوو را افزایش داده‌اند.

دولت کوزوو با همکاری آمریکا اقداماتی را برای مبارزه با افراط‌گرایی اتخاذ کرده است که شامل تصویب قوانین جدید مبارزه با تروریسم، سرکوب پولشویی و افزایش تحقیقات مأموران پلیس می‌شود و در پی این اقدامات، جریان شهروندان این کشور که برای مبارزه در کنار داعش به سوریه و عراق می‌روند، کاهش یافته است به طوریکه در هفت ماه گذشته تقریباً هیچ کس از این کشور برای پیوستن به داعش نرفته است و شمار مردم این کشور که در میدان نبرد سوریه و عراق در کنار داعش هستند، به 140 نفر کاهش یافته است. 

نیویورک‌تایمز با اشاره به این موارد در پایان نوشت، اما با اینحال، دستکم دو امام جماعت افراطی همچنان به وعظ در «پریستینا» پایتخت کوزوو ادامه می‌دهند و توجه جوانان را به خود جلب می‌کنند به همین دلیل اقدامات زیادی باید برای حفظ استقلال و روح صبر در کوزوو صورت گیرد.