پارس - حدود 4 ماه پیش یعنی 21 آذر ماه سال گذشته بود که خبر ناگوار حمله ارتش نیجریه به حسینه بقیه الله در زاریا منتشر شد؛‌ در این حادثه صدها تن از شیعیان که مشغول عزاداری و سوگواری برای امام هشتم، امام رضا(ع) بودند تنها به جرم شیعه علی (ع) بودن و محبت خاندان او به شهادت رسیده و عده زیادی نیز زخمی شدند.

شیخ ابراهیم یعقوب زکزاکی، رهبر شیعیان نیجریه نیز که سخنران این مراسم بود طی حملات ارتش نیجربه به این مراسم به شدت مجروح و در نهایت توسط ارتش دستگیر و نقطه نامعلومی انتقال یافت.

در این حمله که به بهانه‌ واهی ارتش مبنی بر تلاش هواداران شیخ برای ترور رئیس ستاد ارتش نیجریه در منطقه زاریا صورت گرفت علاوه بر اینکه حسینیه بقیةالله نیجریه تخریب شد، چندین عضو ارشد جنبش اسلامی نیجریه از جمله شیخ محمد توری،معاون شیخ زکزاکی، دکتر مصطفی سعید، پزشک شیخ زکزاکی، ابراهیم عثمان و جمی گلیما به شهادت رسیدند.

آنچه که آمار مرکز اسلامی نیجریه در ماه های بعد از این حادثه اعلام کرد این بود که 700 نفر از شیعیان نیجریه طی این حادثه مفقود هستند که به احتمال قوی در زندان های سایر ایالات بوده و یا شهید شده‌اند.

عمق این فاجعه به حدی بود که حتی صدای نهادهای حقوق بشری در دنیا نیز بلند شد؛ همزمان با این اتفاق تلخ، نهادهای مختلفی در داخل ایران نیز پیگیر آزادی شخ زکزاکی و سایر شیعیان دستگیر شده در این فاجعه شدند.

از آنجایی که شیخ زکزاکی یکی از اعضای مجمع جهانی اهل بیت(ع) نیز به شمار می رفت و سفرهای متعددی به ایران داشت، این مجمع تلاش های گسترده ای برای ارتباط گیری با شیخ زکزاکی انجام داد.

حسن خاکرند مدیرکل آفریقایی-عربی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در همین راستا گفته بود که هماهنگی های گسترده ای برای صدور بیانیه های متعدد از سراسر دنیا در جهت تلاش برای آزادی شیخ زکزاکی صورت داده گرفته است.

وی در توضیح زوایای پشت پرده این ماجرا تأکید کرد که صحبت های زیادی با شیعیان نیجریه صورت گرفته و هیچ کدام از اتهاماتی که ارتش نیجریه به بهانه آنها به شیعیان حمله کرده است صحت ندارد.

آنچه که از ابتدای این ماجرا مشخص بود، برنامه ریزی گسترده ارتش نیجریه برای حمله به شیعیان و کشتار گسترده بوده است؛ چرا که طبق شواهد موجود، در ابتدای محاصره شیعیان حتی یک بار نیز به آنها تذکر داده نشده است و ارتش به همراه تانک های گسترده بدون توجه به قوانین بین المللی و حتی قوانین نیجریه در اولین اقدام، به سوی شیعیان با تانک شلیک کرده و تعداد زیادی را زخمی و عده ای را نیز به شهادت رسانده است.

حضور گسترده ارتش در این فاجعه بدون اطلاع پلیس نیجریه و ادوات سنگینی که برای این موضوع تدارک دیده شده بود عامل مهمی است که نشان می داد این برنامه ریزی جهت دستگیری شیخ زکزاکی و عده ای از سران جنبش اسلامی در نیجریه با همکاری اسرائیل صورت گرفته بود.

آنچه که مسلم است قدرت یافتن شیعیان در نیجریه به رهبری شیخ زکزاکی طی سال های اخیر از چشم دشمنان جبهه مقاومت اسلامی در منطقه پنهان نمانده بود؛ خبر ها حاکی از گرایش گسترده مردمان نیجریه به اسلام و مذهب شیعه وجود داشت تا جایی که تعداد شیعیان نیجریه در سال 2013 حدود سیزده میلیون نفر بوده که پیش بینی ها نشان می داد با این روند رشد تعداد شیعیان در سال جاری به بیش از 25 میلیون نفر افزایش پیدا می کرد.

این قدرت شیعیان از چشم صهیونیست ها دور نمانده و با همکاری همپیمانان عرب خود در منطقه نقشه کشتار شیعیان و این اقدام تروریستی را کشیده اند؛ در حقیقت این اقدام توطئه محور عبری عربی در منطقه برای سرکوب شیعیان نیجریه تلقی می شد.

بسیاری از کارشناسان منطقه سفر مخفیانه رییس ستاد ارتش نیجریه به اسراییل و ملاقات با مقامات ارتش رژیم صهیونیستی و موساد درست در یک ماه قبل از این فاجعه مهر تأییدی بر دست داشتن عوامل این رژیم در کشتار زاریا می دانند.

این کارشناسان معتقد هستند روابط دوستانه محمد بخاری رییس جمهور نیجریه با محمد بن سلمان جانشین ولیعهد سعودی، در کنار همکاری دستگاه های اطلاعاتی موساد عواملی است که به سرکوب دائم شیعیان و محبان اهل بیت در نیجریه منتهی شده است.

در نخستین روزهای این فاجعه دستگاه دیپلماسی کشور نیز پیگیری هایی برای حمایت از شیعیان نیجریه انجام داد؛ بعد از رسانه ای شدن این رخداد، رئیس جمهور و وزیر خارجه ایران پیام هایی را برای همتایان خود در نیجریه فرستاده و حساسیت ایران بر روی شیعیان نیجریه را گوشزد کردند که در همین راستا مقامات نیجریه نیز خبر از تشکیل کمیته ای برای پیگیری علل دقیق این ماجرا داده و اطمینان دادند که این موضوع به جدیت در نیجریه دنبال می شود.

اولین گزارش این کمیته که به درخواست کشورهای دنیا برای پیگیری این موضوع در نیجریه تشکیل شده بود، دو ماه بعد از این فاجعه آماده شد اما در حالی که مقرر شده بود تا نتایج هیئت حقیقت یاب دولت نیجریه در خصوص حادثه زاریا در اوایل بهمن ماه اعلام شود، با بهانه واهی بررسی بودجه دولت در مجلس نیجریه اعلام نتایج به تعویق افتاد.

این تعویق فرصت خوبی بود تا دولت نیجریه بتواند زمان بیشتری برای انحراف افکار عمومی دنیا از فاجعه زاریا بخرد و بتواند از زیر پاسخگویی به این مسئله شانه خالی کند؛ چرا که در صورتی که نتیج این کمیته اعلام می شد بایستی ارتش نیجریه محاکمه می شد و این موضوع زمینه ضعف دولت مرکزی نیجریه را فراهم می کرد و از طرفی به قدرت شیعیان در منطقه افزوده می شد.

بازی دولتمردان نیجریه با افکار عمومی در دنیا به نتیجه رسید و کشور ایران به عنوان یکی از کشورهایی که پیگیری های متعددی در این زمینه انجام داده بود به خاطر مسائل سیاسی داخلی و خارجی و همچنین تمرکز سیاست خارجه کشور بر روی مسائل فرا منطقه ای تا حدی از پیگیری سرنوشت رهبر شیعیان نیجریه باز ماند.

آنچه که مسلم است شیخ زکزاکی و شیعیان حامی آن به عنوان یکی از مهمترین محورهای مقاومت و جبهه اسلامی علیه رژیم اسرائیل و اقدامات آنها در منطقه به شمار می رود و از این رو یکی از دغدغه های مهم ایران در منطقه بایستی آزادی رهبر شیعیان نیجریه و پیروان وی باشد.

به نظر می رسد تمرکز سیاست خارجه ایران بر روی ارتباط با غرب و مذاکره با کشورهای اروپایی ایران را از مسیر پیگیری سرنوشت شیعیان نیجریه و رهبر آنها دور کرده است. شاهد این ماجرا را می توان در لغو سفر ظریف به نیجریه دید که در حالی که گمانه زنی های زیادی در ماه های پیش از این فاجعه برای سفر ظریف به نیجریه صورت می گرفت، با گذشت 4 ماه از این فاجعه همچنان این سفر برگزار نشده است.

هرچند روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران با تأخیر! شهادت شیعیان نیجریه را تسلیت گفت اما باید از دولتمردان پرسید که عرض تسلیت و ابراز تأسف به خاطر چنین فاجعه ای کافی بوده است یا خیر و اکنون که سرنوشت رهبر شیعیان نیجریه مشخص نیست، دولت و در راس آن وزیر امور خارجه کشور برای آزادی وی چه اقداماتی انجام داده و اگر پیگیری هایی صورت گرفته است نتایج این پیگیری ها چه بوده؟

دیپلماسی خارجی ایران به عنوان کشور حامی مسلمانان دنیا با مذهب رسمی شیعه در قبال کشتار شیعیان نیجریه که تنها به جرم پیروی از مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسیدند می توانست الگویی برای سایر کشورها در حمایت از برادران مسلمان خود باشد اما کوتاهی وزارت امور خارجه برای پیگیری سرنوشت نا معلوم شیخ ابراهیم زکزاکی طی 129روز گذشته در این ماجرا ملموس است.

هرچند خبرها حاکی از بهبودی شرایط جسمانی شیخ زکزاکی در نیجریه است اما رهبر 25 میلیون نفر از شیعیان نیجریه امروز در بند مزدوران صهیونیست و عربی در منطقه گرفتار بوده و کوتاهی ایران در خصوص پیگیری آزادی وی می تواند منجر به اتفاقات ناگواری برای این عالم شیعه شود.

دستگاه دیپلماسی می‌تواند در راستای آزادی شیخ زکزاکی اقدامات زیر را انجام دهد:

  • طرح واقعیات و ابعاد این جنایات در مجامع بین المللی و فرصت های گفتگو با سران سایر کشورها به ویژه کشورهای اسلامی برای جلوگیری از انحراف افکار عمومی دنیا از کشتار زاریا
  • نامه نگاری با سازمان‌های بین المللی حقوق بشر و فشار بر این سازمان جهت تشکیل کمیته حقیقت یاب در ماجرای کشتار زاریا
  • رایزنی های دیپلماتیک با دولت نیجریه جهت آزادسازی رهبر شیعیان در نیجریه
  • رایزنی با کشورهای تأثیر گذار بر ارتش نیجریه مانند فرانسه
  • گرفتن وکیل برای پیگیری حقوقی و همچنین طی مجاری قانونی تا حصول آزادی شیخ زکزاکی
  • هماهنگی با سایر کشورهای اسلامی بجهت خروج از موصع منفعلانه در قبال کشتار شیعیان به ویژه شیعیان نیجریه و پیگیری آزادی رهبران مسلمانان در دنیا به ویژه شیخ زکزاکی

تجربه تلخ شهادت شیخ نمر در عربستان به دست مزدوران سعودی درس عبرتی برای شیعیان دنیاست که نشان می دهد رهبران شیعه هنگامی به شهادت رسیدند که جوامع مسلمان نسبت به گرفتاری آنها در بند دشمنان جبهه مقاومت ( مزدوران عبری عربی در منطقه) کم توجه شد.

شیعیان نیجریه زکزاکی