توهماتی که مانع توافق در مذاکرات ایران و ۱+۵ می‌شوند

به گزارش پارس به نقل از فارس، از فحوای کلام ری تکیه می توان منظور واقعی گروه های تندروی آمریکایی را به خوبی درک کرد: « ایران نباید حق غنی سازی اورانیوم داشته باشد چون قابل اعتماد نیست! »

هرچند مذاکرات ایران و شش کشور موسوم به ۱+۵ در آلماتی مذاکراتی امیدوارکننده خوانده شد و نتایج مذاکرات آلماتی ۲ در شانزدهم فروردین هم هنوز مشخص نشده است اما یادداشتی که اخیرا از سوی « ری تکیه» ، عضو سرشناس شورای روابط خارجی آمریکا در روزنامه واشنگتن پست منتشر شد، نشان از بدبینی حاکم بر دستگاه های تصمیم گیرنده سیاست خارجی ایالات متحده دارد.

رهبر انقلاب اسلامی چندی پیش در مشهد مقدس ضمن بیاناتشان به یک نکته مهم اشاره کردند و آن اینکه آمریکایی ها تمایلی به ثمر دادن مذاکرات هسته ای در چارچوب ۱+۵ ندارند. یادداشتی که در اول آوریل در روزنامه واشنگتن پست توسط ری تکیه منتشر شده، اگرچه در بخش « نظرات» قرار گرفته و الزاما بیان گر دیدگاه واشنگتن پست یا دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده نیست اما نباید فراموش کرد که شورای روابط خارجی آمریکا یکی از تأثیرگذارترین اندیشکده ها بر سیاست خارجی آمریکاست و « مقالات سیاسی» آن برای تصمیم گیرندگان آمریکایی، جنبه « راهنما» دارد.

با چنین اندیشمندانی که اندیشکده های آمریکایی مملو از آنهاست، نباید انتظار داشت دیدگاه آمریکایی ها در مذاکرات چیزی غیر از سنگ افکنی باشد و همچنین نباید به ادعای آنها مبنی بر تمایل به مذاکرات رو در رو اعتماد کرد.

جان کلام ری تکیه این است که شش کشور در مذاکرات آلماتی ۲ باید بر اجرای کامل قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در خصوص برنامه هسته ای ایران تاکید کنند. این یعنی آنکه ایران باید تمام فعالیت های غنی سازی اورانیوم را متوقف کند، نه فقط غنی سازی ۲۰ درصدی بلکه تمامی انواع غنی سازی اورانیوم.

تکیه بر این باور است که ایران با غنی سازی سطح پایین اورانیوم، در حال آماده کردن تسهیلات لازم برای ساخت سلاح هسته ای است. وی مدعی است: « اگر سایت نطنز به ظرفیت بهینه خود برسد، جمهوری اسلامی در مسیر خود برای تولید زرادخانه هسته ای قرار می گیرد. »

تکیه برای اثبات مدعای خود تلاش جالبی هم کرده است، زیر سوال بردن توانایی بازرسی آژانس. آژانس بین المللی انرژی اتمی برای عضو اندیشکده روابط خارجی آمریکا آن قدر قابل اعتماد نیست که بتواند انحراف احتمالی برنامه هسته ای ایران از ان پی تی را وقتی در سطوح کوچک صورت پذیرد، تشخیص دهد. از سوی دیگر سانتریفیوژهای پیشرفته جدید ایران از منظر تکیه، این امکان را برای ایران فراهم می آورند. بنابراین ایران حتی بدون تولید مستمر اورانیوم در فردو و نطنز هم به گفته این عضو شورای روابط خارجی آمریکا قادر به تولید سلاح هسته ای خواهد بود.

تکیه همچنین مدعی است که ایران از آن رو می خواهد حق غنی سازی اورانیومش به رسمیت شناخته شود تا در آن صورت، به برنامه تدریجی ساخت سلاح هسته ای خود جنبه قانونی ببخشد!

از فحوای کلام ری تکیه می توان منظور واقعی گروه های تندروی آمریکایی را به خوبی درک کرد: « ایران نباید حق غنی سازی اورانیوم داشته باشد چون قابل اعتماد نیست! » این تمام آن چیزی است که تکیه تلاش کرده است پشت کرور کرور ادبیات دیپلماتیک و اطلاعات فنی مخفی کند، حرفی که به صراحت تنها از زبان تندروترین جناح های حاکم بر اسرائیل خارج شده است. بدیهی است که اگر قرار باشد چنین دیدگاهی در مذاکرات ایران و ۱+۵ بر طرف آمریکایی حاکم باشد، مذاکرات مزبور اگر یک قرن هم ادامه پیدا کنند، به جایی نخواهند رسید.

دیدگاه تکیه و امثال او که اندیشکده ها و دستگاه سیاست خارجی آمریکا را پر کرده اند، مملو از انگاره های متضمن « توهم» (Hallucination) و « هراس» (Phobia) است. ایران هراسی که مدت هاست از سوی رسانه ها و مقامات غربی به آن دامن زده شده است، اکنون بر متفکرین سیاست خارجی آمریکا هم سایه افکنده و با توهم موسوم به تلاش ایران برای دست یابی به سلاح هسته ای گره خورده است، تلاشی که هیچ شاهد عینی در خصوص آن وجود ندارد و جامعه اطلاعاتی آمریکا هم اذعان دارد که ایران تصمیمی بر آن ندارد.

پیش فرض نورئالیستی – مرشایمری « عدم قطعیت مواضع رسمی کشورها» کاملا در دیدگاه های تحلیلگران غربی نسبت به جمهوری اسلامی ایران به چشم می خورد که دست کم یکی از مهم ترین علل موجده آن، نگرانی از « بقای» اسرائیل است.

از این منظر، دست یابی هر کدام از کشورهای خاورمیانه به سلاح هسته ای به معنای احتمال جدی نابودی اسرائیل است چرا که در صورت بروز یک جنگ هسته ای، اسرائیل اگرچه با کمک آمریکا توان ضربه زدن به طرف مقابل را دارد اما با توجه به عمق استراتژیک ناچیز، یقینا نابود خواهد شد. بنابراین، در منطقه ای که اسرائیل توسط دشمنان بالفعل و بالقوه خود محاصره شده است، تنها تضمین بقا برای آن تفوق هسته ای انحصاری است. سخنان « اکبر اعتماد» ، اولین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه با بی بی سی، نشان می دهند که ایالات متحده حتی در خصوص دست یابی ایران دوران پهلوی به سلاح هسته ای هم نگران بوده است حال آنکه حکومت پهلوی یکی از ارکان امنیتی آمریکا در خلیج فارس بود.

با این تفسیر، ایران حتی اگر هیچ قصدی برای تولید سلاح هسته ای هم نداشته باشد، نباید به قابلیت آن دست یابد چرا که بنا بر اصل عدم قطعیت که این جماعت بدان باور دارند، ممکن است در آینده تصمیم به ساخت سلاح هسته ای بگیرد. تنها تضمین برای تحصیل این مهم از منظر امثال تکیه، نفی تمام فعالیت های غنی سازی در ایران است.

با این حال جمهوری اسلامی نه می تواند و نه می خواهد که به این توهمات متوهمین مزبور تن در دهد. اولا ایران در آینده به انرژی هسته ای نیازی وافر خواهد داشت و بنابراین نمی تواند از حق خودکفایی در تولید سوخت هسته ای صرفنظر کند ثانیا مبنای اخلاق سیاسی در ایران، ماکیاولیستی نیست که مشمول اصل عدم قطعیت شود بلکه دارای مبنای اسلامی است که بر اساس آیات کریمه قرآن، وفای به توافقات و عهود را لازم می داند.

امثال آقای ری تکیه از منظر سطح علمی قوی تر از آن هستند که این تفاوت بارز را درک نکنند اما آنچه مانع فهم آنان می شود، همان پیش فهم های متوهمانه است که متاسفانه باعث می شود، فهمشان فراتر از این نرود. در ضمن حتی اگر روزی بتوانند پیش فهم های مزبور را پشت سر گذارند، با هراس از قطع مراحم سخاوتمندانه لابی های یهودی نظیر آیپک چه باید بکنند؟

اگر بازیگری در روابط بین الملل از منظر احتمال استفاده از سلاح هسته ای غیرقابل اعتماد باشد، همان بازیگری است که یک بار از آن استفاده کرده است نه بازیگری که نه تنها آن را در اختیار ندارد بلکه تصمیمی هم بر ساخت آن ندارد.

طبعا ایران در مذاکرات آلماتی ۲ باز هم مهم ترین هدف خود را به رسمیت شناخته شدن حقوق هسته ای خود قرار خواهد داد و طرف غربی هم می تواند مطمئن باشد که ایران قصدی برای تولید سلاح هسته ای ندارد، نه از آن رو که قدرت غرب جلودار اوست بلکه از آن منظر که این اقدام با مبانی دینی مورد قبول عامه ملت ایران، در تضاد قرار دارد.

زمینه چینی واشنگتن پست برای شکست آلماتی/ ۱+۵ نباید حق غنی سازی ایران را به رسمیت بشناسد
« ری تکیه» در یادداشتی که در روزنامه « واشنگتن پست» منتشر کرده، از اعضای گروه ۱+۵ خواسته است حق ایران برای غنی سازی را به رسمیت نشناسند چراکه این امر عملا گزینه نظامی آمریکا را بی اثر می کند.

در حالی که کمتر از یک هفته تا زمان آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵ باقی مانده، « ری تکیه» عضو ارشد شورای روابط خارجی آمریکا با انتشار یادداشتی در روزنامه « واشنگتن پست» ، به فضای مثبت حاکم بر مذاکرات « آلماتی ۱» اشاره کرده و نوشته است که نباید به ایران اجازه داد غنی سازی را ادامه دهد.

البته این رویکرد تازه ای نیست و معمولا هرگاه جو مذاکرات به سمت مثبت شدن پیش می رود، رسانه ها و اندیشکده های غربی خط خبری منفی به راه می اندازند و به کلی اساس مذاکرات را زیر سوال می برند.

آنچه که در یادداشت اخیر تکیه بیش از هر چیز به چشم می آید این است که وی اساسا ماهیت برنامه هسته ای ایران را نظامی در نظر گرفته و اینطور القا می کند که ایران در اصل برای سرپوش گذاشتن بر نیات اصلی برنامه هسته ای خود مذاکرات را ادامه می دهد. وی با همین فرضیه غلط هم نتیجه گرفته است که نباید به ایران اجازه غنی سازی حتی ۵درصدی داد.

این عضو سابق وزارت خارجه آمریکا در مسیر بی اعتبار کردن مذاکرات با ایران حتی معاهده منع گسترش را هم زیر سوال برده و آن را « ذاتا سهل انگار» و « غیرقابل اعتماد» توصیف کرده است.

تکیه در بخشی از این یادداشت می نویسد: تهران می داند که با هر بار ساخت تجهیزات هسته ای جدید، ریسک مورد حمله قرار گرفتن را افزایش داده است. برای کاهش این خطر است که دیپلمات های ایرانی تاکید می کنند که ۱+۵ حق غنی سازی ایران را به رسمیت بشناسد. هدف از این امر دستیابی به پوششی قانونی بر برنامه هسته ای است.

وی سپس به دیپلمات های غربی توصیه می کند که این حق را به رسمیت نشناسند، چراکه « حمله آمریکا یا اسرائیل به تأسیسات غیرقانونی ایران توجیه پذیرتر از زمانی است که این تأسیسات از سوی اعضای دائم شورای امنیت قانونی شناخته شود. تاکید ایران برای به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی امری است که با هدف دستیابی به سرپوشی مشروع برای اهداف تسلیحات هسته ای طراحی شده است» .

تکیه بحث تعلیق غنی سازی ۲۰درصد اورانیوم را هم که اولین بار از سوی غربی ها مطرح شد، تلاش هوشمندانه ایران برای « تطمیع غرب» و در عوض رسیدن به مشروعیت غنی سازی ۵درصد دانسته است. وی نوشته است که اگر غرب بخواهد در قبال تعلیق غنی سازی ۲۰درصد، حق غنی سازی ایران را به رسمیت بشناسد، « در دام تهران برای از بین بردن احتمال اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل، افتاده است» .

وی سپس بدون اشاره به همکاری های گسترده ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی و گروه ۱+۵ نوشته است: در تاریخ ده ساله تلاش های دیپلماتیک، جمهوری اسلامی قاطعانه و مصصم بر این ادعا که مستحق ساخت تاسیسات هسته ای است، تاکید کرده است. در مقابل قدرت های بزرگ هر بار در ممنوعیت هایشان تجدید نظر کرده، اهدافشان را کاهش داده و چشم اندازشان را محدودتر کرده اند.

عضو ارشد شورای روابط خارجی آمریکا به اعضای ۱+۵ توصیه می کند که آن ها هم باید به همین میزان مواضعی قاطع در برابر ایران داشته باشند. وی می افزاید: بهترین راه برای خلع سلاح ایران، تاکید بر یک خط قرمز پایه و ساده است: ایران باید به تمام قطعنامه های شورای امنیت مربوط به زیرساخت های هسته ای عمل کند (غنی سازی را متوقف کند) .

دور جدید مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ قرار است روز ۱۶ فروردین بار دیگر در « آلماتی» قزاقستان برگزار شود. ایران و اعضای ۱+۵ دور قبلی این مذاکرات در قزاقستان را « سودمند» ارزیابی کرده اند.