جنگ نیابتی ائتلاف ها/ چرا سعودی سعی می کند که ائتلاف ضد تروریسم درست کند؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»-«دکتر حسین رویوران» کارشناس مسائل خاورمیانه در یادداشتی اختصاصی برای «پارس» در واکاوی کنفرانس ریاض و ائتلاف ضد تروریسم نوشت:

عربستان با برگزاری اجلاس مخالفین سوری در ریاض تلاش می کند که مخالفین سوری را معرفی کند و به همین دلیل از جاهای مختلف یک  سری از معارضینی که با سیاست های عربستان هم خوانی دارند، به این اجلاس دعوت شدند اما بسیاری از احزاب معارض داخل سوریه اجلاس مذکور را تحریم کردند. بدین ترتیب برگزاری این اجلاس از هدف عربستان سعودی مبنی بر معرفی شدن مخالفین سوری از سوی این کشور پرده برمی دارد؛ هرچند که در عمل موفق به چنین کاری نشد. 

گفتنی است که یک سری از ائتلاف هایی همچون احرار الشام و جیش الاسلام که به این اجلاس دعوت شده بودند، در نهایت اجلاس را ترک کردند؛ هر چند که عربستان سعودی به گونه ای امضای آن ها را قبل از این که ریاض را ترک کنند گرفت؛ این امر از تلاش عربستان برای نقش آفرینی در سوریه از طریق معرفی مخالفین یا معارضین برای گفت وگوهای آتی با دولت سوریه حکایت دارد که در این هدف نیز چندان موفق نبوده است؛ چرا که اولا مجموعه ای از سوری ها اجلاس ریاض را تحریم کردند و ثانیا این که ایران و روسیه ضمن اعتراض شدید به برگزاری اجلاس مخالفین، اعلام کردند که کسی به عربستان وکالت نداده است که مخالفین را معرفی کند. سازمان ملل بایستی مخالفین سوری را معرفی کند نه عربستان سعودی؛ لذا هیچ کشوری به عربستان سعودی چنین ماموریتی نداده است.

در رابطه با ائتلاف ضد تروریسم نیز می توان بیان کرد که این موضوع یک نمایش بود تا یک ائتلاف؛ چرا که نمایندگان کشورهای عضو در رابطه با این ائتلاف حضور نداشتند و  با یک تماس تلفنی با اعضا ائتلاف ساخته نمی شود. در حالی که عربستان از حضور سی وپنج کشور در این ائتلاف خبر داده بود ولی از فردای آن روز معلوم شد که اساسا بسیاری از این کشورها خبری از این ائتلاف ندارند. ترکیه، اندونزی و پاکستان از جمله اعضایی بودند که هر یک به گونه ای نسبت به این ائتلاف اعتراض کردند؛ این در حالی است که اعضای مذکور از کشورهای نسبتا بزرگ اسلامی محسوب می شوند اما چرا عربستان سعی می کند که ائتلاف ضد تروریسم درست کند؟ 

بایستی توجه کرد که عربستان متهم اول حمایت از تروریسم محسوب می شود و برای این که بر آن مساله غلبه کند، خود را به آب و آتش می زند که در سمت مخالف تروریسم و در راس یک ائتلاف تعریف شود. بنابراین عربستان سعودی متهم اول حمایت از تروریسم به شمار می آید و این کشور تاکنون از داعش، جبهه النصره، احرار الشام و جیش الاسلام حمایت مالی، آموزشی و تسلیحاتی کرده است و یکی از اعتراضات موجود در رابطه با کنفرانس معارضین سوری در ریاض نیز عبارت است از این که برخی از این تروریست ها را عربستان به عنوان نماینده معارضین دعوت کرده است که با اعتراض شدید ایران و روسیه مواجه شده است.

به هر حال این رفتار عربستان سعودی بیش تر برای دور کردن شبهه از خویش است و تلاش می کند که خود را به گونه ای ضد تروریسم جلوه بدهد؛ در حالی که خاستگاه فکری اصلی وهابیت، عربستان سعودی شمرده می شود. عربستان با حمایت مالی، آموزشی و تسلیحاتی خویش به تروریست ها، متهم اول در این زمینه محسوب می شود.

سیاست عربستان سعودی از زمانی که گروه فعلی به حاکمیت رسیده است، به سمت ریسک پذیری میل کرده است؛ به گونه ای که یک مشت جوان، ولیعهد و وزیر دفاع این کشور شده اند. این گروه در یمن یک جنگ ده ماهه راه انداخته است و مجموعه ای از ریسک ها را در عراق و سوریه به انجام رسانده است؛ در حالی که عرصه سیاست یک عرصه عقلانی است. دولت ها بایستی با محاسبه سود و زیان خویش، اقدام به انجام کاری کنند اما در عربستان سعودی یک مشت جوان خام بدون عقلانیت بسیاری از کارها را به انجام رسانده اند که نمونه آن در جنگ یمن قابل مشاهده است. در جنگ یمن نه تنها عربستان سعودی موفق نشد «صنعا» را بگیرد، بلکه بخش هایی از سه استان کشور خویش را نیز از دست داده و در اختیار یمنی ها است. این امر نشان می دهد که متاسفانه هیچ گونه عقلانیتی در این سیاست ها لحاظ نشده است.

در رابطه با نسبت سنجی ائتلاف به رهبری ایالات متحده آمریکا با ائتلاف ضد تروریسم عربستان نیز بایستی اشاره کرد که آمریکایی ها یک ائتلافی درست کرده و آن را تعریف کرده اند؛ یعنی یک ائتلاف هوایی که از کشورهای عضو نیز خواسته شده است که خلبان و هواپیما در اختیار آن قرار دهند و برای این ائتلاف حسابی تعریف شده و کارهایی به انجام می رسد اما عربستان سعودی در ائتلافی که تشکیل داده است، زمینی، هوایی یا دریایی بودن آن معلوم نیست. مقر و ماموریت آن مشخص نشده است. اگر اعلام کرده اند که این ائتلاف زمینی است، بایستی پایگاه، توپخانه و امکانات داشته باشد. نحوه تامین شدن نیرو، تسلیحات، آموزش، استقرار و پادگان معلوم نشده است. فرماندهی این ائتلاف نیز مشخص نشده است که آیا عربستان سعودی می تواند خود تصمیم بگیرد و این نیروها را هرکجایی که خواست استفاده کند یا یک فرماندهی جمعی مد نظر است؟ هیچ یک از این موارد تصویب و تعیین نشده است؛ لذا به خاطر همین مسائل یک شوخی بیش نیست.