عربستان در لبه پرتگاه بحران اقتصادی

 

صندوق بین المللی پول پیش بینی کرد که میزان کسری بودجه عربستان سعودی حدود صد و سی میلیارد دلار باشد، حال آنکه پارسال (سال دو هزار و چهارده) کسری بودجه این کشور حدود هفده و نیم میلیارد دلار بود. همچنین، احتمال دارد که با ادامه کاهش قیمت نفت خام میزان کسری بودجه عربستان نیز افزایش یابد زیرا سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) روز چهارشنبه در گزارشی اعلام کرد که روند کاهش قیمت نفت خام برای چهار سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.

 

سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی بخش عمده سخنان سالانه‌اش را به این مسئله اختصاص داد. او قرار بود روز چهارشنبه با حضور در مجلس مشورتی (مجلس غیر منتخب) درباره اقتصاد کشورش سخنرانی کند، اما چنین نکرد بلکه متن سخنرانی اش را خبرگزاری عربستان سعودی به دلایل نامشخصی منتشر کرد. سلمان تاکید کرده بود که کاهش قیمت نفت خام تاثیری بر اقتصاد عربستان نخواهد داشت زیرا عربستان سعودی با برنامه های مختلف و انجام اصلاحات اقتصادی، برداشت یارانه های دولتی از کالاها، استفاده از منابع اقتصادی و افزایش درآمدهای سرمایه گذاری دولت قصد دارد منابع درآمدهای خود را برای رویارویی با کاهش قیمت نفت تنوع بخشد.

 

این طرح نظریه ظاهرا جذاب و خوشبینانه است، اما اگر این طرح اجرایی شود، به گونه و صورت کاملا متفاوتی خواهد بود زیرا هر گونه راهبردی که شورای امور اقتصادی و توسعه- که شاهزاده محمد بن سلمان جانشین ولیعهد به توصیه پادشاه عربستان وضع کرده است و این در سخنرانی او نیز منعکس بود- ارائه کند، برای دادن نتیجه دادن نیاز به سالها زمان دارد. در چشم انداز آینده نیز هیچ طرح واقعی برای تنوع بخشیدن به منابع درآمدی و کاهش تکیه این کشور بر صادرات نفت، که نود درصد از درآمد آن را تشکیل می دهد، به چشم نمی خورد.

 

در محافل عربستان سعودی به طور محرمانه چند طرح برای تنوع بخشیدن به درآمدهای کشور مطرح می شود که مهم ترین آن گشودن بازارهای عربستان سعودی به روی سرمایه ها و سرمایه گذاری های بیگانه در عرصه های مختلف مانند عرصه گردشگی از جمله گردشگری دینی است.

 

زیارت اماکن مقدس چه برای ادای حج واجب و چه برای ادای حج عمره نیازمند ساماندهی بهتر و ایجاد فضای امن برای حجاج است تا از هرگونه حوادث ازدحام یا حوادث دیگر جلوگیری شود، امری که در حج امسال روی داد و تاکنون نیز کمیته ای که تشکیل آن برای بررسی اسباب وقوع حادثه منا اعلام شد گزارشی درباره چرایی وقوع حادثه ارائه نکرده است، حادثه ای که بر اساس ارزیابی های غیر رسمی و به علت سوء اداره و بی توجهی، بیش از هزار نفر در آن جان باختند و تاکنون نیز آمار رسمی درباره قربانیان ارائه نشده است. از سوی دیگر، سازمانی در عربستان به نام سازمان گردشگری وجود دارد، اما فعالیت های آن محدود است.

 

کسری بودجه عربستان سعودی و کاهش قیمت نفت خام سبب خواهد شد که دولت عربستان به اعمال مالیات بر شرکت ها، افزایش قیمت های کالاهای اساسی و حامل های سوخت، افزایش بهای آب، و برق و ارتباطات اقدام کند.