دو جریان ضد‌ِ منا

حادثه منا برای مسلمانان به‌ویژه ما ایرانیان بسیار تلخ و غمبار بود.

بعد از این حادثه جانکاه جریانی در فضای مجازی و رسانه‌ای به‌دنبال تطهیر مقامات آل‌سعود برآمد تا کوتاهی و بی‌مسئولیتی مقامات عربستان را کمرنگ جلوه داده و با طرح مسائل حاشیه‌ای از ابعاد فاجعه کاسته و اطلاعات غلط به افکار عمومی بدهد.

گرچه بی‌کفایتی مسئولان آل سعود در ادوار برگزاری مناسک حج به تجربه ثابت شده و برای همگان روشن شده است اما وجود چنین جریانی در برخی رسانه‌های وابسته به آل‌سعود و فضای مجازی باید مورد توجه قرار گیرد.به‌عنوان یکی از شاهدان عینی از نزدیک شاهد جان باختن زائران خانه خدا در اوج بی‌نظمی و بی‌تدبیری آل سعود بودم؛ زمانی که بدون هیچ دلیل عقلانی و منطقی تمام راه‌های اصلی و فرعی به سمت رمی‌جمرات یکباره بسته شد و سیل جمعیت زائران به‌دلیل نبود فضای کافی و آفتاب سوزان عربستان روی زمین می‌افتادند و جان می‌دادند.

این حادثه در حالی رخ داد که مسئولان سعودی به‌راحتی می‌توانستند جلوی عمق این فاجعه را بگیرند اما تدبیری برای این موضوع اندیشیده نشده بود.حادثه سرزمین منا و کشته شدن بیش از 4هزار زائر خانه خدا بیش از 3ساعت به طول انجامیده و قطعا در این فرصت نیروهای امدادگر می‌توانستند حداقل با رساندن آب به حجاج، جان خیلی از آنها را نجات دهند. اما با بی‌کفایتی کم کاری کردند.

شاهدان عینی حادثه و کارشناسان معتقدند که به راحتی و با اقدامات بسیار ساده، می‌شد صحنه را مدیریت کرد درحالی‌که مأموران سعودی تنها نظاره‌گر جان‌باختن صدها زائر خانه خدا بودند.اما در کنار اتفاقی که برای حجاج در عربستان رخ داد جریانی دیگر هم در فضای مجازی این موضوع را بهانه کرده تا فریضه مهم حج را زیر سؤال ببرد؛ جریانی با حرف‌های غیرکارشناسی و سطحی اینگونه القا می‌کند که به جای رفتن به حج باید هزینه آن‌را برای محرومان کمک کرد.

اسلام دین کامل و جامعی است و همانطور که کمک به محرومان در آن توصیه شده به رشد معنوی فردی و اجتماعی نیز تأکید شده است و باید دین را کامل فهمید. باید مراقب بود تا در جریان این حادثه به جای همگرایی و همسویی درگیر حاشیه‌هایی که برخی آگاهانه یا ناآگانه، به عمد یا غیرعمد ایجاد می‌کنند نشویم.

نکته آخر اینکه هم‌اکنون مهم‌ترین مسئله مشخص شدن وضعیت مفقودان است. خانواده‌های بسیاری در ایران چشم انتظارند تا وضعیت یکی از اعضای خانواده یا دوستانشان که در فهرست مفقودان قرار دارند مشخص شود. لذا باید فضای اجتماعی و سیاسی کشور به‌گونه‌ای مدیریت شود که پیش از هر چیز، نمک به زخم خانواده‌های داغدار پاشیده نشود و بعد از مشخص شدن وضعیت مفقودان و جان‌باختگان؛‌ فضا برای نقد هر حوزه‌ای فراهم است.