نظرتان در مورد شورای عالی سیاست‌گذاری جبهه اصلاحات چیست؟ از این مکانیسم جدید راضی هستید؟

بله. این شورا پیشنهاد شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب در جهت نیل به وحدت و انسجام بین گروه‌های اصلاح‌طلب است، چرا که به نظر می‌رسید کمیته راهبردی در حال موازی‌کاری است و با شورای هماهنگی اصلاحات هماهنگ نیست. در نهایت از بین پیشنهادهای مختلف، کمیته سیاسی شورای هماهنگی این پیشنهاد را ارائه داد که پذیرفته و تصویب شد و خدمت رئیس دولت اصلاحات هم داده شد و ایشان تایید کردند‌ و الان در حال بحث و بررسی روی ابعاد آن هستیم. در این شورا دبیران کل احزاب 21 گانه عضو شورای هماهنگی حضور خواهند داشت، به اضافه اعضای کمیته راهبردی و البته از احزاب دیگر و آقای دکتر عارف هم دعوت خواهد شد تا شاهد شمول بیشتری در این شورا باشیم. 

 با توجه به اینکه کمتر از شش ماه به انتخابات وقت باقی مانده است، تصور نمی‌کنید که باید تعجیل کرد؟ به نظرتان فضای جامعه بیش از اندازه  غیرسیاسی نیست؟

بله. اما چون ما رمز موفقیت را در وحدت می‌بینیم و به دنبال ایجاد سازوکاری جهت وحدت بوده‌ایم، کمی تصمیم‌گیری به طول انجامیده است. متاسفانه بعضی از دوستان ما تا به حال تن به وحدت و انسجام نداده‌اند. آنچه ما پیشنهاد دادیم ناموفق بود. حالا به این پیشنهاد جدید رسیده‌ایم که امیدواریم به سرعت وارد عمل شده و از فرصت باقی مانده حداکثر استفاده را ببریم. 

 درباره خبر دیدار رئیس جبهه اعتدال‌گرایان، آقای صفرپور و دکتر عارف و اعلام ائتلاف از سوی ایشان چه نظری دارید؟

من اطلاعی از این قضیه ندارم، اما آنچه مسلم است هم شورای هماهنگی اصلاحات و هم کمیته راهبردی و شخص رئیس دولت اصلاحات اصرار دارند که از وجود آقای دکتر عارف در جبهه اصلاح‌طلبان نهایت استفاده شود. ما برای ایشان شأن خاصی قائل هستیم. ایشان در جهت اتحاد و انسجام اصلاح‌طلبان نقشی موثری خواهند داشت. 

 برخی از اصولگرایان شائبه‌هایی درباره توانایی دکترعارف برای ریاست بر مجلس مطرح کرده‌اند. 

نخیر. همه اصلاح‌طلبان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که در صورت ورود ایشان به عرصه انتخابات ایشان را سرلیست اصلاحات قرار دهند. آقای عارف قطعا می‌توانند مسئولیت ریاست مجلس را برعهده بگیرند. 

 درباره صحبت‌هایی که مبنی بر سرلیستی آقای ناطق نوری در لیست اصلاح‌طلبان مطرح می‌شود چه نظری دارید؟

آقای ناطق هنوز برای حضور در انتخابات اعلام آمادگی نکرده‌اند. اگر ایشان اعلام آمادگی کنند، قدمشان بر چشم ماست. ایشان شخصیتی محترم هستند که هم در لیست قرار می‌گیرند و هم جایگاهی موثر در مجلس خواهند داشت. 

 یعنی بر فرض اعلام آمادگی سرلیست اصلاح‌طلبان  نخواهند بود؟

به هر حال سرلیست ما قطعا یک فرد اصلاح‌طلب خواهد بود. 

 پس شما ائتلاف این‌چنینی را رد می‌کنید؟

ممکن است که ائتلاف به این صورت که ایشان هم در لیست ما باشد اتفاق بیفتد، ولی اینکه سرلیست باشند قطعا اصلاح‌طلبان راضی نخواهند بود که با بودن آقای دکتر عارف شخصیت دیگری به عنوان سرلیست اصلاح‌طلبان مطرح شود. 

 درباره نفرات و لیست اصلاح‌طلبان در استان‌ها هم تصمیمی اتخاد شده است؟

در استان‌ها کمیته‌هایی تشکیل شده است که با تاسیس شورای عالی سیاست‌گذاری نیز رفته‌رفته شاهد هماهنگی بیشتر خواهیم بود. خواست ما این است که گروه‌های مختلف اصلاح‌طلب درهم ادغام شوند. چه آنهایی که در ارتباط با شورای هماهنگی اصلاحات هستند چه آنهایی که با کمیته راهبردی رابطه دارند، همگی با وحدت باید امور مربوط به انتخابات را مدیریت کنند. البته این هنوز فقط در حد یک طرح بوده و به مرحله اجرا نرسیده است. قرار است هفته آینده جلسه مشترکی برگزار شود و در آن جلسه قاعدتا بحث‌های مختلفی مطرح می‌شود. اما نظر ما به عنوان پیشنهاد‌دهندگان این طرح این است که ضمن اینکه شورای هماهنگی به قوت به کار خود ادامه دهد و کمیته انتخابات شورای هماهنگی هم به همین ترتیب، ولی کارها اصطلاحا یک کاسه شود و ذیل شورای عالی سیاست‌گذاری بتوانیم با انسجام پیش برویم. 

 یعنی در استان‌ها هم شاهد لیست واحد خواهیم بود؟

بله. امیدواریم که در استان‌ها و شهرستان‌ها هم این هماهنگی کامل ایجاد شود. البته در خیلی از استان‌ها عملا این اتفاق افتاده است و هیچ اختلافی وجود ندارد. اما در آنجاهایی که دو تشکیلات وجود دارد هم باید هم‌صدا شویم. 

  چه پیش‌بینی و تحلیلی از نحوه ورود اصولگرایان به انتخابات دارید؟

اصولگرایان قطعا به وحدت نمی‌رسند، چرا که سلایق متقاوتی دارند و تضاد منافع بین آنها زیاد است. از اصولگرایان سنتی گرفته تا اصولگرایان تندرو مثل جبهه پایداری و حتی طیف نزدیک به احمدی‌نژاد، به شکل مجزا در حال فعالیت هستند و نمی‌توانند به وحدت برسند. تا الان هم هرچه تلاش کرده‌اند ناموفق بوده‌اند که زیر یک چتر جمع شوند. 

 اما شاید بتوانند حول آقای لاریجانی به وحدت برسند؟

نخیر. ایشان هم مورد اتفاق نظر همه اصولگرایان نیست. جبهه پایداری و طیف احمدی‌نژاد با ایشان موافق نیستند و فقط ممکن است اصولگرایان سنتی با آقای لاریجانی کنار بیایند. خیلی بعید است که بتوانند بر سر نام ایشان به توافق و وحدت برسند. 

 یعنی ممکن است اصولگرایان دو لیست جداگانه با سرلیستی آقایان لاریجانی و فرضا جلیلی داشته باشند؟

بله. به نظر محتمل می‌رسد که دو لیست داشته باشند. 

 اما ظاهرا صحبت‌هایی مبنی بر تعهد جبهه پایداری به دیگر اصولگرایان مبنی بر ارائه یک لیست مشترک وجود دارد؟

نخیر نمی‌توانند، چرا که هویت‌شان در تکروی است. آنها برای خود آهنگی جداگانه دارند که نمی‌توانند با دیگر اصولگرایان هماهنگ شوند. آنها ادعاها و ایده‌هایی دارند که اصولگرایان منطقی با آن ایده‌ها موافق نیستد. 

 درباره ائتلاف با اصولگرایان و آقای ناطق این بحث در بدنه جریان اصلاح‌طلبی وجود دارد که این شکل از سیاست‌ورزی به معنای نزدیک شدن به اصولگرایان و عدول از آرمان‌های اصلاح‌طلبی است، نظر شما چیست؟

دیدگاه و شخصیت آقای ناطق با زمانی که ایشان محوریت اصولگرایان را برعهده داشتند، کاملا متفاوت است. در حال حاضر ایشان مورد بی‌مهری از سوی جریان تندرو اصولگرا هستند. اگر یادتان باشد از زمان انتخابات 84 و بعد از آن مناظره انتخاباتی سال 88 آقای ناطق مورد هجمه آنها قرار گرفت. بعد از آن هم از ایشان دلجویی نشد. فاصله ایشان با اصولگرایان روز به روز بیشتر شده است و لذا اگر بعضی از دوستان اصلاح‌طلب به آقای ناطق علاقه دارند و خواهان قرار گرفتن نام ایشان در لیست اصلاح‌طلبان هستند، از همین روست و به مواضع اخیر آقای ناطق و آزادمنشی و انصاف ایشان بازمی‌گردد. این موضوع به معنای نزدیک شدن اصلاح‌طلبان به اصولگرایان نیست، بلکه به معنای استقبال ما از شخصیتی است که سابقه اصولگرایی داشته است، ولی در حال حاضر مستقل به حساب می‌آید. 

 آقای حسن رسولی گفته‌اند که آقای ناطق زمانی گفته‌اند که اگر گوشت تنم هم از بین برود، استخوانم را در سبد اصلاح‌طلبان قرار نمی‌دهم. آیا اینکه اصولگرایان از آقای ناطق دلجویی نکرده‌اند دلیل کافی برای قرار دادن نام ایشان در بین اصلاح‌طلبان  است؟

ما به هیچ‌وجه ادعا نمی‌کنیم که آقای ناطق اصلاح‌طلب هستند. ایشان ماهیتا اصولگرا هستند ولی به دلایلی مواضع مستقلی اتخاذ کرده‌اند که سبب شده موقعیت ایشان در جامعه بهتر شود و مورد علاقه اصلاح‌طلبان قرار بگیرند. 

  جبهه اصلاحات درباره انتخابات خبرگان چه تصمیمی دارد؟ سیدحسن خمینی به صحنه انتخابات وارد می‌شوند؟

به احتمال زیاد ایشان وارد صحنه خواهند شد. همین‌طور جمع زیادی از روحانیون واجد شرایط و فاضل هم ثبت‌نام خواهند کرد. امیدواریم که شورای نگهبان هم با نگاهی مثبت اجازه ورود نیروهای جوان و خوشفکر را بدهد و خون تازه‌ای در رگ‌های مجلس خبرگان تزریق شود. 

 بعضی از اصولگرایان گفته‌اند که یادگار امام (ره) برای تایید صلاحیت علمی‌شان باید آزمون کتبی بدهند. نظر شما چیست؟

ایشان از مدرسین شایسته و فاضل قم هستند و اجتهاد لیاقت و شایستگی ایشان بر کسی پوشیده نیست و مورد تایید بسیاری از علما و مراجع است. کسی که سال‌هاست درس خارج فقه اصول می‌دهد، حداقل اجتهاد، که اجتهاد متجزی است را داراست و هیچ نیازی به امتحان دادن ندارد و خود آقایان هم می‌دانند که ایشان بی‌نیاز از این هستند که کسی بخواهد در صلاحیت علمی و اجتهاد ایشان شبهه‌ای وارد کند. 

 پس قصد این شبهه‌افکنان در جایگاه علمی ایشان چیست؟

قصدشان سنگ‌اندازی است. آنهایی که قبل از پیروزی انقلاب، در مبارزات شرکت نداشتند و بعد از پیروزی هم به خاطر انقلابی نبودن جایگاهی نداشتند، اینها نسبت به  بیت امام (ره) مساله دارند. آن زمان که امام‌(ره) حضور داشتند جرات نداشتند و حالا دارند عقده‌هایشان را نسبت به بیت شریف امام (ره) می‌گشایند،‌ وگرنه در صلاحیت یادگار امام (ره) شکی نیست و همه ما باید خود را مدیون بیت ایشان بدانیم و هیچ انسان باوجدان و باشرفی در این خصوص تردید نمی‌کند. 

 نامزدهای مورد حمایت اصلاح‌طلبان در انتخابات خبرگان مشخص شده‌اند؟

به هر حال هستند افرادی که تمایل به جریان اصلاحات دارند که ورود پیدا خواهند کرد. 

 درباره تایید صلاحیت‌های مجلس چه پیش‌بینی‌ای دارید؟

امیدواریم که آقایان با سعه صدر برخورد کنند. شرایط داخلی و خارجی کشور را بسنجند و افرادی را که شایسته هستند تایید کنند. قانون مشخص کرده که وقتی چهار مرجع فردی را تایید کنند و مشکلی نداشته باشد، همان‌طور که وزیر کشور گفته‌اند، آن فرد باید تایید شود. درباره خبرگان هم افرادی که شایستگی دارند باید تایید شوند. بنده حتی شنیده‌ام که گفته‌اند نیازی به امتحان گرفتن از افراد فاضل که تالیفات علمی دارند نیست. امتحان برای کسانی است که وضعیت علمی‌شان مشخص نیست. ولی وقتی کسی درس خارج فقه می‌دهد و کتاب و مقاله نوشته و بنیه علمی‌اش را مشخص کرده نیازی به آزمون کتبی و شفاهی ندارد. شنیده‌ام که چنین موضوعی مطرح شده و امیدواریم که راهگشا باشد. 

 نقش دولت در برگزاری انتخابات را چگونه می‌بینید؟

انتظار ما از دولت برگزاری یک انتخابات سالم و پررونق است که کسی از رانت استفاده نکند و در انتخابات دخالت نکند و درباره هیات‌های اجرایی هم باید گفت که فرمانداران محترم باید معتمدان واقعی را دعوت کنند و هیات اجرایی منصف و قابل قبول انتخاب شود که مردم بتوانند به آنها اعتماد کنند. 

 در آخر، پیش‌بینی شما درباره احتمال پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات چیست؟

ما امیدواریم که با سازوکار اندیشیده شده و وحدت بین همه اصلاح‌طلبان و با سعه صدر هیات‌های اجرایی و نظارت، اکثریت مجلس را به دست بیاوریم و در خبرگان هم تعداد قابل توجهی نماینده داشته باشم.