آخرین فرصت سنای آمریکا برای رد توافق

به گزارش پارس به نقل از خبرگزاری صدا وسیما یک رسانه آمریکایی نوشت: هفته گذشته باراک اوباما با کمک چهل و دو دموکرات در سنای آمریکا توانست با استفاده از روش اطاله کلام جلوی تصویب قطعنامه رد توافق هسته ای ایران را بگیرد. جمهوری خواهان کنگره با این حال روز سه شنبه قصد دارند که این قطعنامه را دوباره به رای بگذارند. 

سه ستون اصلی جمع آوری اطلاعات، تصویربرداری، نظارت فنی و اطلاعات انسانی است. آمریکا نیازمند استفاده از بخشهای مختلف هر یک از این ستون ها با هدف راستی آزمایی این مسئله است که آیا ایران به توافق پایبند بوده است یا خیر و نیز اطمینان حاصل کند که یک روز به طور ناگهانی با آزمایش هسته ای ایران غافلگیر نشود. چرا که پیش از این سابقه این غافلگیری را با آزمایش های هسته ای کره شمالی و پاکستان داشته است. 

تصویر برداری: جمع آوری تصاویر چه از طریق سامانه های مستقر در فضا باشد، هواپیماهای بدون سرنشین، هواپیماهای دیگر و چه از منابع روی زمین باشد، روشی کاملا مستقیم است و بیشتر کشورهای پیشرفته از امتیازات و محدودیت های روش تصویر برداری اطلاع دارند و کشورهای مختلف روش های بسیار معروفی را برای ایجاد اختلال یا جلوگیری از فعالیت سامانه های جاسوسی برای جمع آوری اطلاعات استفاده می کنند. درست به این دلیل بود که کره شمالی برای برنامه هسته ای خود تاسیسات زیرزمینی احداث کرده است. این مسئله نه تنها حمله به این کشور را دشوار کرده است بلکه گسترش برنامه هسته ای این کشور با کمترین خطر افشا شدن روبرو است. شماری از سایت های هسته ای مهم ایران نیز در زیر زمین واقع هستند. 

نظارت فنی: این ستون شامل انتقالات الکترونیکی یا منافع فناوری اطلاعات است. این زمینه ای است که این روزها در اخبار بیشتر درباره آن گفته شود و شامل هک کردن رایانه ها است. با این حال در این روش بسیاری از تحلیلگران مسئله ای که می توان آن را اثر اسنودن توصیف کرد مد نظر قرار نمی دهند. در حالی که قصد اسنودن از سرقت اطلاعاتی اش هشدار به مردم آمریکا درباره نفوذ مافیاها بود، وی به طور ناخواسته با افشاگری هایش به دشمنان آمریکا نیز کمک کرد. در حالی که این اطمینان وجود دارد که جامعه اطلاعاتی آمریکا در پی این اقدام اسنودن ارزیابی های اطلاعاتی گسترده ای در زمینه اصلاح روش های جمع آوری اطلاعات و دستیابی به روشهای جدید ارزیابی اطلاعات صورت داده است، افشاگری های اسنودن نیز اطلاعات زیادی درباره روند و سامانه های مورد استفاده آمریکا برای جمع آوری اطلاعات ایجاد کرد.

همچنین باید این مسئله را مد نظر قرار داد که اسنودن در حال حاضر به روسیه پناهنده شده است و روسیه به شدت در تلاش برای گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی خود با ایران است. ما باید این مسئله را فرض کنیم که روسیه از اطلاعات اسنودن استفاده کرده است و به خوبی می داند اهداف، روش ها و میزان موفقیت آمریکا در زمینه جمع آوری اطلاعات چیست. اگر روسیه این اطلاعات درباره اهداف و توانمندی های اطلاعاتی را در اختیار ایران قرار دهد، مناسبات با ایران را به شدت تقویت کرده است. 

اطلاعات انسانی: بدون دسترسی مستقیم کارمندان آمریکایی، دستیابی به اطلاعات دست اول ارزشمند برای متوقف کردن اهداف هسته ای ایران بسیار دشوار خواهد بود. آژانس بازرسان مختلفی از کشورهای مختلف دارد که برخی از این کشورها با آمریکا دوست هستند و برخی دیگر دوست نیستند. این بازرسان به سازمان ملل گزارش می دهند نه آمریکا و در حالی که آنها احتمالا دسترسی مستقیم به برخی از سایت ها و اطلاعات ایران دارند، گزارش های آنها در بهترین حالت دست دوم خواهد بود و لزوما متمرکز بر نیازهای اطلاعاتی آمریکا برای راستی آزمایی نخواهد بود. در بدترین حالت نیز این اطلاعات غیر قابل اتکا هستند و در این مورد می توان بازرسان تسلیحات کشتار جمعی سازمان ملل در جنگ عراق را خاطر نشان کرد. این بدان معناست که آمریکا بر اساس توافق صورت گرفته منابعی را که تحت کنترل خود داشته باشد برای دسترسی به سایت های ایران در اختیار ندارد و باید امیدوار باشد که تلاش های مخفیانه اش در ایران موفق باشد. 

پس از همه اینها، شاید مسئله اصلی این چالش ها در فعالیت های اطلاعاتی و راستی آزمایی نباشد. از نظر متحدان، آمریکا تمرکز خود را در این باره از دست خواهد داد و زمانی متوجه شرایط خواهد شد که دیگر دیر شده است. بدون اقدام هماهنگ و قوی آمریکا، چشم انداز این که اسرائیل و عربستان سعودی برای حمله به ایران دست به اقدام بزنند تبدیل به یک سناریوی نگران کننده شده است و این مسئله می تواند منجر به یک فاجعه هسته ای در خاور میانه (غرب آسیا) شود که به طور قطع آمریکا نیز باید در آن دخالت کند. 

همانطور که منتقدان این توافق بارها اعلام کرده اند، تحریم های مالی که بر ایران اعمال شد به جز اقدام مستقیم نظامی تنها مورد اهرم آمریکا بر ایران بود. زمانی که این تحریم ها برداشته شود، ایران منابع و اعتبار برای پیگیری برنامه خود برای نفوذ در منطقه را خواهد داشت. این در حالی است که تحریم ها باید باقی بماند تا آمریکا بتواند درباره توافقی که شامل راستی آزمایی بهتر باشد مذاکره کند. آمریکا می تواند با استفاده از فشار ادامه تحریم ها به توافقی بهتر دست پیدا کند. با این حال مشخص است که این اصول عملیاتی فاکتورهای اصلی تصمیم گیری در این توافق نیستند. اکنون مسئله اصلی سیاست بازی و میراث رئیس جمهور کنونی است نه واقعیت های قوی و محکم.