شوراهای شهر نباید ابزار دولت شوند

آنچه در پی می آید حاصل گفت و گو با «شهروز افخمی» در حاشیه بازدید از «نماینده» است...

* آیا ارائه نکردن لایحه برجام از سوی دولت خللی در روند بررسی مجلس ایجاد می کند؟

بطور کلی تا زمانی که مسئله روشن نبود و مفاد برجام در دسترس نبود، اظهارنظرهای مختلفی می شد که بعضا منطبق با واقع بود و گاهی هم نبود، آن مسیر را گذرانده ایم. با توجه به تشکیل کمیسیون ویژه در مجلس و تکلیفی که حضرت آقا مبنی بر بررسی دقیق برجام بر ما قراردادند، الان مسئولیت بر دوش اعضای کمیسیون ویژه است. ما انتخاب کردیم که این گروه نظر بدهند، این انتخاب هم انتخاب جناحی نبود. ما هم موضوع را دنبال خواهیم کرد اما شاید در تخصص ما نباشد که درباره بند بند برجام نظر کارشناسی بدهیم. در کمیسیون ویژه هم از نظر کارشناسان خبره استفاده می کنند و هم اینکه خودشان اغلب اهل این فن هستند. اگر کس دیگری هم نظری داشت، افراد و نمایندگان در مجلس محدود نیستند، می توانند اظهارنظر کنند. ما در مقطعی از تاریخ قرار گرفته ایم که اظهارنظرهایمان هم نباید به بیراهه برود، هرچند که به تصمیم منجر نشود. امروز طرف مقابل روی اظهارنظرهای ما هم حساب می کنند، چه در سطح رئیس جمهور و مسئولین و چه در سطح مردم کوچه و خیابان.

شاید بتوان گفت این یک موضوع استثنایی در کشور ما است بنابراین همه ما در محک آزمایش هستیم، باید اظهارنظرهای سنجیده داشته باشیم. هم شرایط را باید در نظر داشت و هم قانون را. نمایندگان می گویند برجام باید به مجلس بیاید تا ببینیم منطق اصلی قضیه چیست. قوا باید طوری عمل کنند که مصلحت نهایی در آن باشد. شاید سه ضلع دولت، شورای عالی امنیت ملی و مجلس به نقطه ای برسند که موضع مشخصی داشته باشند، احتمالا تا آن مقطع مصلحت ایجاب می کند که طمع دشمن را تحریک نکنیم. حضرت آقا هم فرمودند که معلوم نیست که آنها توافق را قبول کنند یا نه، ما قبول کنیم یا نه.

بعضی از نمایندگان محترم، وزرا و رئیس جمهور در مواضع خود همه جانبه نگاه نکردند. بعضی از مسئولین غیرسیاسی اعلان موضع سیاسی می کنند، کار مسئول اجرایی در دولت مشخص است، نباید از مسیر خود خارج شود. مردم می توانند هرنظری بدهند چون آزادی فکر و احساس مسئولیت مردم را نباید خاموش کرد. ما مسئولین در مقابل هم نیستیم، ما در کنار هم برای هدف مشخصی قرارگرفته ایم که می تواند سرنوشت و آینده کشور را می تواند رقم بزند.

* باتوجه به انتصابات دولت یازدهم در استان آذربایجان شرقی و اینکه در سال انتخابات هستیم وقتی مردم می بینند که معطوف به انتخابات چینش هایی انجام می شود چه بازتابی بوجود خواهد آمد؟

من قبل از این جلسه نامه ای را به وزیر کشور نوشتم، گفتم اظهاراتی که فرمودید را به عنوان یک مسلمان مسئول در مقام عمل اثبات کنید. فرمانداران کاملا کار انتخاباتی می کنند، من مطمئنم که این کارهای انتخاباتی نه تنها هدف مورد نظرشان را محقق نمی کند بلکه قطعا ضرر خواهند کرد. مهم این است که این کارها به "حیثیت دولت اسلامی" ضرر می رساند. اینکه این اقدامات در انتخابات چه نتیجه ای را خواهد داشت برای من مهم نیست،‌ اما به دولت اسلامی تعصب دارم. ما در داخل می توانیم بگوییم که دولت اسلامی به وظیفه خود عمل نمی کند اما در برابر دشمن خارجی که نمی توانیم بازگو کنیم.

من در دوره اصلاحات بخشدار و فرماندار بودم، استاندار شخصا از من می خواست تا دخل و تصرف کنم. من با زبان اشاره به ایشان گفتم که من مسئول هستم، گفت ما هم از بالا تحت فشار هستیم. به ایشان عرض کردم: اگر صدام را هم دست من بسپارند امانتدار خواهم بود.

من تجربه تلخ دخالت فرمانداران در سه دوره انتخابات مجلس گذشته یعنی مجلس نهم، هشتم و هفتم را دارم. جالب است بدانید در دولت آقای احمدی نژاد در یکی از شهرستان های استان ما در انتخابات دولت و مجلس، فرمانداری و بعضی دستگاه ها برای فتنه کار می کردند. در دوره ریاست جمهوری نهم برای آقای هاشمی کار می کردند. در خودِ دولت احمدی نژاد علیه دولت کار می کردند. من سند دارم، این را رسانه ای کنید تا عکسش را ثابت کنند. وزیر کشور و سایرین می توانند این موضوع را تحقیق کنند.

قرار نیست یک فرماندار مستقیما دست به صندوق بزند، همین که اسباب و شائبه دخالت را ایجاد کرده مسئول است. از طرف دیگر با نمایندگان متخلف هم باید برخورد شود، حضور یک نماینده غیرپاکدست هم برای مجلس اضافه است. هیچ نماینده ای با فساد اخلاقی-سیاسی نباید وارد مجلس شود. شورای نگهبان نباید تضعیف شود، کسانی که شورای نگهبان را تضعیف می کنند در نظر داشته باشند که اگر اقدام این شورا نبود، امروز نمایندگان مجلس کسانی بودند که خارج نشین هستند، امثال مهاجرانی ها. بعضی از بزرگان و مسئولان کشور در بدیهیات اشتباه می کنند. نگاه جناحی و حزبی و منفعت طلبانه در کشوری که هنوز عطر شهدا به مشام می رسد، مسئولیت بیشتری را برای مسئولان به همراه دارد.

* اخیرا آماری اعلام شده که در دوسال دولت یازدهم بیش از یک میلیون نفر به بیکاران کشور اضافه شده است. به نظر شما چه عوامل باعث افزایش بیکاری هستند؟

در موضوع بیکاری نمی توان یک دولت و یک وزارتخانه را متهم کرد، دولتهایی که گرایش های یکسانی داشتند یعنی دولت موسوی، هاشمی و اصلاحات مجموعا ۲۴ سال در حاکمیت اجرایی کشور قرار داشته است. اگر از دیدگاه دولتی نقد کنیم دولتهایی که در یک سیر فکری هستند محکوم اند. ۸سال دولت احمدی نژاد باقی می ماند،‌ این دولت بیش از ۶۰ درصد از دولتهای قبل منشعب بوده است. اگر نیمی از دولت احمدی نژاد را و این دولت موجود را ۴سال در نظر بگیریم در واقع ۳۲ سال یک تفکر این کشور را اداره کرده است. خوب و بد این دولت به دولتهای قبل بازمی گردد. با این وجود نمی گوییم این مشکل دولتها است، دولتها سهیم هستند منتها به اندازه خودشان. مردم ایران ویژگی های بسیار خوبی دارند، علی الخصوص مقاومت ما در برابر بیگانگان بی نظیر است اما بعضی رفتارهای ما ایرانیان قابل نقد است. امروز خانواده و اجتماع طوری افراد را تربیت کرده که هرکس مدرک تحصیلی خود را دریافت می کند بدنبال میز است تا پشت آن ریاست کند از طرف دیگر افراد در محیط آموزشی بگونه ای تربیت می شوند که برای اشتغال آماده نیستند. این است که ما به نیروی کار نیاز داریم اما از نیروی کار افغانی استفاده می شود. تحریم ها، سوء تدبیرها، چشم اندازها و برنامه ها نیز سهم دارند.

* با توجه به توضیحات جنابعالی، در دولت و مجلس اقدامی برای ایجاد تحول در این زمینه انجام شده است؟

حضرت آقا درمورد اقتصاد مقاومتی به مجلس و دولت مطالبی فرمودند اما یک ظرافتی در فرموده آقا وجود داشت،‌ ایشان فرمودند که دولت لایحه بیاورد. به این دلیل ایشان اینطور فرمودند که اگر مجلس طرحی بدهد دولت می تواند بگوید این طرح به درد نمی خورد و آن را اجرا نکند، اما اگر خودش لایحه بیاورد دیگر مشکلی نیست. ضمن اینکه نیروهای کارشناسی کشور در اختیار دستگاه دولتی و اجرایی است. بنابراین دولت باید در این زمینه پیش می آمد و مجلس هم دولت را تشویق می کرد و هم مسئولیت می خواست. حقیقت این است که ما هم در عمل به اقتصاد مقاومتی پایبند نیستیم. اقتصاد مقاومتی فکر جهادی و تفکر بسیجی و الهی می خواهد. من از کار خودم در این زمینه راضی نیستم، سایر نمایندگان هم اگر به خود نمره دهند شاید میانگین خوبی نداشته باشیم. اگر دولت در این مسیر قوی عمل می کرد منِ نماینده پشتیبان او بودم.

* با وجودیکه طی چند مرحله عده ای از مردم از لیست یارانه بگیران حذف شدند اما همچنان آقای ربیعی شاخص های حذف یارانه بگیران را اعلام نکرده است این در حالی است که بسیاری از افراد حذف شده درزمره نیازمندان بودند. نظر شما در این رابطه چیست؟

وزیر کار در این قضیه با مسامحه رفتار می کند. اگر قرار باشد یارانه بگیرانی که نیازمند نیستند را حذف کنند هم اطلاعاتش را دارند و هم امکانش را. قانون چگونگی و جزئیات این اقدام را در اختیار دولت قرار داده است. البته از سوی دیگر بعضی ها به یارانه می تازند. یارانه در کشور نیاز است. اگر لازم شد باید میز رئیس دولت را فروخت و یارانه داد. اگر زیاد منتقادانه رفتار کنیم در سیاست اقتصاد به وضعیت لیبرال منشانه می رسیم. "چرخ اقتصاد بالادست ها بچرخد ولو اینکه در گردش این چرخ، کلاه نمدی ها له شوند." بعضی از سیاستمداران اجرایی گذشته در این فکر بودند. معتقد بودند برای رسیدن به رونق اقتصادی باید بر محرومان چشم پوشید. ما تا خروج از رکود و رسیدن به رونق اقتصادی باید به فکر محرومان باشیم منتها اینکه چگونه کمک کنیم مهم است. به برخی باید نان داد و آنها را تکریم کرد، به دسته دیگر باید راه نان درآوردن را نشان داد. این دولت اسلامی است و در هر شرایطی مکلف به برنامه هستیم. می توان با حکم ثانویه از ثروتمند گرفت به نیازمند داد تا فقرا نمیرند، بعد از بازگشت به شرایط عادی هرکس هر اندازه می تواند ثروت بیندوزد.

* شما عضو کمیسیون اجتماعی هستید، شوراهای شهر و روستا مثل دولت به نیمه عمر خود رسیده اند. نظر شما درمورد عملکرد شوراها چیست؟ توانسته اند به جایگاه اصلی خود برسند؟

بنده از چند چیز زجر می کشم، یکی بحث تعاون است (تعاونوا علی البر و التقوا) اصل تعاون خدشه برداشته است. خدشه تعاون قبل از انقلاب است. در دوران ستمشاهی تعاونی ها تاسیس شدند و تعاون روستایی ها مثال بارزی است. فساد را در آنجا نهادینه کرده بودند. باور مردم بر تعاونی باور فرصت طلبانه و غارتگرانه بوده است. در جمهوری اسلامی، دولت و متولیان امور وظیفه داشتند این ذهنیت غلط را اصلاح کنند. ما نتوانسته ایم این کا را انجام بدهیم. اکثر آمارهایی که در رابطه با تعاون در کشور می دهند دروغ است.

تعاون، قرض الحسنه و شوراها مشکل دارند. صندوق های قرض الحسنه خشک شده اند. این سه مطلبی که عرض کردم ریشه قرآنی دارد و ما باید در این موارد موفق عمل می کردیم.

متاسفانه عده ای می خواهند از شورا به عنوان ابزار استفاده کنند. در شورای شهر تهران حزب می خواهد که شورا ابزارش باشد ولی در کل کشور حزب نیست، دولت می خواهد، مسئول محلی می خواهد ابزارش باشد. آن کسی ابزار قرار می گیرد که به حقوق خودش اشراف نداشته باشد.

من این اخطار جدی را به همه مسئولین کشور در مورد مشمول الذمه قرار گرفتن در شوراها، انتخابات و به تبع آن رای مردم می دهم. رای مردم محل سوء استفاده جناحی و سیاسی نیست. اگر مردم گرایش سیاسی دارند خودشان در آرائشان نشان می دهند. همه باید به قاعده بازی احترام بگذارند. امروز حرکتی می کنند که می خواهند شورا را از درون منهدم کنند. برای اینکه تصاحب قدرت بکنند عمدا آیه یأس می خوانند که شوراها کارایی خود را از دست داده اند، این افراد به مصلحت کشور عمل نخواهند کرد.