مشروح مصاحبه کری

به گزارش پارس به نقل از خبرگزاری صدا وسیمامجری این شبکه ابتدا گفت: جان کری وزیر امور خارجه آمریکا، امروز در پنسیلوانیا است تا درباره منابع توافق هسته ای ایران سخنرانی مهمی برای مردم آمریکا ایراد کند. این در حالی است که اعضای کنگره آمریکا بزودی از تعطیلات بازمی گردند و پس از بحث درباره توافق هسته ای ایران، در خصوص رد یا تأیید آن رأی گیری خواهند کرد. 

جان کری در مرکز قانون اساسی شهر فیلادلفیا در ایالت پنسیلوانیا طی گفتگوی زنده با امانپور گفت: من امیدوارم روشن کنم که این توافق که گروه پنج بعلاوه یک وارد آن شده اند، که شش ملت (کشور قدرتمند جهان) هستند که بال ایران (برای دستیابی به جمع بندی مذاکرات وین) گرد هم آمده اند. این توافق ملزوماتی بسیار سختگیرانه دارد که ایران آن را پذیرفته است و در حقیقت به دنیا ضمانت می دهد که راه های منتهی به سلاح هسته ای بسته خواهد شد. ایران اعلام کرده است که هرگز به دنبال آن نخواهد بود، اما این باید در ساختاری قرار بگیرد که توسط حرکت های مشخص که قابل راستی آزمایی باشد، مورد تأیید قرار گیرد. این همان چیزی است که این توافق انجام می دهد. 

وی افزود، من در سخنرانی خود درباره تعدادی از افسانه های ساختگی که مدعی است این توافق مسیر (ایران) به سوی سلاح هسته ای را قانونی می سازد، صحبت خواهم کرد. یا این که می گویند، این توافق قابل راستی آزمایی نیست و امثال اینگونه ادعاها. 

در نهایت من امیدوارم که بتوانم شفاف سازم که این توافق، اسرائیل، کشورهای خلیج (فارس) و منطقه را امن تر خواهد کرد. این توافق جهان را امن تر خواهد کرد، زیرا ایران پذیرفته است که به نحوی عمل کند که ثابت کند به دنبال سلاح هسته ای نخواهد بود. و اگر آنان این کار را نکنند، یا تلاش کنند که آن توافق را دور بزنند، ما از آن مطلع خواهیم شد و در نتیجه، قادر خواهیم بود حرکتی مناسب انجام دهیم. 

کریستیان امانپور با اشاره به تفرقه افکانه بودن مناظرات مختلف درباره توافق هسته ای ایران در درون آمریکا گفت: در نظرسنجی اخیر سی ان ان 56 درصد از مردمی که شما تلاش دارید آنان را به حمایت از این توافق متقاعد سازید، اعلام کرده اند که به عقیدهِ آنان کنگره آمریکا نباید آن را مورد تأیید قرار دهد. 

جان کری پاسخ داد: آخرین نظرسنجی که من آن را دیده ام نشان می داد که 52 درصد از مردم آمریکا از این توافق حمایت می کنند. اما این صحیح است که شما گفتید این توافق اختلاف انگیز بوده است و من از این بابت متأسفم، ولی برخی انتخاب کرده اند که مقادیر هنگفتی پول (برای تبلیغ علیه این توافق) هزینه کنند و بی پرده بگویم که (در تبلیغاتشان) واقعیت های مربوط به این توافق را نشان نداده اند. 

این یکی از دلایلی است که چرا من امروز اینجا حضور پیدا کرده ام، زیرا می خواهم این داستان های ساختگی را رد کنم و به صورت مشخص و با بیان حقایق، تشریح کنم که این توافق چه کارهایی می کند و نمی کند. من امیدوارم و اتفاقاً به نظر من، ما شاهد این روند هستیم که سناتورهای آمریکایی که در حال بررسی دقیق این توافق هستند، به تدریج از آن حمایت می کنند. مثلاً ما اخیراً شاهد بودیم که یک سناتور دیگر به نام مکلاولسکی، حمایت خود را از این توافق اعلام کرد. شمار فزاینده ای از افرادی که به این توافق با دقت نگاه می کنند وجود دارند که درباره آن بر اساس واقعیت های موجود در آن قضاوت می کنند و سپس تصمیم می گیرند که از آن حمایت کنند. و ما امیدواریم که در حالی که آمریکایی های بیشتری اطلاعات بیشتری دربارهِ آن به دست می آورند، این درباره تمام کشور نیز صدق کند. 

مجری گفت: شما که سناتور مکاولسکی را عنوان کردید، ظاهراً حمایت وی از توافق هسته ای، سی و چهارمین رأیی را که برای تأیید به این توافق نیاز دارید، اعطا می کند. 

کری گفت: روشن است که 34 رأی برای برپا نگه داشتن وتوی رییس جمهور کافی خواهد بود، اما این روشی نیست که ما به این مسئله رو کرده ایم، زیرا ما می خواهیم و امیدواریم که همه در کنگره بتوانند درباره آن رأی دهند. ما به تلاش های خود برای متقاعد ساختن مردم تا آخرین لحظه ادامه خواهیم داد و روشن است که امیدِ ما این است که شمار آنان افزایش یابد. 

اما آنجه در اینجا واقعاً مهم است که در روند دستورالعمل ها گرفتار نشویم، بلکه حقیقتاً به این توافق نگاه کنیم. اگر کنگره ناگهان این توافق را به صورت یکجانبه رد کند و این پس از آن خواهد بود که ما رهبریِ مذاکرات برای دستیابی به آن برعهده گرفتیم و کشورهایی مانند فرانسه، انگلیس، آلمان، چین و روسیه با حسن نیت به ما پیوستند و ایران نیز توافق خود را با آن نشان داده است، اگر آمریکا به صورت یکجانبه خود را عقب بکشد و بگوید: ببخشید، ما این کار را نخواهیم کرد، پیامدهای بسیار عمیق خواهد داشت که به قضاوتِ من، نه تنها برای کشور و امنیت ملی ما، بلکه برای امنیت منطقه، پیامدهایی بسیار منفی خواهد بود. آنگاه ایران آزاد خواهد بود که هرکاری که می خواهد بکند؛ در حالی که با حسن نیت برای دستیابی به توافق حاضر شده بوده است و این آمریکا خواهد بود که به نحوی می گوید، نه ما به این توافق متعهد نخواهیم بود. به عقیده من، این رد توافق توسط آمریکا به طرزی فوق العاده صدمه زننده خواهد بود، اما واضح است که سیاست های داخلی آمریکا بسیار شدید است و همچنین بیم از پیروی ایران از مفاد این توافق وجود دارد و این به علت رخدادهای گذشته است. 

کری افزود: آنچه ما تلاش داریم امروز با شفافیت به آن اشاره کنیم، این است که این توافق براساس «امید» یا «اعتماد» بنا نشده است. این توافق بر اساس «راستی آزمایی» و گام های بسیار مشخصی است که ایران باید بردارد. به عنوان مثال، تجارت در ایران راه نخواهد افتاد، تا زمانی که ایران تمام کارهایی را که باید انجام دهد تا زمان «گریز هسته ای» خود را گسترش (افزایش) دهد و به این توافق عمل کند. این ممکن است شش ماه تا یک سال طول بکشد. بار دیگر می گویم که هیچ چیز در این توافق بر اساس امید یا امضا نیست، بلکه این توافق بر اساس مسائلی کاملاً مشخص است که باید در طول عمر این توافق مورد راستی آزمایی قرار گیرد. هیچ غروبی برای این توافق وجود ندارد، بلکه باید در طول عمر توافق به آن عمل شود. 

مجری: درباره تمام میلیاردها دلاری که پس از کاهش تحریم های ایران آزاد خواهد شد، بسیاری - نه تنها در آمریکا، بلکه در منطقه - بیم آن دارند که ایران از آن برای تخصیص به کمک های مالی به تروریسم - چنان که قبلاً ایران به آن متهم شده بود - استفاده خواهد کرد. 

کری گفت: به عنوان یکی از نمونه های داستان های ساختگی که من به آن اشاره کردم به شما می گویم که دائماً می شنوم که مردم درباره صدها میلیارد دلاری که آزاد خواهد شد، صحبت می کنند. این چیزی نیست که اتفاق خواهد افتاد. پولی که تاکنون به صورت وجه الضمان مسدود نگه داشته شده بوده است، در حقیقت پولی است که به خودِ ایران تعلق دارد، اما به علت نظام تحریم ها، این پول به ایران تحویل داده نشده بوده است. 

مقدار واقعیِ این پول، بین 50 الی 55 میلیارد دلار است. اکثر این پول پیش از این در داخل ایران برای کارهای مختلف در نظر گرفته شده و تخصیص یافته است، که به علت قراردادها با چین، وام های بد، باقی مانده اقساط بدهی ها و پروژه های زیرساختی بوده است. مثلاً اگر ایران بخواهد صنعت نفت خود را به شرایطی که فقط پنج سال پیش در آن قرار داشت، بازگرداند، باید چند صد میلیارد دلار سرمایه گذاری کند. از اینرو، بله این ممکن است منصفانه باشد که بگوییم چیزی ممکن است راه خود را به سوی فعالیتی بد یا شرورانه پیدا کند، اما آن فعالیت هایی که ایران در آن دخیل بوده است و ما به آن اعتراض کرده ایم، محرک عمده ی آن ها پول نیست و اکثر تروریسمی که در منطقه مورد حمایت قرار گرفته است، به صورت ارزان قیمت بوده و به خاطر پول نبوده است. از اینرو، من بر این عقیده نیستم و جامعه امنیتیِ ما نیز چنین عقیده ای ندارد که پولی که توسط این (توافق) آزاد می شود که صدها میلیارد دلار نیست، بلکه صرفاً بین 50 تا 55 میلیارد دلار است، به هیچ نحوی در رابطه با امنیت منطقه، تعیین کننده باشد. 

مجری پرسید: فرمانده سپاه پاسداران ایران اخیراً گفته است که آمریکا - صرفنظر از تأیید یا رد این توافق - کماکان «شیطان بزرگ» است. این در حالی است که علی لاریجانی، رییس مجلس ایران، در گفتگوی اختصاصی با من، از احتمال تفاهم بهتر با آمریکا - درپی توافق هسته ای - در رابطه با سایر موضوعات صحبت کرد. آیا به نظر شما این توافق باعث ایجاد تفاهم بهتر و همکاری های بیشتر، مثلاً رابطه با سوریه، خواهد شد. 

جان کری پاسخ داد: بگذارید من تأکید کنم که این توافق بر اساسِ آن، نهاده نشده است(اساس این توافق فقط مسائل هسته ای است). هیچ انتظاری وجود ندارد و این توافق نیز هیچ وعده ای نمی دهد که چنین اتفاقی رخ دهد. اما روشن است که ایالات متحده آمریکا از ایرانی که بخواهد به جامعه ملت ها - به انحاء بیشتری از صرفاً پایبندی به پیمان عدم گسترش سلاح های هسته ای - بپیوندد استقبال می کند. 

ما دوست داریم که بتوانیم راهی رو به جلو برای رسیدگی به (گروه تکفیری صهیونیستی) داعش پیدا کنیم. ما علاقه مندیم که راه حلی برای (پایان) درگیری های سوریه بیابیم. و موضوعاتی دیگری نیز وجود دارد. اما این برعهده ایران خواهد بود که با شفافیت انتخاب هایی کند که نشان دهد آماده ی حرکت در آن جهت است. و تا آن زمان، این توافق توافقی هسته ای است که تمرکز آن بر چالش هسته ای است و ما در گوشه ای ننشسته ایم که روی تغییرات یا دگردیسی های دیگری حساب کنیم. البته آن مورد استقبال خواهد بود، اما این توافق کاملاً مجزا است و منحصراً بر این مسئله تمرکز دارد که ما چگونه می توانیم تضمین کنیم که سلاح های هسته ای - از طریق ایران یا هر طریقِ دیگر - اشاعه پیدا نکند. 

مجری سپس موضوع بحث را عوض کرد و درباره بحران مهاجران در اروپا از جان کری سؤالاتی پرسید.