آیا دموکراسی ترکیه، کردها را تحمل خواهد کرد؟

به گزارش پارس به نقل از رصد، «اوبامای کردها»؛ این را برخی رسانه‌های عربی به دمیرتاش رهبر جوان حزب دموکراتیک خلق‌های ترکیه لقب داده بودند. او توانست با ارائه تصویری ملی و نه صرفا کردی از حزب کردی‌اش، برای اولین بار در طول تاریخ، پای یک حزب کردی را به پارلمان ترکیه باز کند و این چیز کمی نبود.

 دمیرتاش خوش‌بیان 80 کرسی مجلس را از آن حزب خود کرد. در نظام سیاسی و انتخاباتی ترکیه که پیچیدگی‌های بسیاری دارد، کسب یک کرسی هم نیازمند برنامه‌ریزی و فعالیت‌های مستمر است و حزب دموکراتیک خلق‌ها موفق شد در این نظام انتخاباتی پیچیده، رای‌هایی را به خود جذب کند که عمدتا متعلق به حزب عدالت و توسعه بود. به عبارت دیگر، دمیرتاش علاوه بر برخی را‌ی‌های همیشگی کردها، از سبد رای اردوغان کم کرد. همین مساله باعث شد تا حزب عدالت و توسعه نتواند اکثریت مطلق آرا را از آن خود کند و این یعنی رویاهای اردوغان برای تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی، از میان رفت و یا حداقل به تاخیر افتاد. اردوغانی که برای آینده سیاسی خود رویاهای شیرینی داشت، ناچار شد پس از انتخابات پارلمانی به فکر ائتلاف با سایر احزاب پیروز و سناریوهای تشکیل دولت باشد.

واقعیت این است که اردوغان حتی اگر از کردهای ترکیه و دمیرتاش، کینه هم به دل نگرفته باشد، برای دستیابی به قدرت بیشتر و رسیدن به یک ائتلاف پایدارتر، نیاز دارد تا با برنامه‌ای مهندسی شده، شرایط را برای ثبات بیشتر حزبش در قدرت پیاده کند. این برنامه به نظر این روزها در حال عملی شدن است.

وقتی داعش به شهر عمدتا کردی سوروچ حمله کرد، این سوال برای ناظران به وجود آمد که چرا سوروچ؟ چرا کردها؟ چرا کردها باید تاوان چالش داعش با اردوغان را می‌دادند؟ به نظر می‌رسد داعش دقیقا می‌دانسته باید کجا را هدف بگیرد و چگونه شرایط داخلی ترکیه را به هم بزند. پس از کشتار سوروچ، پ.ک.ک دولت ترکیه را عامل کشته شدن 40 کرد در این شهر معرفی کرد و خیلی سریع در دو عملیات متفاوت، ضرباتی را به نیروهای ترک وارد کرد. پس از این مساله بود که ارتش ترکیه مواضع پ.ک.ک در ترکیه و شمال عراق را بمباران کرد.

اما این همه ماجرا نیست. به نظر می‌رسد مقابله جدید ترکیه با کردها را باید بیشتر از این‌که در قندیل و شمال عراق پیگیری کرد، باید در صحنه سیاسی داخلی ترکیه بررسی کرد.

بازی نظامی برای محدودسازی سیاسی

با حمله ارتش ترکیه به پ.ک.ک، فشارهای سیاسی بر دمیرتاش و یارانش بیشتر شد. البته او خیلی زود خط اصلی برنامه‌های اردوغان را فهمید و بازگو کرد، قبل از این‌که خود اردوغان بخواهد چیزی بگوید. دمیرتاش گفت: «تمام حملات جنگنده‌های نیروهای هوایی ترکیه، عملیات زمینی ارتش ترکیه و عملیاتی که در رسانه‌ها و خبرگزاری‌های نزدیک به حکومت آغاز شده است در واقع هدف مشترکی دنبال می‌کنند و آن حذف کردن حزب دموکراتیک خلق‌ها در انتخابات زودهنگامیست که دولت ترکیه برای برگزاری آن توافق کرده است.»

اردوغان هم ساعاتی پس از این پیش‌بینی دمیرتاش، با متهم کردن نماینده‌های حزب دموکراتیک خلق‌ها به ارتباط داشتن با گروه‌های تروریستی، خواستار لغو مصونیت قضایی آن‌ها شد. اردوغان گفت که این افراد باید هزینه ارتباط خود با تروریست‌ها را بپردازند. یکی از روزنانه‌نگاران حامی حزب عدالت و توسعه هم کار حزب دموکراتیک خلق‌ها را تمام شده می‌داند و می‌نویسد: حزب دموکراتیک خلق با 80 نماینده در پارلمان، هفته گذشته خود را منحل کرد. این مسئله از منظر دموکراتیک در ترکیه باعث تاسف است زیرا پروژه حزب دموکراتیک خلق‌ها در ترکیه کاملا فروپاشیده شد و این حزب از بین رفت.

دموکراسی ترک‌ها تحمل کردها را ندارد!

در سال‌های اخیر، همواره از ترکیه به عنوان دموکراتیک‌ترین کشور منطقه یاد شده است. نظام حزبی، انتخابات‌ها و رسانه‌های متعدد و … مواردی بوده‌اند که باعث شده تا ترکیه جذابیت‌های معناداری برای برخی در منطقه و از جمله ایران داشته باشد. اما واقعیت این است که اکنون، یک بازی نظامی ناجوانمردانه در حال رخ دادن است تا کردهایی که در چارچوب فعالیت‌های مسالمت‌آمیز و دموکراتیک به 80 کرسی پارلمان دست پیدا کردند، ذبح شوند. این‌که نسبت حزب دموکراتیک خلق‌ها با پ.ک.ک و رابطه دمیرتاش با اوجالان چگونه است، بحثی است و این‌که دولت ترکیه طرحی به ظاهر مصلحانه برای امنیت مردم را در دستور کار قرار داده تا میوه آن را برای آینده سیاسی خود بچیند و عملا کردهای دموکرات را هم محدود و محدودتر کند، بحثی دیگر دموکراسی ترکیه و یا به عبارت بهتر، دموکراسی اردوغان تحمل کردها را ندارد.