آژانس مساوی است با آمریکا

به گزارش پارس به نقل از فارس، به دنبال حصول توافق درباره جمع بندی مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 که روز 14 جولای پس از ماهها مذاکرات فشرده میان طرفین بدست آمد گزارش‌ها و تحلیل‌ها درباره متن سند برجام آغاز شد. برخلاف بیانیه لوزان که هر طرف با انتشار فکت شیت جداگانه روایت کاملا متفاوتی از آنچه که مورد توافق قرار گرفته بود را ارائه کردند در توافق وین یک متن مشترک منتشر شد تا از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود. با این حال مقامات آمریکایی طی روزهای گذشته برای دفاع از توافق هسته‌ای وین شاخصهایی به منتقدان خود از جمله در سنا و کنگره آمریکا ارائه کرده‌اند که نگرانیهایی را در پی داشته است.

یکی از این مسائل مهم، موضوع توافق محرمانه ایران و آژانس است که از طرف آمریکائی‌ها رونمایی شد. رسانه‌های آمریکایی در روزهای گذشته از وجود «توافقات جانبی محرمانه» میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر دادند.

جان بینر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در نطق هفتگی خود از دولت این کشور خواست تا نمایندگان کنگره به ضمائم محرمانه توافق ایران و گروه 1+5 نیز دسترسی داشته باشند.

اسناد مورد اشاره، توافقی است که میان ایران و آژانس برای حل و فصل موضوع جنبه نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران امضاء شده است.

اگر چه مقامات آمریکایی در پاسخ مستقیم به این درخواست کنگره تاکید کردند که اسناد محرمانه، توافق حاصل شده میان ایران و آژانس است و  دیگر کشورها به هیچ وجه نمی‌توانند به آن دسترسی داشته باشند اما در عین حال کُدهایی که آمریکاییها طی روزهای گذشته ارائه کردند حکایت دیگری را نشان می‌دهد و مایه نگرانی جدی است.

جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در این زمینه گفته است، تیم مذاکره کننده ما از توافقی که بین آژانس و ایرانیان به دست آمده است اطلاع دارد و حتی اطلاع دارید که در روزهای آخر مذاکره، برخی از مقامات ارشد آژانس به تهران رفتند تا درباره این مسائل مذاکره کنند.

سوزان رایس مشاور امنیت ملی آمریکا هم در عین این که گفت این توافقی است بین ایران و آژانس و واشنگتن به آن دسترسی ندارد تاکید کرد: با این وجود، مقامات آژانس در جلسات توجیهی، محتوای این اسناد را به اطلاع واشنگتن رسانده‌اند. به گفته رایس، ما از آن‌ها راضی هستیم و محتوای آن جلسات را به طور کامل در جلسات غیرعلنی با کنگره در میان می‌گذاریم.

دیوید کوهن معاون سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) نیز روز گذشته گفت واشنگتن غیر از بازرسی‌های بین‌المللی به اطلاعات دیگری دسترسی دارد که می‌تواند پای‌بندی تهران به مفاد سند مورد توافق در مذاکرات هسته‌ای را تضمین کند. اگر چه کوهن به جزئیات این راهها اشاره نکرده است اما می‌توان حدس زد که منظور وی چه است. ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا در جلسه استماع سنا در پاسخ به سوالی درباره ترکیب بازرسان آژانس گفت: هیچ یک از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمریکایی نیستند اما تقریبا تمامی این بازرسان در آمریکا آموزش دیده‌اند و کاملا توجیه هستند.

جان کری وزیر خارجه آمریکا و رهبر اصلی تیم مذاکره کننده آمریکا نیز طی چند روز گذشته در جلسه استماع کنگره، در نشست شورای روابط خارجی آمریکا و همچنین مصاحبه های مختلف مستمرا اظهار داشت که کاخ سفید جزئیات این اسناد را به اطلاع نمایندگان خواهد رساند. وزیر خارجه آمریکا در جریان نشست روز پنجشنبه در کمیته روابط خارجی سنا در پاسخ به درخواست نمایندگان برای دریافت نسخه‌ای از توافق ایران و آژانس گفت که «دولت آمریکا این اسناد را در اختیار ندارد و تنها می‌توان با برگزاری نشست‌های محرمانه قانونگذاران را از مفاد آنها مطلع کرد».

این مساله تا آنجا پیش رفت که دو سناتور تندروی آمریکایی از جمله تام کاتن که به خاطر اظهارات ضدایرانی به شهرت فراوانی دست یافته است طی نامه‌ای از برگزاری نشست محرمانه با کنگره برای توضیح توافقات محرمانه بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال کرده‌اند.

رضا نجفی نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه با ارسال نامه‌ای به مدیرکل آژانس رسما نسبت به اظهارات غیر مسئولانه مقامات کاخ سفید اعتراض و از سوء استفاده احتمالی و یا درز اطلاعات از آژانس به بیرون هشدار داد. اگر چه ایران اعتراض خود را رسما اعلام کرده است اما اظهارات مقامات آمریکایی درباره اطلاع یافتن از جزئیات محرمانه میان این سازمان بین المللی و ایران بی اعتماد بودن آژانس را دوباره برجسته کرد و بر طبل آن مجددا کوبید؛ نکته‌ای که مقام معظم رهبری بر آن تاکید و نسبت به آن هشدار داده‌اند. رهبر انقلاب در دیدار با کارگزاران نظام در تیرماه 1394 بیاناتی در خصوص موضوع هسته‌ای ایراد فرمودند و از جمله اظهار داشتند:«ما به آژانس بدبینیم، آژانس نشان داده که هم مستقل نیست و هم عادل نیست. مستقل نیست زیرا تحت تاثیر قدرتهاست، عادل نیست (چون) بار‌ها و بارها برخلاف عدالت حکم کرده و نظر داده. به علاوه، اینکه بگویند «آژانس باید بیاید اطمینان پیدا کند که فعالیت هسته‌ای در کشور نیست» یک حرف غیرمعقولی است.»

مجموعه اظهارات مقامات آمریکایی وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند مشخص می‌شود که توافق میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چندان هم محرمانه نیست و نحوه صحبت کردن آنها نشان می‌دهد که طرف آمریکایی قطعا به تعامل میان و آژانس و جزئیات آن دسترسی خواهد داشت.

این مساله بازهم نشان می‌دهد که بی اعتمادی ایرانی‌ها به آژانس بیهوده نیست. از نظر ایران، آژانس مساوی است با آمریکا و ساده لوحی خواهد بود که توافق میان ایران و آژانس درباره دسترسی آژانس به پایگاه نظامی پارچین و همچنین سازوکار مربوط به حل و فصل ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران را "محرمانه" تلقی کنیم.