بازی انتخاباتی احزاب آمریکا در زمین مذاکرات هسته‌ای با ایران

گروه پارس به نقل از فارس؛ در آخرین روزهای مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 5+1، رویدادهایی در آمریکا در جریان است که می‌توان آن را در ادامه مباحث بازنگری توافق هسته‌ای ایران از طرف کنگره ارزیابی کرد. به نظر می‌رسد این بار جمهوریخواهان کنگره که هر نوع توافقی را به ضرر منافع خود در عرصه داخلی می‌دانند با نسبت دادن منافع خود به منافع خارجی سعی در رد توافق احتمالی و جلوگیری از شکست خود در انتخابات دارند.

کنگره آمریکا از مدتها پیش در تلاش است نقشی جدی در توافق هسته‌ای با ایران بازی کند و در راستای این تلاش در ماه مه امسال قانون بازنگری توافق هسته‌ای ایران را تصویب کرد که بر طبق آن دولت اوباما موظف است تا 5 روز بعد از توافق، متن آن را برای بررسی به کنگره ارسال کند. مدت بازنگری کنگره در صورتی که تا قبل از 9 جولای توافق حاصل میشد 30 روز بود و اکنون که مذاکرات از 9 جولای فراتر رفته این مدت به 60 روز افزایش مییابد.

این طرح ابتدا با مخالفت جدی اوباما روبرو شد ولی بعد از تغییراتی که در مفاد طرح صورت گرفت و به دلیل موافقت اکثریت سناتورها و نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات با این طرح، سرانجام رئیس جمهور ایالات متحده آن را در 1 خرداد ماه امضا کرد. در روند امضای این طرح آنچه عجیب به نظر می‌رسد اتحاد دو حزب دموکرات و جمهوری خواه و عدم حمایت دموکراتها از رئیس جمهور هم حزبی خود است. این مسئله در نگاه اول یک دعوای واقعی میان کنگره و دولت به نظر می‌رسد.

«سوزان مالونی»، کارشناس ایران اندیشکده بروکینگز نیز به دلیل گرایش دموکراتیک و خوشبینی به دولت اوباما قائل به همین نظر است و در مقاله اخیر خود را به همراه ذکر مثالهایی از سابقه اختلافات کنگره و دولت بر سر ایران و تأیید دیپلماسی دولت و نقش منفی کنگره در توافق نهایی می‌نویسد: «دولت اوباما همواره برای مدیریت فعالیت‌های کنگره درباره ایران تلاش کرده است، بسیاری از تحریم‌های اضافه شده طی شش سال ریاست جمهوری اوباما که یکی از مهمترین آنها تحریم بانک مرکزی ایران بود، از طرف کنگره صورت گرفت و این اقدام به معنای ضدیت کنگره با دولت برداشت شد. ضدیت دیگر کنگره با دولت همزمان با توافق خود را نشان می‌دهد. بدین گونه که قانون بازنگری توافق هسته‌ای که ابتدا سناتور «باب کورکر» پیشنهاد و اوباما آن را در خرداد ماه امضا کرد، به کنگره اختیار می‌دهد بر توافق هسته‌ای نظارت و آن را تأیید یا رد کند».

با این حال با نگاه به رویدادهای پس از تصویب قانون بازنگری توافق هسته‌ای، به خصوص در روزهای اخیر، تصویب این قانون را می‌توان نوعی تقسیم کار میان دو قوه دید. اعلام حمایت سناتورهای دموکرات از اوباما در مذاکره با ایران از این جمله است. در این رابطه سناتور دموکرات «چارلز شامر» در پاسخ به سوالی درباره موضعش در قبال توافق گفت: «نمایندگان دموکرات موضع گیری در قبال توافق را در خط حزبی بررسی می‌کنند».

در این باره آنچه جای تردید دارد این است که چرا این حمایت حزبی از اوباما در روند تصویب قانون توافق هسته‌ای با ایران از جانب دموکراتها صورت نگرفت و اکثریت کنگره برخلاف رأی اولیه اوباما، به این قانون رأی مثبت دادند.؟

به نظر می‌رسد تصویب این قانون سناریویی مشترک میان دولت و کنگره برای افزایش قدرت چانه زنی اوباما در مذاکرات باشد که باعث می‌شود اوباما بدون اینکه خدشه‌ای به روند دیپلماسی کشورش در قبال ایران وارد شود، رد هر توافقی را به کنگره نسبت دهد و از این طریق به ایران فشار آورد.

به نظر می‌رسد این روزها سناریویی دیگر درجریان است. جمهوری‌خواهان در ظاهر خود را نگران عدم کنترل ایران پس از توافق می‌دانند، از جمله «لیندسی گراهام»، سناتور جمهوری خواه در گفتگو با نشریه «هیل» گفت: «مذاکرات هسته‌ای با ایران مرا به شدت ترسانده است. بازگرداندن پول های بلوکه شده ایران پیش از آنکه این کشور رفتار و مواضع خود را به صورت کلی تغییر دهد در واقع نادانی ما را نشان می‌دهد».

ولی در واقع یکی از مسائل مهمی که بحث توافق را برای آمریکا به خصوص جمهوری خواهان تحت الشعاع قرار داده ، انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا است. در صورتی که توافق صورت بگیرد اوباما قطعا پیروز میدان دیپلماسی خواهد بود.

در صورتی نیز که توافق با ملاکهای مدنظر جمهوریخواهان انجام شود یک بازی دو سر برد است که هم اوباما و هم جمهوریخواهان در آن پیروز خواهند شد. ولی با توجه به سیاستهای خارجی اخیر اوباما از جمله ارتباط دوباره با کوبا بعد از 54 سال، حصول توافق هسته‌ای با ایران برای اوباما موفقیت بیشتری به حساب می‌آید و شانس پیروزی حزب اوباما در انتخابات سال آینده این کشور را افزایش می‌دهد. به همین دلیل کنگره این روزها عزم راسخی برای رد توافق هسته‌ای با ایران دارد.

مالونی در این باره می‌نویسد: ««کنگره درحال حاضر در تلاش برای انحراف مذاکرات است به نحوی که به ضرر دولت اوباما باشد».

افزایش شانس «هیلاری کلینتون»، وزیر امور خارجه سابق آمریکا برای ریاست جمهوری نیز به جهت اینکه مدتها ابتکار دیپلماتیک را در دست داشت و برای جلوگیری از قدرتمند شدن ایران در منطقه تلاش کرد، باعث شده است تا جمهوری خواهان با تلاش برای مقصر جلوه دادن کلینتون برای آغاز مذاکره با ایران، با عزم بیشتری به دنبال رد توافق باشند. مالونی در این باره می‌نویسد: «در رقابت پر سر و صدا برای نامزدی حزب جمهوری خواه، موضوع توافق ایران در حال حاضر به شدت بحث برانگیز بوده است، به شکلی که تعدادی از کاندیداهای حاضر وعده داده‌اند اگر انتخاب شوند، به هیچ پیمان هسته‌ای میان ایران و دولت اوباما وفادار نمی‌مانند. این بحث در صورتی که توافق حاصل شود تشدید خواهد شد».

ولی با این حال جمهوری خواهان در حال حاضر اکثریت کنگره را در اختیار دارند و این، امکان رد توافق هسته‌ای را افزایش می‌دهد. رهبران جمهوری‌خواه کنگره نیازمند 67 رای برای جلوگیری از وتوی باراک اوباما، علیه طرح‌شان برای لغو توافق هسته‌ای با ایران و باقی نگه داشتن تحریم‌ها علیه ایران هستند.

در پایان سؤالی که مطرح است اینکه با توجه به سناریوی گذشته کنگره و دولت در تصویب قانون بازنگری توافق هسته‌ای، هدف آمریکا از سناریوی اخیر علاوه بر انتخابات ریاست جمهوری چیست و چه نسبت مستقیمی با برنامه هسته‌ای ما دارد؟

آنچه دیگران میخوانند: