چالش‌ها و راهبردهای اصلاحات در 2 انتخابات پیش‌رو/ راه ناگزير اصلاح طلبان در حمايت از فهرست هاشمي و روحاني

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مصطفی طاهری- دو انتخابات «مجلس شورای اسلامی» و «مجلس خبرگان رهبری» در انتهای سال جاری، را میتوان یکی از فصلهای مهم سیاسی کشور در این ایام ذکر کرد که اثرگذاری بسیاری بر تحولات سیاسی کشور در آینده خواهد داشت. علاوه بر این، انتخابات پیش رو با توجه به طیف بندی ها و «تغییرات جدید در آرایش سیاسی کشور» اهمیتی ویژه پیدا کرده است و این گروه ها سعی خواهند کرد خود را با سنگِ محکِ نظرات مردم در این انتخابات بسنجند و در مناسبات سیاسی کشور تأثیرگذار باشند.

بطور کلی میتوان آرایش سیاسی انتخابات پیش رو را در چهار دسته تحلیل کرد: 
اصولگرایان
اصلاح طلبان
حامیان دولت
گروه های مستقل. 

در این تحليل به «چالش‌ها» و «راهبردهای» جریان "اصلاحات" می پردازیم:

جبهه موسوم به اصلاحات پس از گذراندن فراز و نشیبهای بسیار، خود را برای «حضور حداکثری» در این انتخابات آماده میکند. در برخی از انتخاباتهای گذشته و پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری، هربار گروهی از اصلاح طلبان به بهانه های مختلف تصمیم به عدم حضور در انتخابات گرفتند، ولی آنچه که تاکنون از گفتار و رفتار گروه های اصلاح طلب در انتخابات آتی مشاهده میشود، حضور حداکثری است. «بازگشت به نظام سیاسی کشور»، «بازسازی ساختار این جبهه»، «سعی در کسب کرسی‌های قابل توجهی از مجلس» و... از جمله عواملی است که سران این جریان را مجاب به اتخاذ راهبرد «حضور حداکثری» کرده است. 

اما جبهه اصلاحات در این مسیر با چالشهایی زیادی مواجه است که موفقیت این جریان را با تردید روبرو میکند. سعی خواهیم کرد اجمالاً برخی از این چالشها را مرور کنیم:

فقدان رهبری
یکی از ضعفهای داخلی جریان اصلاحات که سالها با آن روبرو است نداشتن فرماندهی واحد و مدیریتی مقبول در این جریان است. برخی از شخصیتهای این جریان فاقد «مقبولیت» و «پذیرش» در بدنه این جریان میباشند و برخی دیگر به واسطه «قانون گریزی‌ها» و «دست داشتن در حوادث سال 88»، مشروعیتی از سوی نظام برای رهبری این جریان را ندارند. «تعدد تشکلهای خودسر»، «اظهارات متناقض»، «رد و تأیید شخصیتهای برجسته اصلاح طلب از سوی یکدیگر» همه نشان دهنده این فقدان رهبری است. شواهد همچنین نشان میدهد تا هنگام انتخابات نیز این جریان نتواند به ائتلاف واحدی دست پیدا کند ولی سعی خواهد کرد خود را متحد نشان بدهد.

فقدان مقبولیت مردمی
در سالهای حاکمیت دوران اصلاحات و پس از حوادثی كه بوجود آمد باعث شد اعتماد مردم از این جبهه کم شود و نسبت به آن اقبالی دیده نشود. «دست داشتن برخی از عناصر اصلاح طلب در ماجرای کوی دانشگاه»، «کنفرانس برلین»، «تحصن مجلس ششم»، «تبدیل شدن طیف قابل توجهی از اصلاح طلبان به اپوزیسیون نظام»، «همراهی گروه هایی از اصلاح طلبان با جریان فتنه 88» و.... همه از جمله عواملی است که بی اعتمادی مردم به این جبهه را تشدید کرده است و این جبهه را با معضلی اساسی دچار کرده است. در این زمینه جبهه اصلاحات با استفاده از رسانه‌های خود سعی خواهد کرد با اتخاذ سیاست «نفی دیگران برای اثبات خود» با طرح انتقادات گسترده از مجلس اصولگرای فعلی و چهره های برجسته جبهه های مقابل، به بازسازی چهره خود بپردازد.

عدم صلاحیت تعداد قابل توجهی از اعضا
به واسطه اقدامات ساختارشکنانه و  قانون گریزانه افرادی از این جبهه، تأیید صلاحیت گروه هایی از این جبهه نیز بعید بنظر میرسد. بر این اساس این جبهه نمیتواند با همه مهره های خود در این انتخابات شرکت کند. البته این جریان سعی خواهد کرد با استفاده از «فشار رسانه ای» و «رایزنی با برخی از مسئولان»، شورای نگهبان را تا حد امکان به «رد صلاحیت حداقلی» مجاب کند.

عدم موضع مشخص نسبت به دولت
یکی از اشکالات مهم در جبهه اصلاحات، مبهم بودن مواضع آن در خصوص دولت است. گروه هایی در این جریان، سعی دارند حمایتی همه جانبه از سیاست های دولت داشته باشند و خود را «حامی دولت» نشان بدهند و برخی دیگر نیز این رویه را قبول ندارند و دولت را «أکل میته»ای میدانند که ناچار به همراهی با آن هستند و برخی دیگر نیز اساساً منتقد دولت هستند. در صورتی که در جبهه مقابل یعنی اصولگرایان، انتقاد به دولت- با وجود اختلاف در میزان و نحوه انتقاد- فصل مشترک این جریان است. از طرف مقابل نیز دولت توجه زیادی به این جبهه نداشته است و انتظارات این جریان را برآورده نکرده است ولی جریان اصلاحات سعی میکند خود را به دولت نزدیک کند و از ظرفیتهای آن استفاده کند.

کمبود «مجتهدان صالح»
در رابطه با انتخابات خبرگان نیز، جبهه اصلاحات توان حضور حداکثری ندارد، زیرا اساساً مهره هایی برای حضور در این انتخابات که دو شرط اصلی «اجتهاد» و «داشتن صلاحیت» را داشته باشند را ندارد فلذا سعی خواهد کرد از لیست های نزدیک به خود حمایت کند که در این رابطه در صورت ارائه لیستی از سوی آیت الله هاشمی رفسنجانی و رئیس جمهور و برخی از افراد همسو، از این لیست که احتمالاً متشکل از «مجتهدان نواندیش و جوان»است، حمایت خواهد کرد.