پاریس بار دیگر توافق هسته‌ای را به‌تاخیر می‌اندازد؟

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- اظهارات اخیر رئیس‌جمهور فرانسه در اعلام شرط‌وشروط‌هایی برای همراهی با روند عمومی مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 این شائبه را ایجاد کرده که دلارهای سعودی زیر زبان مقامات پاریس مزه کرده است.

«در برابر دستیابی ایران به تولید سلاح هسته ای کاملا قاطع هستیم.» فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه با بیان این مطلب نشان داد که پاشنه در سیاست خارجی پاریس همچنان بر پاشنه نامهربانی با تهران می چرخد؛ هر چند که ایران بارها و بارها تاکید کرده است که هدفش از دستیابی به فن آوری هسته ای نه ساخت سلاح بلکه استفاده در مصارف صلح آمیز پزشکی و دارویی است.

اولاند که این روزها در مقام میزبانی مقامات سعودی،  ایران را آماج اتهامات خود قرار داده است، خاطرنشان می کند: اگر تهران به وضوح مشخص نکند که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست هیچ توافقی از سوی پاریس صورت نخواهد گرفت.

ریاض و پاریس در یک صف
تاکید اولاند بر عدم همراهی فرانسه با روند مذاکرات البته موضوع جدیدی نیست. آبان ماه سال گذشته و همزمان با قطعی شدن توافق ایران و 1+5 این «لوران فابیوس» بود که زیر میز مذاکرات زد و موجب شد تا دور نخست گفت و گوهای هسته ای تهران و قدرت های بزرگ جهانی با تاخیری یک ماهه نهایی شود. از آن پس نیز این فرانسوی ها بودند که هرازگاهی با تزریق دلارهای سعودی از در نامهربانی با ایران وارد می شدند. هرچند تهران هیچگاه دست از تلاش برای جلب دیدگاه های پاریس نسبت به پذیرش رویه صلح طلبانه برنامه های هسته ای ایران برنداشت.

در همین رابطه علی آهنی، سفیر ایران در پاریس در مقاله ای که در روزنامه لیبراسیون (متمایل به حزب سوسیالیست فرانسه) به نگارش درآورد، نوشت: اجتناب‌ناپذیر خواهد بود که تلاش‌های مخرب و تلاش‌های از پیش صورت گرفته برای مسموم‌سازی مناسبات ایران و فرانسه، خنثی و هر نوع اقدام برای اینکه روابط طرفین در نهایت امر به سطح شایسته روابط چند صد ساله برسد انجام شود؛متاسفانه در سالهای اخیر مبادلات تجاری تهران و پاریس که زمانی با حدود ۶ میلیارد یورو، بطور متوسط رتبه چهارم یا پنجم را اشغال می‌کرد، به کمتر از ۵۰۰ میلیون یورو (مبادلات سالانه) و رتبه ۱۵ یا ۱۶ رسیده و فرانسه به راحتی بازار ایران را به رقبای اروپایی و آسیایی و حتی آمریکایی خود واگذار کرده است.

 کاهش مبادلات تجاری با ایران که سفیر ایران به آن اشاره می کند براساس گفته های مقامات پاریس در چارچوب موضوع هسته‌ای و تحریم‌های تحمیلی به تهران قابل توجیه است؛ در طول هشت ماهه اول سال ۲۰۱۴ مبادلات تجاری ایران و آلمان با رشدی ۳۳ درصدی همراه بوده و به ۶ /۱ میلیارد یورو رسیده بود (در حالی که مبادلات برای فرانسه ۳۵۰ میلیون یورو بوده است)علاوه براین در همین مقطع زمانی ما شاهد افزایش مناسبات تجاری با واسطه و یا بی واسطه ایران و آمریکا بودیم. 

تجار اروپایی می‌گویند که ما از واهمه اعمال تحریم های جهانی و یکجانبه و چندجانبه آمریکا از رابطه با ایران اجتناب می کنیم اما تجار آمریکایی می توانند با جلب دیدگاه های مسوولان افک (مرجع ناظر بر تحریم های ایران در وزارت خزانه داری آمریکا) به روابط تجاری و بازرگانی خود با ایران بپردازند.

یکی‌به‌دوهای واشنگتن و پاریس
ابراز نارضایتی فرانسوی ها از اعمال تحریم های یکجانبه علیه ایران تاکنون چند بار فضا را برای ایجاد یک جنگ لفظی میان پاریس و واشنگتن پیش برده است. پاییز سال گذشته بود که فرانسوی ها در قالب هیاتی صدنفره، غول های بزرگ تجاری خود را راهی تهران کردند تا شاید قفل تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه ایران را بگشایند و با تبعات رکود اقتصادی اروپا که اقتصاد پاریس را هم به خود مبتلا کرده است مقابله کنند. 

این هیات متشکل از فعالان حوزه‌های مختلف انرژی، سد و نیروگاه‌سازی، ترابری، خودروسازی، سیمان، شیمیایی، دارویی و بهداشتی، مخابرات و فناوری اطلاعات، گردشگری و هتل‌داری بودند و برخی از آنها چون شرکت نفتی توتال، مهندسی آلستوم، تله‌کام گروپ، خودروسازی رنو، قطعه‌سازی کنتیننتال و میشلن و محصولات آرایشی و بهداشتی اورآل از شرکای تجاری قدیمی ایران محسوب می‌شدند که البته به جهت اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه تهران عطای همکاری با ایران را به لقای آن بخشیده بودند.

بازتاب های رسانه ای این سفر با عنوان شکسته شدن قفل تحریم ها در روزنامه ها و خبرگزاری های بزرگ جهان کافی بود تا مقامات آمریکایی را بر آن دارد که با تهدید تجار فرانسوی از پابرجا بودن پروسه اعمال تحریم ها ایران و تهدید به مجازات خاطیان آن خبر دهند.

البته موضع مقامات فرانسوی نسبت به این جریان نیز در نوع خود بسیار جالب و بدیع بود. فرانسوا اولاند در یک نشست مشترک خبری با باراک اوباما در پاسخ به انتقاداتی که نسبت به سفر تجار فرانسوی به تهران مطرح می شد، اینگونه عنوان کرد که دولت ما هیچ گونه ارتباطی با فعالیت های بخشی خصوصی فرانسه ندارد و ما نمی توانیم پاسخگوی عملکرد این تجار و بازرگانان باشیم.

 این اظهارات نشان می دهد با وجود آنکه در کش و قوس انعقاد توافقنامه ژنو، فرانسه یکی از سخت‌ترین مواضع را علیه برنامه هسته‌ای ایران داشت اما فرانسوی‌ها از میزان کارایی مَثَل «با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن» آگاه هستند و سعی می‌کنند با اجرای این سیاست علاوه بر مبرا کردن خود نسبت به عدم توجه به تحریم‌های ایران، پیش از دیگر رقبا در بازار این کشور حضور داشته باشند و صدالبته حمایت‌های دولت متبوع خود را نیز همراه دارند؛ حضور سفیر فرانسه در ملاقات‌های هیات تجاری این کشور با تجار و بازرگانان ایرانی گواه بارزی بر این ادعاست. 

آنها در تلاطم اقتصادی اروپا و زورآزمایی شرکت‌های بزرگ چینی مجالی برای نفس کشیدن مجدد می‌خواستند و بازار ایران را به دلیل فعالیت‌های سنتی گذشته‌شان بهترین محمل برای فعالیت‌های خود قلمداد کردند هرچند که اظهارات گاه و بیگاه برخی از مقامات فرانسوی چون اولاند و یا فابیوس می تواند روند را برای حضور تجار آلمانی که مقامات آن سیاست حرکت با چراغ خاموش را در قبال ایران در پیش گرفته اند، مهیا سازد.