چرا ملاله جايزه نوبل را دريافت كرد؟

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- جلیل خبره- رصد، جایزه نوبل به عنوان یکی از معتبرترین جوایز علمی جهان در سال ۱۸۹۵، به وصیت شیمیدان سوئدی«آلفرد نوبل» که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می شناسند، پایه گذاری و برای نخستین باردر سال۱۹۰۱ میلادی، اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به طور سالانه در رشته های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح. به افرادی تعلق می گیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند. نوبل در وصیت نامه خود گفته بود این جایزه باید «به کسی داده شود که بهترین یا بیشترین کوشش را در راه برادری ملل یا انحلال با کاهش ارتش ها یا تشکیل و ترغیب کنفرانس های صلح کرده باشد.»  در میان جوایز جایزه نوبل صلح تنها جایزه ای است که به جای استکهلم سوئد در «اسلو» پایتخت نروژ اهدا می شود.

صلح نوبل یا….
مروری گذرا به فهرست کسانی که به خصوص بعد از پایان جنگ جهانی دوم جایزه صلح نوبل را دریافت کرده اند نشان می دهد کمیته نوبل چندان به وصیت بنیانگذار آن وفادار نمانده و در بسیاری از موارد این جایزه را به افرادی داده است که خود نقش موثری در جنگ افروزی و کشتار مردم بیگناه داشته اند.

یاسرعرفات تا زمانی که علیه اسرائیل مبارزه می کرد به عنوان یک تروریست معرفی می شد ولی پس از تسلیم در برابر خواسته های اسرائیل در نشست «اسلو»، جایزه صلح نوبل سال۱۹۹۴ را دریافت کرد
جیمی کارتر، رئیس جمهور اسبق آمریکا که دخالت درامور ایران پس از انقلاب و تحریک رژیم بعثی عراق به آغاز تجاوز نظامی به کشورمان در پیشینه اش دیده می شود جایزه صلح نوبل را در سال۲۰۰۲ به دلیل تلاش برای برقراری صلح میان فلسطین و رژیم صهیونیستی دریافت کرد. «یاسرعرفات» تا زمانی که علیه اشغالگران اسرائیلی مبارزه می کرد به عنوان یک تروریست معرفی  می شد ولی بعد از آنکه در نشست «اسلو»، در برابر خواسته های اسرائیل تسلیم شد جایزه صلح نوبل را در سال۱۹۹۴  را دریافت کرد. «انور سادات» رئیس جمهورمصر، هنگامی که در کنار جمال عبدالناصر با رژیم صهیونیستی مبارزه می کرد، یک جنگ طلب بود که قصد بر هم زدن ثبات منطقه را دارد ولی بعد از سازش در«کمپ دیوید» و همراهی با رژیم صهیونیستی  به عنوان مبارزی شجاع که برای صلح و ثبات تلاش می کند جایزه صلح نوبل رادرسال۱۹۷۸گرفت.«اسحاق رابین» نخست وزیررژیم صهیونیستی و «مناخیم بگین» نخست وزیر اسبق این رژیم از جمله کسانی هستند که علی رغم جنایات بی شمار و هولناک در فلسطین اشغالی و انجام دهها عملیات تروریستی علیه زنان و مردان و کودکان بی گناه فلسطینی، با عنوان تلاش کنندگان برای برقراری صلح جایزه صلح نوبل را در سال های ۱۹۷۸و۱۹۹۴ (به طور مشترک) دریافت کردند.

هنری کیسینجراز سیاستمداران کهنه کار و وزیر خارجه اسبق آمریکا که از حتمیان پروپاقرص اسرائیل بود در سال ۱۹۷۳این جایزه را گرفت.

باراک اوباما کلکسیون دریافت کنندگان جایزه صلح نوبل را کامل کرد. رییس جمهور آمریکا در سال۲۰۰۹  این جایزه را بخاطر تلاش فوق العاده برای تقویت دیپلماسی بین المللی و ترغیب به همکاری میان مردم دریافت کرد!

 ترور نوجوان بیگناه؛ وقتی ارتجاع به جنون می کشد
 «ملاله یوسف زی» دختر ۱۷ ساله پاکستانی است که دو سال پیش در منطقه «سوات» به دست نیروهای افراطی طالبان از ناحیه سر هدف گلوله قرار گرفت و به شدت مجروح شد. ملاله علی رغم مخالفت شدید نیروهای طالبان که در محل زندگی او از قدرت زیادی برخوردار بودند، به دنبال احقاق حقوق دختران برای ادامه تحصیل و آموزش بود. او گزارش‌هایی از زندگی مردم منطقه، به ویژه زنان و دختران را در وبلاگ خود منتشر می‌کرد. طالبان بارها خانواده او را تهدید به قتل کرده بودند و سرانجام در ۹ اکتبر ۲۰۱۲  هنگامی که ملاله از مدرسه به خانه باز می‌گشت هدف تیراندازی قرار گرفت و در اثر اصابت گلوله زخمی شد. طالبان پاکستان مسئولیت ترور را به عهده گرفت و ملاله را «نماد کفر و هرزگی» خواند. بعد از حمله ملاله به بیمارستان منتقل شد و گلوله از سرش خارج شد. وی در تاریخ ۴ ژانویه ۲۰۱۳ از بیمارستان مرخص شد.طالبان اعلام کردند که اگر او زنده بماند او را خواهند کشت. پس از انعکاس وسیع خبر ترور ملاله در رسانه ها، او با حمایت برخی نهادهای مدنی غربی از پاکستان خارج و روند درمان خود را درانگلیس ادامه داد و پس از چندین عمل جراحی سلامت خود را بازیافت. ملاله همچنین در۲۱ تیر ۱۳۹۲ (۱۲ ژوئیه ۲۰۱۳) با حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک سخنرانی کرد.

«یوسف زی» در سخنرانی خود که اولین حضوش در انظار عمومی از زمان سوء قصدش بود از حق تحصیل برای همه کودکان دفاع کرد و خواستار تلاشی جهانی علیه بی‌سوادی شد. از تمامی قدرت‌های جهان خواست تا استراتژی‌های خود را در جهت برقراری صلح تغییر دهند. او در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که برای احقاق حقوق زنان خواهد جنگید به این دلیل که آنها بیش از همه در رنج هستند. همچنین از سیاستمداران خواست تا برای تضمین این که همه کودکان از حق راهیابی به مدرسه برخوردار باشند، دست به اقداماتی ضروری بزنند. از آن زمان، ملاله یوسف زی به نماد مبارزه زنان و دختران جوان برای کسب حقوق شهروندی از جمله حق تحصیل تبدیل شد.
 
ملاله بهانه ای برای برجسته سازی اسلام طالبانی
اگر چه حرکت وحشیانه گروهی متحجر در ترور این نوجوان پاکستانی موجی از انزجار و تنفر را در افکار عمومی جهان ایجاد کرد. با این حال اقدام هدفمند و سازماندهی شده رسانه های غربی در انتساب و تعمیم تفکر منحط طالبان به کلیت جهان اسلام باعث شد تا ملاله یوسف زی نه به عنوان قربانی تفکر ارتجاعی جمعی کوچک که   به مثابه تبلور عینی مخالفت اسلام با حقوق زنان تبدیل مطرح شود.

رسانه های غربی با برجسته سازی و شاخ و برگ دادن این حادثه تلخ و سایر حوادث نامقبولی که در برخی مناطق اسلامی رخ داده در پی آنند که تفکرات متحجر را به عنوان الگوی غالب و اصلی جهان اسلام معرفی کنند
 رسانه های غربی با برجسته سازی و شاخ و برگ دادن این حادثه تلخ و سایر حوادث نامقبولی که در برخی مناطق اسلامی رخ داده و می دهد در پی آن هستند که این نوع تفکر را به عنوان الگوی غالب تفکر اسلامی معرفی کنند. از سوی دیگر حضور پررنگ و سالم زنان مسلمان در عرصه های گوناگون اجتماعی در بسیاری از کشورهای اسلامی را نیز نادیده انگارند. نمونه مهم این حضور را باید در کشور خودمان جست و جو کرد که علی رغم برخی کاستی ها، معضلات و عوارض شاهد فعالیت همه جانبه زنان متعهد و متخصص کشورمان در عرصه های مختلف هستیم. جبهه فرهنگی غربی در تلاش است تا نشان دهد آن چه که از شکوفایی استعدادهای علمی،فرهنگی و اجتماعی زنان جلوگیری می کند قوانین دست و پاگیر شریعت و همچنین تفکر بسته مجریان این قوانین است. تفکری که گاه خود را در اقدامات عجیب و غریب طالبان افغانستان در دهه۱۹۹۰ نشان می دهد و گاه در سربریدن های بی رحمانه اتباعخارجی به دست نیروهای داعش در منطقه خاورمیانه متبلور می شود.در موضوع ملاله یوسف زی نیز این تعصب و تفکر اسلامگرایان است که به خود اجازه می دهد خواسته به حق یک زن جوان برای تحصیل و داشتن حیاتی مطلوب  رابا گلوله پاسخ دهد.

 به نظر می رسد دست اندرکاران صلح نوبل بیش از آن که اقدامات متحجرانه برخی گروه های تندرو منطقه را تقبیح کنند، در پی گسترش قرائت دلخواه خویش از مطالبات زنان و به انحراف کشاندن این خواسته های طبیعی از طریق احیا رویکرد فمینیستی معارض هستند. فرآیندی که حدود یک دهه پیش نیز در جریان اهداء صلح نوبل به شیرین عبادی خود را نشان داد. جنبه های سیاسی این جایزه آنقدر پررنگ بود که  سید محمد خاتمی  در قامت رییس دولت اصلاحات را نیز به واکنش وادار کرد. واکنشی که به مذاق بسیاری از اصلاح طلبان و روشنفکران آن دوره خوش نیامد. اما رویدادهای بعدی و حرکت گام به گام عبادی از یک منتقد و فعال حقوق زنان وکوکان به عنصری فعال در جبهه اپوزیسیون نظام نشان دهنده ماهیت سیاسی این جایزه بود.