آیا روحانی در نیویورک مدالیته چهارم را منتفی می کند؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- تفاوت چارچوب زمانی مدنظر آژانس با گروه 1+5 نگرانی هایی را درباره آینده پرونده هسته ای ایران پدید آورده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «پارس»، آژانس در تازه ترین گزارش خود درباره برنامه هسته ای ایران لحنی اتخاذ کرده است که نشان می دهد به زودی قصد جمع بندی مسائل باقی مانده میان ایران و خود را ندارد.

یکی از مهم ترین علامت ها در این زمینه این است که آژانس در بند دوم از بخش تحولات اساسی گزارش سپتامبر می گوید به دنبال امضای یک مدالیته دیگر با ایران است که بخش دیگری از مسائل باقی مانده در آن مطرح شده باشد.

این موضوع در پاراگراف 12 گزارش مجددا تکرار شده است.

آژانس می گوید از ایران خواسته بوده تا روز 2 سپتامبر (سه شنبه، 11 شهریور) فهرست پیشنهادی موضوعاتی را که می تواند در این مدالیته گنجانده شود ارائه کند، اما ایران از چنین کاری خودداری کرده است.

اگر یک مدالیته جدید میان ایران و آژانس نوشته شود، چهارمین مدالیته از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی در ایران خواهد بود.

درخواست برای نوشته شدن یک مدالیته دیگر، در حالی که بسیاری از کارشناسان عقیده دارند تا همین جا هم آژانس وارد موضوعاتی شده که حق ورود به آنها را –بویژه در حوزه نظامی- نداشته، نگرانی هایی در این زمینه ایجاد کرده است که آژانس تا کجا می خواهد پیش برود.

برخی کارشناسان می گویند اگر قرار باشد مدالیته چهارمی نوشته شود لاجرم باید درباره موضوعاتی مانند دسترسی به پارچین، آزمایش های هیدرودینامیک و دسترسی به دانشمندان دفاعی باشد چرا که موضوع دیگری میان ایران و آژانس باقی نمانده است.

مقام های ایران ورود آژانس به مسائل دفاعی را خط قرمز مذاکراتی اعلام کرده اند.

نکته مهم در این میان این است که باز شدن یک فایل جدید میان ایران و آژانس باعث خواهد شد عملا درخواست توافق ژنو درباره حل شدن همه مسائل گذشته و کنونی میان ایران و آژانس تا قبل از توافق نهایی غیر ممکن شود.

در واقع چارچوب زمانی که آژانس برای کار خود در نظر گرفته بسیار بلندتر از چارچوب زمانی 1+5 است و نشانه ای هم دیده نمی شود که 1+5 مایل به فشار به آژانس برای سرعت دادن به کار خود باشد.

یک کارشناس ارشد در تهران در این باره به ایران هسته ای گفت: «رفتار آژانس نشان می دهد برخی مسائل میان ایران و آژانس حتی پس از توافق نهایی باز خواهد ماند. 1+5 هم با این کار مخالف نیست چرا که اگر چنین بود به آژانس فشار وارد می کرد تا مسائل را زودتر جمع بندی کند. این خطر بزرگی برای ایران است چرا که عملا برنامه غنی سازی و آب سنگین خود را محدود خواهد کرد بدون آنکه بهانه جویی ها متوقف شود».

وی اضافه کرد: «نوشته شدن مدالیته جدید به این معناست که به این زودی ها موضوعات جمع بندی نخواهد شد؛ خصوصا که آژانس می گوید می خواهد همه اطلاعات را در قالب یک سیستم ادغام و سپس ارزیابی کند. این یعنی طولانی شدن رسیدگی تا زمانی که نمی دانیم کی است».

این کارشناس با تاکید بر اینکه این موضوع نیازمند رسیدگی سیاسی است، گفت: «به نظر من این یکی از مسائلی است که آقای روحانی در نیویورک باید به آن بپردازد. در سطح سیاسی باید تصمیمی درباره مهار زیاده خواهی های آژانس گرفته شود. این می تواند یکی از دستورکارهای اصلی روحانی در سفر به نیویورک باشد».