حاشیه‌‌سازی‌هایی که وزیر علوم را به استیضاح کشاند

استیضاح وزیر یک کارته دولت یازدهم در شرایطی تنها 8 ماه پس از حضورش در حال وقوع است که به گفته برخی از منتقدان وزیر علوم، اقدامات وزارت علوم در چند ماه گذشته ناشی ازحرکت‌های جناحی و سیاسی بوده و رنگ و بوی تنش و درگیری داشته است. رویکردی که باعث فاصله گرفتن فضای دانشگاه‌ها از مسیر اصلی‌شان که همان حرکت به سمت علم و توسعه است، می‌شود.

منتقدان و نمایندگان طالب استیضاح وزیر علوم دلایل مختلفی را برای این مسئله عنوان می‌کنند. مسائلی که طی 8 ماهه گذشته به عنوان چالش وزیر علوم با نمایندگان مجلس به خصوص اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مطرح بود و هر از چند گاهی این وزارتخانه را دچار حاشیه‌هایی می‌کرد و نمایندگان را به واکنش وا می‌داشت.

چالش‌های مجلس نهم و فرجی‌دانا

یکی از مهمترین دلایل استیضاح کنندگان انتقاد به انتصاب‌هاست. انتصاباتی که هم در حوزه ستاد وزارت علوم و هم در حوزه ریاست دانشگاه‌ها رخ داد.

فرجی‌دانا تنها چند روز پس از حضورش در وزارت علوم توفیقی و میلی‌منفرد را علیرغم انتقادات نمایندگان به عنوان مشاور عالی و معاون آموزشی وزارت علوم انتخاب کرد. انتخابی که اعتراضات فراوانی را به همراه داشت، اما مسئله انتصاب‌ها در وزارت علوم  به همین جا ختم نشد و چندی بعد پای وزیر اطلاعات برای پاسخ‌گویی به انتصابات مسئله‌دار به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس باز شد.

طبق گفته وزیر اطلاعات، وزیر علوم از وزارت اطلاعات درباره برخی از انتصاب‌ها استعلام گرفته، اما علیرغم جواب منفی برخی از این استعلام‌ها، انتصاباتی را در وزارت علوم صورت داده بود.

مسئله دیگری که چندی این وزارتخانه را دچار حاشیه کرد، بحث تحصیل مجدد دانشجویان ستاره‌دار بود. مسئله‌ای که مجددا پای وزیراطلاعات را به جلسات کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس باز کرد و پس از کش و قوس‌هایی این‌گونه از سوی وزیر اطلاعات مطرح شد که هر اطلاعاتی از ما خواستند اعلام کردیم، مثلاً نوشتیم که این افراد نمی‌توانند ادامه تحصیل دهند، اما مسئولان وزارت علوم برای پاسخ استعلام‌ها دلیل خواسته‌اند. باید لیستی از ما خواسته شود و سوابق فردی را بخواهند، البته نمی‌توانیم همه موارد را اعلام کنیم، چون منع امنیتی دارد.

در حالی که هنوز مدتی از حاشیه‌های ایجاد شده در وزارت علوم بر سرانتصاب‌های مسئله‌دار نگذشته بود، این وزارتخانه با اعزام هیئت‌های چند نفره برای نظرسنجی از اعضای هیئت‌علمی و گاها نظرسنجی به شکل الکترونیک روش جدیدی را در نحوه انتخاب روسای دانشگاه‌ها در پی گرفت.

مسئله‌ای که باب تازه‌ای از انتقادات را به سوی این وزارتخانه باز کرد و حتی دامنه آن به جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی کشیده شد.

در برخی از جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرجی‌دانا نسبت به این رویکرد تذکر داده شد و حتی رئیس‌جمهور نیز تذکراتی در این زمینه به وزیر خود اعلام کرد، اما باز هم در چنین شرایطی وزیر علوم روسای دانشگاه‌های بزرگی مانند تهران، تربیت‌مدرس و صنعتی امیرکبیر را به این شکل منصوب کرد و در این میان تعیین مجدد سرپرست برای دانشگاه تهران که چندین ماه با حضور سرپرست اداره می‌شد، انتقادات بیشتری را برانگیخت تا جایی که محمدحسین امید سرپرست قبلی دانشگاه تهران را  نیز به واکنش وا داشت.

منصور کبگانیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز درباره انتقادات اعضای این شورا به نحوه تعیین روسای دانشگاه از سوی وزیر علوم با اشاره به جمع‌بندی نظر اعضای شورا و رئیس‌جمهور در این زمینه، گفت: اگر این مشورت طوری جلوه کند که از صندوق آراء چه به صورت فیزیکی و چه الکترونیکی، آرا به هر شکلی خارج شود که عملا در شنونده این‌گونه القاء کند که یک نوع رأی‌گیری انجام شده، نتیجه آن این‌گونه‌ می‌شود که دست شورای عالی انقلاب فرهنگی در تأیید و یا رد روسای دانشگاه‌ها بسته می‌شود.شورای عالی انقلاب فرهنگی به اساتید دانشگاه‌ها علاقمند است و نمی‌تواند نظر 500 نفر و یا مثلا در دانشگاه تهران 2 هزار عضو هیئت‌علمی را نادیده بگیرد. این نحو انتخاب این طور جلوه می‌کند که نصف حق شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌خواهد گرفته شود و  رئیس‌جمهور و و اعضاء به درستی این‌گونه جمع‌بندی کردند که نباید در انتخاب رؤسای دانشگاه‌ها القای انتخابات صورت گیرد.

مسئله دعوت به مصاحبه مجدد برخی دانشجویان دکتری که در دولت قبل مراحل بورس خود را طی کرده بودند و اعلام  وجود به اصطلاح 3 هزار بورسیه غیرقانونی از دولت قبل در دانشگاه‌ها نیز از جمله مواردی بود که برای مدتی روابط وزارت علوم و نمایندگان مجلس را تیره کرد.

مسئله‌‌ای که باعث واکنش وزیر علوم دولت قبل و مسئولان سازمان امور دانشجویان وزارت علوم سابق شد. منتقدان نحوه اطلاع‌رسانی سازمان امور دانشجویان را در این باره اغراق آمیز اعلام کردند و در نهایت قرار شد در جلسه‌ای این موضوع توسط مسئولان سازمان امور دانشجویان دولت قبل و فعلی بررسی شود و تصمیم نهایی درباره سرنوشت تعداد معدودی از دانشجویان در این زمنیه اتخاذ شود.

با وجود این مسائل و عزم جدی برخی از نمایندگان برای استیضاح وزیر علوم دولت یازدهم و از طرف دیگر تلاش برخی دیگر از نمایندگان برای حل شدن چالش‌های پیش‌رو در فضای گفت‌وگو و مفاهمه باید منتظر بود و دید که آیا سرانجام چالش‌های فرجی‌دانا با مجلس نهم به استضیاح وی ختم می‌شود یا نمایندگان راهکار دیگری را برای تعامل با وی در پیش خواهند گرفت.