چه کسی به کاخ بعبدا خواهد رفت

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- یاسر مرادی(کارشناس مسائل لبنان)- لبنان يكي از پيچيده‌ترين نظام‌هاي سياسي دنيا را دارد و در عين حال تمامي قدرت‌هاي برتر جهاني خود را در آن صاحب سهم و قدرت مي‌دانند.. از سال 1943 تاکنون که لبنان استقلال خود را از فرانسه اعلام کرده، 12 نفر بر كرسي ریاست‌جمهوری این کشور تكيه زده‌اند. ریاست‌جمهوری در لبنان قانون مشخصی ندارد اما توافقنامه طائف (سال 1989) تا حدودی مسوولیت‌های آن را مشخص کرده است.  طبق این توافقنامه ریاست‌های سه‌گانه دولت، مجلس و جمهوری به ترتیب به سه طایفه بزرگ لبنان یعنی سنی، شیعه و مسیحی می‌رسد؛ البته توافقنامه طائف اختیارات رئیس‌جمهور را کاهش داد به نحوی که دیگر قادر به انحلال مجلس بدون موافقت هیات وزیران نیست.

ژنرال امیل لحود، فرمانده ارتش اسبق لبنان كه به گزينه منتخب سوريه در بيروت معروف بود، در سال 1998 به‌عنوان يازدهمين رئيس‌جمهور انتخاب شد و تا سال 2007 قدرت را در دست داشت، اما بعد از يك دوره تمديد و پایان دوره قدرتش، فواد سینیوره، نخست‌وزير وقت بر اساس اصل 62 قانون اساسي اين كشور براي جلوگيري از هرج و مرج سياسي، موقتا تا سال 2008 مسوولیت او را برعهده گرفت.

كناره‌گيري لحود و روي كارآمدن موقت سینيوره در اوج درگيري‌هاي بعد از ترور رفيق حريري در لبنان، باعث شد انتخاب رئيس‌جمهور جديد اين كشور عملا با انتخابات داخلي غيرممكن شود، بنابراین با وساطت قطر، در نهایت ژنرال میشل سلیمان كه فرماندهي ارتش را برعهده داشت، به‌عنوان دوازدهمين رئيس‌جمهور مسيحي از سال 2008 تا 2014 بر مسند رياست‌جمهوري اين كشور تكيه زد.

در واقع ميشل سليمان هم به عنوان فردي كه روابط گرمي با بشار اسد و حزب‌الله داشت و در عين حال با فرانسه، آمريكا و عربستان هم قرابت فكري مناسبي ايجاد كرده بود به عنوان فردي ميانه‌رو و مورد توافق دو طرف روي كار آمد، اما بعد از سقوط دولت سعدحريري يك سال پس از آغاز دوره نخست‌وزيري‌اش (به دليل اصرار بر محاكمه اعضاي حزب‌الله در دادگاه بين‌المللي بررسي ترور رفيق حريري) و از طرف ديگر، آغاز بحران سوريه، چنين گمان برد كه براي باقي ماندن در راس قدرت بايد تغيير موضع داده و به جاي اتخاذ مواضعي ميانه به سمت جريان 14 مارس (مخالف حزب‌الله) گرايش پيدا كند. از همين‌رو وي كه در سال 2010 عنوان كرده بود،« از مقاومت مانند مژه‌هاي چشممان مراقبت خواهيم كرد» در سال 2014 و در ماه‌هاي پاياني رياست خود، مقاومت را معادله‌اي چوبي و نه طلايي خواند و عملا وارد درگيري جدي با حزب‌الله شد. البته سليمان پيش از اين نيز با انتقادات گسترده از بشار اسد، فضاي روابط خود با حزب‌الله و هم‌پيمانانش در جريان 8 مارس را تيره كرده بود و با اين سخنان خود عملا بر پيكر بي‌جان روابطش با اين جريان تير خلاص زد. سليمان در آخرين اظهارت خود اعلام كرده كه از به هم خوردن روابطش با حزب الله پشيمان نيست چراكه حزب الله بدون مشورت با او و ارتش و ملت لبنان وارد معركه سوريه شده است. او در عين حال كه سوريه را دشمن ندانسته، تاكيد دارد كه مقاومت را صرفا در چارچوب استراتژي دفاعي قبول دارد.

كارنامه  سليمان و راه سخت انتخاب رئيس‌جمهور جديد
لبنان در طول رياست‌جمهوري شش ساله سليمان، سه نخست‌وزير به خود ديده و دو سال هم بدون دولت بوده است. دوران چهار ساله مجلس اين كشور هم به پايان رسيده و به علت توافق نکردن جريان‌هاي سياسي بر سر قانون انتخابات، بدون برگزاري انتخابات پارلماني، مدت فعاليت مجلس را در حالتي شكننده، تمديد كرده‌اند. از سوي ديگر، لبنان عملا وارد معركه سوريه شده و هر دو جريان سياسي اين كشور در حال حاضر مشغول جنگ در سوريه هستند. در عين حال ترورها و انفجارهاي گسترده‌اي را در طول دو سال اخير شاهد بوده و حضور نيروهاي سلفي و القاعده سوري و فلسطيني، جدا از يك ميليون آواره سوري، به ناامني‌هاي اين كشور دامن زده و در چنين شرايطي قصد انجام معجزه‌اي به نام انتخاب رئيس‌جمهور را دارند، در حالي كه آرای دو جريان برجسته سياسي اين كشور كاملا به هم نزديك بوده و هيچ‌كدام بدون توافق قبلي با جريان مقابل، امكان انتخاب رئيس‌جمهور را ندارند. ناظران بر این امر اتفاق نظر دارند که هنوز شرایط به طور کامل برای رسیدن به اجماع درباره یک نامزد فراهم نشده؛ چراکه حصول چنین توافقی را بیش از هر چیز باید حصول توافق بین کشورهای قدرتمندی به شمار آورد که بازیگران اصلی در نبرد ریاست‌جمهوری در لبنان به شمار می‌آیند و بر این اساس، رئیس‌جمهور آینده لبنان پیش از هر چیز باید فردی مورد توافق اعراب، غرب و جبهه مقاومت باشد. ماده 49 قانون اساسی لبنان می‌گوید: «رئیس‌جمهور با رای مخفی و با اکثریت دوسوم اعضای مجلس در دور نخست برگزیده می‌شود. در دوره‌های بعدی اکثریت مطلق کافی است.» به موجب قوانین لبنان، گروه‌های برجسته لبنانی ازجمله فرماندهان ارتش، روسای بانک مرکزی و سران قوه قضائیه نمی‌توانند نامزد ریاست‌جمهوری شوند، مگر اینکه دو سال قبل از نامزدی خود برای ریاست‌جمهوری از مقام‌های خود استعفا داده باشند. همين امر دو نفر از جدي‌ترين گزينه‌هاي رياست‌جمهوري يعني جان عماد قهو‌‌جي، فرمانده ارتش و رياض سلامه، رئيس كل بانك مركزي لبنان را از دور رقابت كنار نگه داشته است؛ مگر آنكه پس از نرسیدن به اجماع بر سر كانديداي ديگر، براي جلوگيري از بحران، قانون را تغيير داده و شرايط را براي به قدرت رسيدن يكي از اين دو نفر فراهم كنند. دوره ریاست‌جمهوری لبنان شش ساله است و نمی‌توان دوره یک رئیس‌جمهور را تمدید کرد، مگر اینکه شش سال از اتمام دوران قبلی او گذشته باشد. انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان از بین شخصیت‌های متعلق به مسیحیان مارونی صورت خواهد گرفت. در صورتی که پست ریاست‌جمهوری خالی بماند یا به هر دلیلی رئیس‌جمهور تعیین نشود، مسوولیت‌های آن به هیات وزیران موکول خواهد شد.

در 4جلسه راي‌گيري چه گذشت؟
مجلس نمایندگان لبنان، طي 4 جلسه خود در اردیبهشت نتوانست سیزدهمین رئیس‌جمهور خود را معرفی كند. نشست اول پارلمان لبنان با حضور 124 نماینده و غیبت سعد الحریری، عقاب صقر، ایلی فرزي که در شرایط نامناسب جسمی قرار دارد و خالد الضاهر که در خارج کشور به سر می‌برد، برگزار شد و سمير جعجع به عنوان كانديداي جريان 14مارس تنها توانست به 48 راي دست يابد. دستیابی سمیر جعجع به 48 رای به این معناست که وی نتوانست رای مثبت شش نماینده گروه 14 مارس را به دست آورد. در واقع وي تنها توانست نصف آرای نمایندگان اهل سنت را کسب کند. وی 10 رای مسیحیان مارونی، 10 رای رم ارتدوکس، 2 رای رم کاتولیک و 3 رای ارامنه کاتولیک، دو رای شیعه، دو رای علوی و سه رای اقلیت را کسب کرده است، اما نمایندگان دروزی به او رای نداده‌اند. در حالی‌که هنری حلو با کسب 16 رای نشان داد که علاوه بر کسب آرای حزب سوسياليست ترقي‌خواه دروزي، رای مثبت تمام سلام نخست‌وزیر، نجیب میقاتی‌ نخست‌وزیر سابق، احمد کرامی، محمد الصفدی و فرید الخازن، نمایندگان پارلمان را به دست آورد. در مقابل، نیروهای هشتم مارس با دادن رای ممتنع به مقابله با جعجع پرداختند. 52 رای سفید و هفت رای به پنج قربانی ترورهای سمیر جعجع و دو رای نوشته نشده - که باطل اعلام شدند - كه جمعا 59 رای می‌شود. آرای برخی از نمایندگان به رشید کرامی، دانی شمعون، طارق دانی شمعون، الیاس الزایک و جهان طونی فرنجیه، قربانیان ترورهای جعجع نگاه همه محافل سیاسی و رسانه‌ای و مردمی را در لبنان جلب کرد. رشید کرامی، نخست‌وزیر اسبق لبنان؛ دانی شمعون رئیس حزب ملی‌گراهای آزاد و طارق فرزند خردسال او؛ جهان طونی فرنجیه یک کودک از بستگان سلیمان فرنجیه؛ رئیس حزب المرده و الیاس الزایک دندانپزشک از میان قربانیان تروریستی سمیر جعجع بوده‌اند. جلسه دهم ارديبهشت و دو جلسه پس از آن هم به دليل غيبت حزب‌الله و گروهی از هم‌پيمانانش به حدنصاب نرسيد و تشكيل نشد؛ چراكه اين نگراني وجود دارد كه وليد جنبلاط و هم‌پيمانانش كه 16 راي دارند، در اقدامي غيرمنتظره با اعلام حمايت از سمير جعجع، همه معادلات را برهم زده و كانديداي 14 مارس را به قدرت برسانند؛ چراكه در حال حاضر رئيس‌جمهور مي‌تواند با نصف به‌علاوه يك راي يعني 65 راي راهي كاخ بعبدا شود.

دو گزينه اصلي رياست‌جمهوري
تاكنون جدي‌ترين گزينه‌هاي دو طرف، ميشل عون و سمير جعجع هستند كه بيشترين شانس را براي انتخاب شدن دارند اما از آنجا كه هر دو، شخصيت‌هايي سياسي و داراي گرايش سياسي هستند، احتمال توافق بر سر آنها كم‌رنگ به نظر مي‌رسد. ژنرال میشل عون را باید در راس رهبران مسیحی سنتی در لبنان به شمار آورد که دارای پایگاه و جایگاه مردمی مناسبي در میان مسیحیان لبنان است. در حال حاضر، وی مهم‌ترین نامزد جریان 8 مارس و به طور مشخص دو گروه حزب‌الله و جنبش امل است که بر انتخابات ریاست‌جمهوری جدید تاکید دارند و گزینه تمدید دوره ریاست‌جمهوری سلیمان را کاملا رد می‌کنند.

میشل عون متولد سال 1935 بیروت است كه در سال 1984 در حالی که کم‌سن و سال‌ترین افسر به شمار می‌رفت، به فرماندهی ارتش لبنان رسید.او در پایان دوران امین جمیل یعنی سال 1988 ریاست دولت نظامی را برعهده گرفت. عون چندین بار با نیروهای لبنانی به رهبری سمیر جعجع جنگید. یک بار نیز در جنگ آزادی‌بخش با نیروهای سوریه شرکت کرد. وي در سال ۱۹۸۸ پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری امین جمیل و ناتوانی پارلمان لبنان در تعیین رئیس‌جمهور جدید با حکم امین جمیل به‌عنوان رئیس دولت انتقالی منصوب شد، اما از آنجا که در سال ۱۹۸۸ سلیم الحص ریاست کابینه قانونی لبنان را نیز برعهده داشت، بنابراین میشل عون کاخ بعبدا، مقر ریاست‌جمهوری لبنان را تصرف و خود را حاکم مطلق لبنان تلقی کرد. اين امر باعث شد وي پس از حمله نيروهاي سوري به سفارت فرانسه در لبنان پناهنده شود و از آنجا به پاریس برود. در سال 2005 با تحولات جدید لبنان او نیز به بیروت بازگشت و بزرگ‌ترین فراکسیون مسیحی را در پارلمان این کشور تشکیل داد.

موانع عون براي رسيدن به بعبدا
عون بعد از بازگشت به لبنان با حزب‌الله هم‌پيمان شد و در جنگ 33روزه سال 2006 به شيعيان كمك شاياني انجام داد و امروز رياست‌جمهوري را به‌عنوان يك چهره برجسته سياسي اين كشور، حق خود مي‌داند، ولي در عين حال تاکید دارد که نامزدی وی به شکل توافقی صورت گیرد تا بتواند در مرحله بعد نیز نقشی توافقی را بازی کند. بر این اساس، حزب‌الله لبنان با قدرت از نامزدی عون حمایت می‌کند، با اینکه نام وی در میان نامزدهای اولین نشست پارلمان لبنان برای انتخاب رئیس‌جمهور این کشور مشاهده نمی‌شد؛ چراكه وي هنوز موفق به كسب رضايت سعد حريري نشده است. در واقع عون براي نشستن بر مسند رياست‌جمهوري نيازمند توافقي اكثريتي است تا براي فعاليت شش ساله خود با بحران‌هاي جدي مواجه نشود، اما سوابق قاطع وي در هم‌پيماني با حزب‌الله، موضع‌گيري نکردن عليه بشار اسد در طول ساليان اخير و در نهایت مواضع جنجالي وي عليه رفيق و سعد حريري باعث شده توافق بر سر وي به عنوان شخصيت توافقي كمي سخت به نظر برسد. به همين دليل، وي طي يك سال اخير كوشيده با فاصله گرفتن از حزب‌الله و جريان هشتم مارس نقشي ميانه را بازي كند، اما سعد حريري براي اعلام موافقت خود با رياست‌جمهوري عون، از وي خواسته تا رضايت دیگر مسيحيان 14 مارس را به دست آورد. هرچند برخي مدعي شدند كه حمايت نکردن از سلاح حزب‌الله از ديگر شروط حريري براي عون بوده است، اما به هر حال شروط يادشده نشان مي‌دهند كه جريان المستقبل به عنوان بزرگترين جريان اهل سنت لبنان از ريزش هم‌پيمانان مسيحي خود به شدت نگران است و در واقع احتمال مي‌دهد حتي در صورت حمايت از عون، نتواند مسيحيان جريان 14 مارس را با خود همراه كند و آنها حاضر به تبعيت از وي نشوند.

چراغ سبز به عون
به هر حال جريان 8 مارس هم اكنون 57 راي براي عون كنار گذاشته و براي به قدرت رساندن وي تنها نياز به 8 راي ديگر دارد اما خود عون حمايت جريان المستقبل را شرط خود براي كانديداتوري رياست جمهوري عنوان كرده و در عين حال خود را به احمال 80 درصد رييس جمهور آتي اين كشور خوانده است.

درعين حال رسانه هاي لبناني بر اين باورند كه سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان سعودی به مقامات لبنانی و خارجی خبر داده که با ریاست جمهوری میشل عون مخالف است چراكه وي گفته: "ما تاریخ این مرد ( میشل عون) را فراموش نکرده ایم، او نمی تواند نامزدی توافقی برای ریاست جمهوری لبنان باشد ، چنانچه رییس جمهوری لبنان شود مقابل توافقنامه طائف می ایستد و می ترسیم بخواهد این میثاق ملی را از میان بردارد."

برخی منابع برخلاف این نظر می گویند که « مقربن عبدالعزیز» ولي عهد جديد عربستان و « علی عواض عسیری» سفیر سعودی در بیروت نه تنها از گفت وگوهای بین سعد حریری رییس حزب المستقبل و ژنرال عون خرسند هستند بلکه آن را تشویق می کنند. عسیری از مدت ها قبل برای رسیدن ژنرال میشل عون به ریاست جمهوری و همچنین رسیدن تمام سلام به نخست وزیری لبنان تبلیغ می کند. شاهزاده مقرن که زمینه ساز و مرجع تاریخی و همیشگی تحرکات عسیری بوده ، اعلام کرده است که بازگشت حریری به نخست وزیری لبنان دو شرط دارد و آن اینکه از روسای اصلی طوایف دیگر ( مسیحی مارونی و شیعه)هم باید در راس ریاست جمهوری و مجلس قرار گیرند و آنها می توانند « میشل عون» و « نبیه بری» باشند.

پزشك قاتل، كانديداي 14 مارس
سمیر جعجع، رئیس حزب قوات اللبنانيه كانديداي فعلي مخالفان حزب‌الله به شمار می‌آید که قبل از اعلام نظر جريان 14 مارس، خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد کرده است. وي در حالی هواداران و طرفداران خود را پشت‌سر خود به صف کرد که اغلب آنها از نامزدی وی خرسند نبودند، به‌ویژه به نظر مي‌رسد سعد حریری با اكراه كانديداتوري جعجع را پذيرفته است. جعجع به عنوان جدی‌ترین رقیب میشل عون متولد 1952 بیروت است که در کودکی در حزب کتائب لبنان به شاخه دانش‌آموزان پیوست. او بعدها در دانشگاه آمریکایی بیروت پزشکی خواند، اما به دلیل حوادث سال 1978 مجبور به ترک تحصیل شد و در حمله حزب کتائب به خانه طونی فرنجیه که به قتل او منجر شد، زخمی شد. در سال 1985 به کمک ایلی حبیقه و کریم بقرادونی، شورشی را علیه رئیس‌جمهور امین جمیل در مناطق شرقی ترتیب داد و یک سال بعد حبیقه را برکنار کرد. در سال 1990 جنگی خونین را علیه میشل عون به راه انداخت. در سال 1994 به اتهام دست‌داشتن در انفجار کلیسای سیده نجات در کسروان به زندان افتاد، اما بعدها از این اتهام تبرئه شد. در عوض به اتهام قتل رشید کرامی، نخست‌وزیر لبنان محاکمه شد. در همان زمان، حزب قوات اللبنانیه  نیز که جعجع ریاست آن را برعهده داشت، منحل اعلام شد. در سال 2005 به موجب عفو خاص مجلس نمایندگان لبنان که بعد از عقب‌نشینی نیروهای سوریه از لبنان حاصل شد، جعجع از زندان آزاد شد و توانست به‌عنوان یکی از اعضای گروه 14 مارس فعالیت‌های سیاسی خود را از سر گیرد و در حال حاضر بعد از ميشل عون، دومين شخصيت پرطرفدار مسيحي لبنان به شمار مي‌آيد.

انتخاب غير ممكن جعجع
با توجه اینکه محافل سیاسی لبنان به‌ويژه محافل اهل سنت سمیر جعجع را عامل ترور رشید کرامی، نخست‌وزیر اسبق کشورشان می‌دانند، بخش عظیمی از ملت لبنان و نمایندگان آنها در پارلمان با موضوع تصدی پست ریاست‌جمهوری توسط جعجع مخالفت سرسختانه‌ای از خود نشان داده و تحقق این سناریو را خطر بزرگی برای وحدت، یکپارچگی و حاکمیت ملی می‌دانند. جعجع همواره بر لزوم خلع سلاح مقاومت تاکید کرده و در سخت‌ترین شرایط لبنان دست در دستان طرف‌های صهیونیست و آمریکایی گذاشته‌است. اما او  براي رسيدن به كرسي قدرت، مسيري بسيار دشوارتر از عون در پيش دارد؛ چراكه نزديكي او به رژیم صهیونیستی و نقش او در ربايش چهار ديپلمات ايراني ازجمله حاج احمد متوسليان باعث شده تا امكان توافق بر سر وي تقريبا به صفر برسد. با این اوضاع، جعجع پیش از آنکه به فکر ریاست‌جمهوری لبنان باشد، تلاش کرده خود را وزنه‌ای انکارناپذیر در بین 14 مارس و هم‌پیمانانش نشان دهد. از بارزترین مواضع وی و حزب متبوعش در تحولات اخیر لبنان، مشارکت نکردن در دولت کنونی لبنان به ریاست تمام سلام است و البته دلیل او، حضور حزب‌الله در این دولت بوده است.

بسياري از سران 14 مارس بر اين باورند كه عربستان سعودی علاقه‌مند به حمایت از عون برای دستیابی به کرسی ریاست جمهوری این کشور نیست و این موضوع را به اطلاع سمیر جعجع رسانده است اما با این وجود خطاب به وی گفته است: ما با تو هستیم اما این مرحله، مرحله تو نیست و شانسی برای کسب عنوان ریاست جمهوری لبنان نداری.

هرچند اخبار اوليه از توافق سعد حريري و عون براي به قدرت رسيدن عون و انصراف 14 مارس از حمايت از جعجع حكايت داشت اما برخی منابع اعلام کردند که حریری اخیرا تلاش داشته که مقامات سعودی را به ریاست جمهوری میشل عون قانع کند اما در این مسئله، موفق نبوده است. تلاشهای حریری برای جلب حمایت جریانهای سیاسی از میشل عون با مخالفت اکثر جریانهای عضو ائتلاف 14 مارس نیز روبرو شده است لذا حريري و عربستان در حال حاضر كنار گذاشتن هر دو گزنه عون و جعجع و تلاش براي انتخاب گزينه اي جديد را در دستور كار خود قرار داده اند. البته از ابتدا هم به نظر مي رسيد كه جعجع شانسي براي تصدي اين پست ندارد و مطرح كردن وي صرفا براي گران فروختن انصرافش از كانديداتوري و تلاش براي انصراف عون بوده است.

جميل؛ كانديداي جايگزين جعجع
در مقابل سمير جعجع كه از وي با عنوان كانديداي بد در جريان 14 مارس ياد مي‌شود، امين جميل با وجود حاميان كمتر در ميان مسيحيان، به عنوان كانديداي خوب جريان 14 مارس مطرح است؛ چراكه دشمني و اختلاف‌نظر وي با محور مقاومت ازجمله ايران و حزب‌الله كمتر از جعجع است و سعي كرده با وجود اختلاف‌نظر گسترده با جريان 8 مارس، از اتخاذ مواضع راديكال خودداري کند. امین جمیل، متولد کفیا در سال 1942 میلادی است که حقوق خوانده و ریاست حزب کتائب لبنان را در سال 1960 به دست گرفت. یک بار در سال 1970 و بار دیگر در سال 1972 به نمایندگی مجلس انتخاب شد. در سال 1982 بعد از کشته شدن برادرش بشیر جمیل به ریاست‌جمهوری لبنان رسید. امین جمیل نیز سال‌ها خارج از لبنان بود و به عنوان استادیار تدریس می‌کرد تا اینکه درسال 2000 دوباره به لبنان بازگشت. جمیل تلاش می‌کند، فاصله سیاسی خود را با همه طرف‌ها حفظ کند و در عین حال به نبیه بري، رئیس پارلمان لبنان و مسیحیان این کشور نزدیک شود. اما به طور حتم نمی‌تواند رئیسی باشد که مسیحیان را زیر یک پرچم گرد آورد، به همین دلیل نمی‌توان وی را در میان نامزدها رقیبی جدی به شمار آورد. امین‌جمیل در پاسخ به این پرسش که با حزب‌الله چگونه تعامل می‌کنید؟ اعلام كرده كه «ملت لبنان، ملتی مقاوم است و ما در این خانه هستیم و همه بهای هنگفتی را در راه مقاومت پرداخت کرده‌ایم.»رئیس حزب الکتائب گفت: «در سال 2000 میلادی اگر آن قربانی دادن‌ها نبود، آزادسازی لبنان هرگز اتفاق نمی‌افتاد.» بسياري از اقوام جميل در ايران زندگي مي‌كنند و وي تاكنون چند بار براي سفر به تهران ابراز تمايل كرده، اما مواضع راديكال فرزند و برادرزاده‌اش باعث دردسر براي وي شده و در عين حال وي را مجبور كرده براي جلوگيري از كاهش محبوبيتش با مواضع آنان همراه شود. جميل در هفته هاي اخير براي ايجاد وحدت ميان مسيحيان با همه جريانهاي سياسي از جمله عون و جعجع ديدار كرده اما به نظر نمي رسد در اين راستا موفقيتي كسب كند.

فرنجيه؛ گزينه دوم 8 مارس
سلیمان فرنجیه، رئیس جریان «المرده» از قطب‌های گروه 8 مارس و هم‌پيمان حزب‌الله است که به نظر می‌رسد يكي از بهترين گزينه‌هاي مدنظر حزب‌الله براي تصدي كرسي رياست‌جمهوري است؛ چراكه با سوريه و محور مقاومت همسويي زيادي دارد و بسياري از نقاط ضعف‌هاي ميشل عون در وي ديده نمي‌شود، اما با این حال، اوضاع و احوال جاری در لبنان به گونه‌ای است که هم‌اکنون شرایط لازم برای رسیدن وی به پست ریاست‌جمهوری وجود ندارد، به‌ویژه آنکه نامزدی میشل عون از سوی گروه 8 مارس به صورت جدي‌تري مطرح است. سليمان فرنجيه، متولد سال 1964 و اهل زغرتاست. پدرش طونی فرنجیه، نماینده مجلس و پدربزرگش سلیمان فرنجیه است. سال 1990 در دولت عمر کرامی به عنوان وزیر کشور تعیین شد و در سال 1991 توانست نمایندگی مجلس را به دست آورد. در دوران سلیم الحص نیز وزیر بهداشت بود. طرفداران وي حدودا 10درصد از مسيحيان لبنان را تشكيل مي‌دهند و ميشل عون اعلام كرده كه در صورت كانديداتوري وي، به نفع او از انتخابات كنار خواهد رفت، اما فرنجيه تاكنون اعلام كانديداتوري نكرده است. فرنجيه چند سال متمادي به علت اصرار بر طلاق از همسر سابقش و ازدواج با فردي ديگر كه از سوي مسيحيان ماروني غیرممکن است با اسقف مسيحيان لبنان درگير بوده و روابط تيره و تاري داشت.

پطرس حرب دشمن درجه2
پطرس حرب، نامزد ديگر گروه 14 مارس است که نمی‌توان وي را رقیبی جدی برای دیگر نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان به شمار آورد و در صورتی می‌توان وي را داخل در رقابت‌ها دانست که سمیر جعجع بخواهد به طور کامل از نامزدی کنار بکشد. پطرس حرب در دولت سعد حريري، وزير كار بوده و هم‌اكنون نيز در دولت تمام سلام وزير مخابرات است و روابط نسبتا تيره‌اي با حزب‌الله و حتي ميشل عون دارد. وي از نظر تشكيلاتي، خود را فردي مستقل مي‌داند، اما در موضع‌گيري‌ها معمولا با جريان 14 مارس همسو نشان مي‌دهد.طي چند سال اخير هم بر سر مخالفتش با احداث سدي توسط ايران در منطقه مسيحي بترون، به شدت با ايران زاويه پيدا كرده و معتقد است ايران با اين اقدام خود قصد نفوذ در ميان مسيحيان را دارد، اما در واقع حذف دوستانش از احداث اين سد به‌عنوان پيمانكار، باعث دشمني وي با ايران شده است. رابر غانم هم ديگر كانديداي جريان 14 مارس است كه شرايطی مشابه حرب دارد.

قهوه جي، فرمانده موفق
جان عماد قهو‌جي، فرمانده كنوني ارتش لبنان است كه با توجه به رئيس‌جمهور شدن دو فرمانده ارتش پيش از خود در دو دوره متوالي (اميل لحود و ميشل سليمان) به عنوان رئيس‌جمهور، انتظار دارد كه وي نيز بر اين مسند تكيه بزند.

 البته همان‌طور كه اشاره شد به علت استعفا ندادن وي از سمتش، امكان كانديدا شدن وي براي رياست‌جمهوري وجود ندارد، مگر آنكه قانون را به خاطر وي تغيير دهند كه ميشل عون به صراحت اين امر را رد كرده است. نام وی هم‌اكنون جزو نامزدهایی است که ممکن است در واکنش به مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی، آن هم در مراحل آینده و در صورت به بن رسیدن نامزدهای دیگر مطرح شود. وي در مدت فرماندهي خود بر ارتش، كارنامه موفقي ارائه كرده و توانسته با وجود مخالفت‌هاي گسترده اهل سنت، نبردهايي سنگيني را عليه سلفي‌ها و جنبش‌هاي وابسته به القاعده به‌ویژه جندالشام با پيروزي به پايان برساند.

وي در عين حال با هرگونه ناآرامی خياباني كه از سوي افراطي‌هاي سني در اعتراض به ترور وسام الحسن و شيوخ سلفي برگزار مي‌شد، با قاطعيت برخورد كرده و در عين حال روابط گرمي با عربستان دارد. به شهادت رسيدن چند درجه‌دار ارتش در نبرد با نيروهاي صهیونیست در جنوب لبنان باعث شده حزب‌الله هم از وي به نيكي ياد كند، بنابراین پتانسيل لازم را براي مورد اجماع قرار گرفتن  دارد.

رياض سلامه و احتمال توافق طرفين
نام ریاض سلامه، رئيس كل بانك مركزي فعلي لبنان كه متولد 1950 است نیز به عنوان نامزد توافقی مطرح است. اگرچه نامزدی وی در انتخابات با منع قانونی نیز همراه است. وي از سال 1993 تاكنون اين سمت را برعهده دارد و توانسته با عملكرد مثبت خود با وجود تمامي مشكلات اقتصادي، ارزش ليره لبنان را در مقابل دلار حفظ كند. وي در چند سال اخير به شدت در مقابل خواست‌هاي آمريكا براي جلوگيري از فعاليت تعدادي از بانك‌هاي لبناني متهم به همكاري با حزب‌الله مقاومت كرده و در عين حال قوانين سختگيرانه‌اي را براي جلوگيري از اعمال تحريم‌ها عليه بانك‌هاي كشورش اجرا كرده است. سلامه، مصوبات شوراي امنيت عليه ايران و سوريه در زمينه تحريم‌هاي بانكي را به شكل كامل اجرا كرده است. گفته مي‌شود آمريكا هم با به قدرت رسيدن سلامه موافق است و نبيه بري، رئيس مجلس شيعي لبنان هم نظر مثبتي به وي دارد.  الحلو نيز نامزد فراکسیون ولید جنبلاط است كه در اولین نشست پارلمان لبنان موفق شد، 16 رای را به دست آورد و نام وی به‌عنوان رقیبی برای جعجع در این دور از انتخابات مطرح است و به نظر می‌رسد با گام‌هایی محکم ،در این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان گام گذاشته است، اما شانس چنداني براي رئيس‌جمهور شدن ندارد.

جان عبيد، انتخاب آخر
عبيد يكي از سیاستمداران برجسته و یکی از وزرای پارلمان لبنان است كه در ساليان اخير همواره یکی از نامزدهای همیشگی برای تصدي پست ریاست‌جمهوری لبنان بوده است. او در سال 1991 به‌عنوان نماینده به پارلمان لبنان راه یافت. در دولت رفیق حریری از سال 1996 تا سال 1998 وزارت تربیت ملی را برعهده داشت و از سال 2003 تا 2004 وزیر امور خارجه لبنان بود. گفته مي‌شود عربستان سعودي اعلام کرده که مايل به رياست‌جمهوري جان عبيد است؛ چراکه او روابط خوبي با کشورهاي عربي و اسلامي و جامعه جهاني دارد. در عين حال با توجه به نداشتن مشكل قانوني براي به قدرت رسيدن از يك طرف و نظر نه‌چندان منفي حزب‌الله نسبت به وي از طرف ديگر، احتمال توافق بر سر وي به عنوان گزينه نهايي زياد است. غیر از نام‌های ذکر شده، نام نامزدهای دیگری مانند زیاد بارود، وزیر سابق کشور لبنان نیز مطرح است كه گفته مي‌شود بشاره راعي، سراسقف مسيحيان با رئيس‌جمهور شدن وي موافق است. وي از فعالان اجتماعي كشورش است كه ميان جوانان محبوبيت زيادي دارد.

فرجام سخن
وضعيت سياسي لبنان در انتخاب رئيس‌جمهور و نخست‌وزير همواره به اين صورت بوده كه معمولا هر انتخاب تبديل به يك بحران بزرگ مي‌شود و امور چنان در هم مي‌پيچد كه باز كردن آن، جز با مساعدت جريان‌هاي بين‌المللي ممكن نيست، اما در عين حال در اوج ناباوري معضلات يكباره با كوتاه آمدن طرفين از خواسته‌هايشان با وساطت بين‌المللي حل مي‌شود. در حال حاضر كارشناسان معتقدند مطالبات بین‌المللی و منطقه‌ای بر ضرورت آغاز راه‌حل پرونده‌های داخلی لبنان تاکید دارد و این موضوع می‌طلبد که رئیس‌جمهوری قوی روی کار آید که بتواند تصمیمات مهمی اتخاذ کند. همچنین تغییر موازنه‌های قدرت در جبهه‌های منطقه‌ای ازجمله سوریه و محور مقاومت در منطقه از عراق گرفته تا مصر و درگیری‌های آمریکا و روسیه بر سر اوکراین از دیگر شاخص‌های بین‌المللی این دیدگاه است. انتشار اخباری مبنی بر مذاکرات ایران و عربستان سعودی و نتیجه دادن این مذاکرات در برخی پرونده‌ها از مسائلی است که تحلیلگران خوش‌باور را نسبت به کاهش اعمال نفوذ ریاض در لبنان امیدوار کرده است. هرچند حامیان عون هم امیدوارند تفاهم ایرانی - سعودی از طریق فشار بر جریان المستقبل، شانس میشل عون را برای رسیدن به قدرت تقویت کند، اما به نظر مي‌رسد كه سعد حريري به تنهايي اين قدرت را ندارد و مسيحيان افراطي مانند سمير جعجع تن به اين خواسته احتمالي عربستان و اهل سنت نخواهند داد و از سوي ديگر، حريري نگران است كه با حمايت خود از عون، هم‌پيمانان مسيحي خود را از دست داده و عملا باعث فروپاشي جريان 14مارس شود، مگر آنكه عون حاضر شود به خواسته‌هاي حريري ازجمله كاهش رابطه با حزب‌الله و حمايت نکردن از سلاح حزب‌الله تن دهد كه اين امر هم بعيد به نظر مي‌رسد.

در مقابل، اگرچه 14 مارس با انتخاب گزینه موردنظر 8 مارس به عنوان رئیس‌جمهور توافقی مخالف است، اما هیچ گزینه مناسبی برای تصدی این سمت ندارد، بنابراین اين امر می‌تواند ورود لبنان به خلا سیاسی را تسريع و فضا را براي آغاز ناآرامي‌هاي گسترده در لبنان فراهم كند؛ چراكه به گفته معاون دبيركل حزب‌الله در شرايط فعلي ادامه جلسات مجلس براي انتخاب رئيس‌جمهور عملا بي‌فايده است. قطعا معادله تعيين رئيس‌جمهور جديد لبنان را نمي‌توان معادله‌اي جداگانه از انتخاب روساي‌جمهور عراق و سوريه دانست.

در نهايت چنين به نظر مي رسد كه جريان 14 مارس سه راه بيشتر ندارد: اول آنكه با گرفتن امتيازات لازم از 8 مارس و ميشل عون، به رياست جمهوري عون رضايت دهد چراكه اولا احتمال راي آوردن سمير جعجع كاملا صفر است و ثانيا بدين وسيله راه سعد حريري براي تصدي كرسي نخست وزيري  هموار مي شود. دوم اينكه بتوانند با حزب الله و هم پيمانانش بر سر كانديداي توافقي ديگري به نتيجه برسند كه در اين شرايط چنين امري بسيار سخت به نظر مي رسد. راه سوم كه مسئوليت سنگيني را متوجه 14 مارس مي كند اين است كه باعث فراغ سياسي در كشور شده و مانع از به قدرت رسيدن گزينه هاي موجود شود و در اين صورت منافع اقتصادي و امنيتيس مسيحيان و اهل سنت بيش از پيش در معرض خطر خواهد بود و تن دادن 14 مارس و حاميان بين المللي آنها به اين امر بعيد به نظر مي رسد.