اقتصاد نفتی اگر نبود تحریمی رخ نمی داد

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، محسن رضایی در همایش رویکرد اقتصادی به نفت، اظهار کرد: علاوه بر وابستگی دولت به نفت، تکیه اقتصاد ملی ایران به نفت نیز نقطه آسیب پذیری محسوب می شود، بطوریکه دشمنان مطمئن هستند اقتصاد ایران روی یک ستون بیشتر استوار نیست و مسأله تحریم را برای فروپاشی اقتصاد ایران پیش آوردند.

وی در ادامه با بیان اینکه" تورم ساختاری ۵۰ سال است که اقتصاد ایران را آزار می دهد" ، افزود: اگر درآمدهای ناشی از نفت را به عنوان بودجه دولت خرج کنیم، چند اشکال بوجود می آید که اولین آن که ۵۰ سال است اقتصاد ایران را آزار می دهد، تورم ساختاری است. آیا باید درآمدهای بدست آمده از نفت را برای مخارج به کار بگیریم یا تبدیل به سرمایه گذاری شود؟ تورم ساختاری محصول ۵۰ سال شیوه غلط ما در برخورد با درآمدهای نفتی است؛ البته گاهی فراز و فرودهایی داشته اما تورم هیچگاه به زیر ۱۰ درصد نیامده است.

رضایی افزود: با اشاره به اینکه در اقتصاد مطلوب، میزان تورم حداکثر سه درصد است. تورم سه درصدی مثل روغن کاری ماشین می ماند بطوریکه تمام اقتصادها به رشد قیمت سه درصدی نیاز دارند اما وقتی بیش از این میزان شد دیگر رشد قیمت نیست بلکه تورم است و وارد بیماری اقتصادی می شویم.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه" بخشی از تورم در ایران به درآمدهای حاصل از نفت و تبدیل آن به جای سرمایه به مخارج دولت مربوط می شود" ، تاکید کرد: تمام منبع اصلی هزینه های دولت در دنیا توسط مالیات تأمین می شود، به گونه ای که اگر مردم کشوری درآمد و ثروت داشته باشند، آن دولت ثروتمند خواهد بود و در غیر اینصورت فقیر است. برخی دولت ها نیز علاوه بر مالیات، از منابع طبیعی موجود نیز استفاده می کنند و به عبارتی دولت از دو جیب مردم و ثروت ملی بهره مند می شود اما اقتصاد ما وابستگی شدید به نفت دارد.

وی با بیان اینکه" نفت در اختیار کسی نیست و مربوط به انفال و بیت المال است" ، افزود: درآمدهای ناشی از نفت صرف هزینه های عمرانی و جاری می شود. اگر صرف هزینه های عمرانی شود، تبدیل به سرمایه گذاری خواهد شد اما اگر صرف هزینه های جاری شود، جنبه غیرسرمایه ای پیدا می کند. به دلیل اینکه در کشور ما دولت به پرسنل و حجم زیاد نیروی انسانی وابستگی دارد، بیشتر درآمدهای نفتی که وارد بودجه دولت می شود، صرف پرداخت حقوق کارمندان خواهد شد و صرف هزینه های عمرانی نمی شود.

رضایی در ادامه گفت: تشکیل صندوق توسعه ملی از دیگر اموری بود که مجمع تشخیص مصلحت نظام تصمیم به شکل گیری آن با تصویب مقام معظم رهبری گرفت و هدف از تشکیل آن، کاهش وابستگی اقتصاد و بودجه دولت به نفت به مروز زمان بود تا درآمدهای حاصل از نفت به صندوق ملی سرازیر شود و در واقع به پروژه های سرمایه گذاری در بخش خصوصی و حتی دولتی به شکل تسهیلات اختصاص یابد.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه" در سال ۲۰۱۱ سهم تولید نفت خام ایران در اوپک ۱۲ درصد، عربستان ۳۱ درصد و عراق هشت درصد بوده است" ، تصریح کرد: هر چند سهم ایران، عربستان و عراق در تولید نفت به شدت کاهش یافته اما ۲۰ سال آینده بازار نفت دنیا را این سه کشور در اختیار خواهند داشت و تکلیف انرژی جهان را تعیین خواهند کرد.

وی نقش نفت ایران در اقتصاد جهان را بسیار تأثیرگذار دانست و افزود: از سوی دیگر می بینیم که ایران در کانون مناطق نفتی جهان قرار گرفته است و به عبارت دیگر در جغرافیای نفتی در وسط چاه های نفتی قرار دارد و همین امر موجب شده نفت ایران و جایگاه نفتی ایران در اقتصاد بین الملل تعیین کننده و تأثیرگذار باشد.

رضایی با اشاره به اینکه" صادرات نفت خام از سال ۵۹ تا ۹۰ بین دو میلیون تا دو میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز بوده است" ، ادامه داد: صادرات نفت ایران از سال گذشته تاکنون به زیر یک میلیون بشکه در روز رسیده است که این کاهش شدید مربوط به تولید نمی شود بلکه به تحریم های اقتصادی برمی گردد.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: میزان مصرف داخلی نفت در کشور از سال ۸۰ به بعد ۶۲۵ هزار بشکه در روز بوده است. در سال ۲۰۱۲ میزان مصرف به یک میلیون و ۹۷۱ هزار بشکه در روز رسید که رشد سه برابری را نشان می دهد، در حالیکه تولید ما با احتساب صادرات و مصرف در حدود چهار میلیون بشکه است که سهم مصرف با این مقدار ثابت روز به روز بیشتر شده است.

وی با بیان اینکه" مصرف نفت در کشور ما بالا رفته و رشد فراینده ای داشته است" ، تاکید کرد: اگر این روند ادامه یابد، ممکن است یک بشکه نفت حتی خام فروشی نداشته باشیم اما منابع ما خیلی وسیع است و خیلی از منابع مورد اکتشاف را هنوز مورد بهره برداری قرار نداده ایم. اگر شرایط مناسب باشد و محدودیت برداشت را برداریم، در سال ۲۰۴۰ به هشت میلیون بشکه تولید نفت می رسیم؛ چراکه منابع نفتی قابل توجهی در کشور وجود دارد و هرچه مصرف داخلی را به سمت ارزش افزوده ببریم، بهتر است.

رضایی در ادامه گفت: سهم منابع نفتی در بودجه کشور از سال ۸۰ که جمع منابع دولت ۱۴ هزار میلیارد تومان بوده است که از این میزان ۷۴ هزار میلیارد معادل ۵۳ درصد مربوط به نفت بوده، در سال ۸۱ این میزان به ۶۳ درصد، در سال ۸۲ به ۴۷ درصد، در سال ۸۳ به ۴۲ درصد، در سال ۸۹ به ۴۷ درصد، در سال ۹۰ به ۳۸ درصد و در سال ۹۱ به ۴۷ درصد رسیده است.

وی اضافه کرد: نفت ایران در اقتصاد بین الملل تأثیرگذار است. ایران یکی از کشورهای پرقدرت اوپک است اما بودجه کشور ما وابستگی شدیدی به نفت دارد، بطوریکه متوسط ۴۰ درصد هزینه های دولت وابسته به نفت است. وابستگی شدید بودجه دولت به نفت، مصرف زیاد و نقش مهم نفت در تجارت خارجی باید ما را به تأمل وادارد که نیاز به بازنگری جدی به رویکردمان به نفت داریم و باید این رویکرد تغییر یابد.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان به حواشی برداشت از چاه های نفتی و آتش زدن گازهای مخلوط با نفت اشاره کرد و افزود: روزانه میلیاردها ثروت در حواشی چاه های نفتی را آتش می زنیم اما با احداث نیروگاه و تبدیل این گازها به انرژی الکتریکی می توانیم آن را به صورت برق استفاده کنیم.