در «ژنو» بر خبرنگاران ایرانی چه گذشت؟

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، خبرنگاران، عکاس و دبیران و سردبیران ایسنا که یا در ژنو یا تهران حضور داشتند، خاطرات و تجربیات زیادی از روزهایی دارند که به « توافق بزرگ» منجر شد. آن ها در یک نشست صمیمانه از چالش ها و تجربه هایی که در سه بار حضور اخیر در ژنو داشتند گفتند. البته شاید بخش هایی از این خاطرات برخی از بی اخلاقی و سیستم بیمار حاکم در میان رسانه های ما را نشان دهد، اما حقیقتی است که وجود دارد.

حمیده صفامنش در این باره گفت: شرایط ما در روزهای این مأموریت بسیار سخت بود، اما خودمان را در یک فضای باز رقابتی می دیدیم. در طول مذاکرات، خبرنگاران تقریبا طبقه ی اول هتل را رها نمی کردند. از سوی دیگر به جز هیئت ایرنی حاضر، هفت هیئت دیگر هم بودند که ما باید برای داشتن خبرهای جامع، آن ها را نیز زیر نظر می گرفتیم و ناچار بودیم شرایطی را فراهم کنیم تا با این هیئت ها ارتباط بگیریم. برقراری ارتباط با خبرنگاران خارجی نیز یکی دیگر از را ه هایی بود که باید برای تکمیل اطلاعات خود به آن رو می آوردیم.

او با اشاره به سختی شرایط کار در ژنو، افزود: روز اولی که مذکرات در سطح وزار بود به خبرنگاران اجازه ی ورود به هتل را نمی دادند و فقط خبرنگارانی اجازه ورود داشتند که در همان هتل اتاق داشتند؛ بنابراین ما ناچار بودیم در هوای سرد، مقابل در هتل منتظر بمانیم تا شاید خبری بگیریم.

داوود حاجبیان  نیز که بار عمده ارسال خبرها درباره ی مذاکرات هسته یی را از تهران برعهده داشت با بیان اشاره به « انرژی فراوانی که برخی مشکلات از تیم های خبری ایرانی می گیرد» گفت: البته این که برخی خبرگزاری ها مثل « رویترز» همیشه خبرهای دسته اول دارند به دلیل ارتباط گیری خوب آنهاست، اما مسائل فنی و لجستیک هم بسیار مهم است. در طول مدت این مذاکرات متوجه شدیم از نظر تکنولوژی، بسیار عقب هستیم. رسانه های خارجی دسترسی به سیستمی دارند که می توانند خبر را از همانجا منتشر کنند. هم چنین نحوه ی ارسال خبرهای شان نیز متفاوت است چون ممکن است یک جمله را در قالب خبر ارسال و سپس آن را تکمیل کنند.

او در ادامه با اشاره به رونق استفاده از « شبکه های اجتماعی» در کمک به برجسته شدن و ارسال خبر، اظهار کرد: رسانه های خارجی از همه ی ظرفیت شبکه های اجتماعی برای ارسال خبر بهترین بهره را می برند. البته در این دوره از مذکرات ژنو، اولین وزیر خارجه که رسما خبر را اعلام کرد آقای ظریف بود که از طریق صفحه اش در « توییتر» از مذاکرات خبر داد.

همچنین منا هوبه فکر که در سه دوره مذاکرات ژنو حضور داشت با اشاره به سختی های کار عکاسان، یادآوری کرد: وقتی مذاکرات در سطح وزرا بود خبرنگاران می توانستند به واسطه نوع کاری که دارند یا به شکل « قاچاقی» به داخل هتل بروند، اما عکاسان به دلیل همراه داشتن وسایل عکاسی حتی به صورت قاچاقی هم نمی توانستند به لابی هتل وارد شوند و به ناچار در هوای منفی ۴ درجه می ایستادند. از سوی دیگر زمانی هم که در هتل بودیم به ما اجازه ی عکاسی نمی دادند و ما باید برای تک تک عکس هایی که می انداختیم با روابط عمومی چانه می زدیم.

او ادامه داد: یک نوع رقابت بر سر سرعت ارسال عکس بین عکاسان ایرانی وجود داشت. در یک مورد فقط به عکاس ایسنا اجازه ی ورود دادند و قرار شد من عکس ها را به دیگر رسانه های ایرانی بدهم. گزارش تصویری ایسنا روی سایت رفت و وقتی من در حال کپی کردن عکس ها برای بقیه ی عکاسان بودم متوجه شدم یک خبرگزاری که عکس را از خود من گرفته ساعت گزارش تصویری اش پنج دقیقه زودتر از گزارش تصویری ایسناست و ساعت ارسال عکس را تغییر داده است.

هوبه فکر همچنین با اشاره به برخی بی تجربگی ها و تبعیض هایی که صورت می گرفت تصریح کرد: در نخستین دور مذاکرات در ژنو به ما گفتند عکسی که آقای ظریف در هواپیما خوابیده است تا زمانی که اعلام نشده ارسال نشود، اما یک خبرگزاری آن را منتشر کرد و هیچ برخوردی هم با آن عکاس نشد؛ در صورتی که اگر ایسنا چنین کاری را کرده بود قطعا جریان طور دیگری می شد و این موضوع همیشه وجود داشته است.

او درباره ی گرفتن عکس یادگاری از وزیران خارجه گروه ۱+۵ پس از مذاکرات هم اظهار کرد: ساعت سه صبح بود که مذاکرات در هتل تمام شد و همه به سمت یکی از ساختمان های UN (سازمان ملل) حرکت کردند. ما هرچقدر دنبال روابط عمومی ایران گشتیم موفق نشدیم او را پیدا کنیم. در آن ساعت تاکسی هم نبود که با آن به سمت ساختمان UN برویم. از سوی دیگر حدود نیم ساعت پیاده تا آن ساختمان راه بود. بعد از پیگیری های زیاد، روابط عمومی ایران ماشینی فرستاد. وقتی به ساختمان رسیدیم عکاسان و خبرنگاران خارجی به ما راه نمی دادند که جایی برای گرفتن عکس پیدا کنیم و حق را با خودشان می دانستند. با مشکلات زیاد، جایی را برای عکس گرفتن پیدا کردیم تا این که شنیدم روابط عمومی ما عکاس یک خبرگزاری را برای گرفتن عکس صدا کرد و با این که آن جا را به سختی به دست آورده بودم رهایش کردم و به دنبال آن عکاس رفتم و با این که به من و چند عکاس دیگری که پشت سرم بودند اجازه ورود ندادند، خودمان از نوار حفاظتی گذشتیم و داخل شدیم و عکس گرفتیم.

زهرا اصغری نیز که از مذاکرات استانبول ۲ در اردیبهشت ۹۱ تا کنون در همه ی مذاکرات حضور داشته است با بیان این که همه ی این سختی ها در دوره های قبل مذاکرات نیز وجود داشت و چون این بار مذاکرات به نتیجه رسید بیشتر بیان می شود، گفت: در زمان مذاکرات آقای جلیلی، ما استرس نتیجه ی جلسات را نداشتیم، اما در مذاکرات ژنو با یکسری تحولات مواجه شدیم که به ما نشان می داد این مذاکرات کلیدی خواهد بود و به سمت توافق می رود.

او با اشاره به مذاکرات ژنو ۲، ادامه داد: در این دوره از مذاکرات ما با به یکباره و بی مقدمه با حضور شش وزیر خارجه مواجه شدیم و نمی دانستیم چه اتفاقی می ا فتد تا این که یک دفعه مواجه شدیم با بیرون شدن از هتل و به دنبال آن، قطع شدن اینترنت. حدود یک ساعت بیرون از هتل ایستادیم و همه ی ارتباطات اینترنتی قطع شد و در حقیقت، راه ما برای ارسال خبر قطع شده بود که بالاخره با ترفندهای فراوان از جمله رفتن قاچاقی به اتاق یک خبرنگار خارجی توانستیم به داخل هتل برویم و خبر ارسال کنیم.

اصغری با بیان این که ما علاوه بر استرس فضا، متاسفانه باید مراقب رفتارهای برخی خبرنگاران ایرانی هم می بودیم اظهار کرد: یک نمونه این که من در حال مصاحبه گرفتن با سفیر ایران در سوییس بودم که متوجه شدم عکاس یک خبرگزاری داخلی از مصاحبه ی من فیلم می گیرد، وقتی به او اعتراض کردم گفت شما چرا با سفیر مصاحبه می گیرید من هم می خواهم فیلم این مصاحبه را به خبرنگارمان بدهم تا او هم این مصاحبه را داشته باشد!

همچنین مرتضی فرج آبادی در سخنانی با انتقاد از نبود نگاه استراتژیک و اصولی به رسانه در کشور و حتی مدیران رسانه ها تصریح کرد که « اگر خواهان حضور بین المللی و حرفه ای هستیم باید موانع را برطرف کنیم. »

وی همچنین با تأکید بر این که « ژورنالیسم باید از دسترس غیرحرفه ای هایی که بعضا اخلاق را هم رعایت نمی کنند دور بماند» خواستار توجه رسانه ها به این مهم شد و گفت: البته خبرنگاران و عکاسان ما با چنگ و دندان و چندین برابر خارجی ها کار می کنند و غیرت به خرج می دهند تا خلأهای مالی و تکنولوژیک را برطرف کنند.

او در بخش دیگر سخنانش تأکید کرد: رسانه ها و خبرنگاران ایرانی هم باید با تکنولوژی روز پیش بروند و این سیستم که در دنیای امروز شبکه های اجتماعی نقش مهمی ایفا می کنند پذیرفته شود.

فرج آبادی همچنین به این مطلب که « هیئت های رسانه ای خارجی در قالب تیم های کاملا مجهز به این برنامه ها می آیند و تقسیم وظایف کاملا روشنی در کار آنها وجود دارد» اشاره و گفت: ما باید تکلیف خود را در زمینه ی این که هزینه کردن برای رسانه را یک سرمایه گذاری بدانیم که در درازمدت حتی صرفه ی اقتصادی دارد روشن کنیم.

در ادامه ی این جلسه، خبرنگاران و عکاس ایسنا خاطرات دیگری نیز از نحوه ی پوشش مذاکرات بیان کردند که عمده ی آن ها را ترفندهای آنان برای گذشتن از سدهای امنیتی و کنار آمدن با سختی های سفر از جمله کمبود پول و امکانات تشکیل می داد.