وقتی جواد انصافی از قدیمی ترین نمایش میگوید

در واقع این نمایش ها از آن دوران صورت گرفته و معروف ترین شخصیت ها, عمو نوروز و خواجه پیروز بوده که همگان آن ها را می شناسند. البته خواجه پیروز بعدها حاجی فیروز نام گرفته است. این دو شخصیت از شخصیت های برجسته نمایش سیاه بازی و جدا از اینکه پیام آور شادی هستند, زمانی که به روستاها می رفتند در همان مکان سوژه های خود را پیدا می کرده و نمایش سیاه بازی را با فضای بدیهه سرایی پیش می بردند.

وی افزود: برای مثال زمانی که به روستایی می رفتند و می شنیدند که کدخدا آدم پول دوست و تکه کلام او فلان است, بلافاصله این را در نمایش خود اجرا می کردند. سیاه بازی قدمت دارد و با فراز و نشیب های خاص و با شخصیت های برجسته ای در طول تاریخ ادامه داشته است . از جمله کسانی که در این فضا کار کرده ‌اند می توان به دلقک دربار سلطان محمود , کل عنایت در دوران شاه عباس , لوطی صالح در دوران کریم خان زند و آقا محمد خان قاجار , کریم شیره ای در دوران ناصر الدین شاه و جوهی که در مثنوی مولوی آمده است , اشاره کرد. این شخصیت ها کاملا مردمی بوده و فضای نمایش های مردمی را انجام می دادند . در واقع سیاه ما سمبل توده زجر کشیده و ستمدیده مردم و سمبل آزادی و فریاد است. از دل مردم آمده و حرف مردم را می زند؛ به همین دلیل مورد توجه مردم قرار گرفته است.

انتخاب اسامی نیک برای سیاه از سوی مردم

انصافی با اشاره به اینکه همه چیز سیاه از جمله صدا , اسم و لباس او خاص است , گفت: در طول تاریخ اسامی مختلفی از جمله مبارک , یاقوت , الماس و زمرد و اسامی قیمتی ترین اشیا را بر روی سیاه می گذاشتند و به حرمت غلام حضرت علی (ع) در برخی زمان ها , نام او قنبر نیز ثبت شده است. صدای خاص او با دیگران فرق دارد و لباس قرمز بر تن می کند . من اعتقاد دارم که سیاه می گوید من پیرو خط سیاه‌وش هستم. سیاه ‌وش اسطوره اصیل ایرانی شخصیتی چشم پاک , راستگو بوده و حتی اگر به ضرر خویش باشد نیز دروغ نمی گوید , او می گوید که من می خواهم سیاه وش باشم پس وش یعنی صورتم را سیاه می کنم تا سیاه وش شوم و قرمز ر ا به خون خواهی سیاه وش می پوشم.

انصافی با اشاره به اینکه سیاه بازی در دوران قاجار اوج می گیرد اما به مرور زمان کم رنگ می شود, گفت: مسئله ای که سبب کم رنگ شدن سیاه بازی شده این بود که یک عده می گفتند با این نمایش ها قصد مسخره کردن سیاه ها را دارید و این موضوع تبعیض نژادی است. در حالی که اینگونه نیست. سیاه انسانی باهوش , مثبت و دور اندیش و صادق بوده و قصد نمایش های سیاه بازی تمسخر سیاه ها نیست, اتفاقا این نمایش ها به نفع سیاه ها رفتار می کند. متاسفانه مسئولین زیاد به نمایش های سیاه بازی توجهی ندارند زیرا جشنواره ما از همه ساله به یک سال در میان تغییر یافت. از طرفی بخش جوایز و رقابتی جشنواره نیز برداشته شده است.

روی نمایش های سیاه بازی کار نمی شود

بازیگر نقش های سیاه بازی درخصوص استقبال کم جوانان از سیاه بازی بیان کرد: اجرای سیاه بازی بسیار سخت است و متاسفانه جوان ها به آن گرایش پیدا نکردند البته ناگفته نماند که روی این نمایش ها کار نمی‌شود. سال ها است که من و داود فتحعلی بیگی, آقای ناصر بخت و آقای صالح پور خواستار اضافه شدن ده واحد درس سیاه بازی در دانشگاه هستیم که دانشجویان با این موضوع آشنا شوند. زمانی که درسی وجود ندارد این دانشجویان از کجا سیاه بازی را یاد بگیرند؟ پس از یک جایی باید این درس به آن ها داده شود تا جوانان به آن گرایش پیدا کنند.

وی ادامه داد: افرادی مانند من و داود فتحعلی بیگی درخصوص سیاه بازی کلاس های آموزشی داریم. ما حتی یک سالن ثابت برای اجرای این نوع از نمایش ها نداریم. در هر کشوری برای نمایش های آیینی سالن مخصوص دارند؛ حتی در برخی از کشورها نه تنها در پایتخت بلکه در شهرهای دیگر نیز سالن مخصوص نمایش اهای آیینی وجود دارد ولی ما در نهران حتی یک سالن مخصوص نداریم که بگوییم هر روز در آن نمایش های آیینی و سیاه بازی اجرا می شود , مگر چند نمایش در سنگلج به اجرا برود .

نمایش های آیینی سنتی سالن مخصوص ندارند

انصافی با اشاره به اینکه سال ها است به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی و میراث فرهنگی درخواست اختصاص ساختمانی برای نمایش های آیینی را داده ایم, گفت: ما خواستار اختصاص ساختمانی قدیمی برای نمایش های آیینی هستیم که در طول سال نمایش های سیاه بازی، پرده خوانی , خیمه شب بازی و آیینی و در ماه های محرم و صفر تعزیه در آن برپا و در کنار آن رستورانی با سرو غذاهای ایرانی دایر باشد تا زمانی که گردشگری به آن مراجعه می کند , اصالت فرهنگی ایرانی را ببیند ولی متاسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده است.

انصافی درخصوص اختصاص ساختمانی به نمایش های آیینی و سنتی و استقبال مردم از آن گفت: برای نمونه سالن تالار هنر برای نمایش‌های کودکان اختصاص یافته است. بعد از مدتی تماشاچی آن محل را پیدا می کند و عضو دائم آن می شود. مردمی که علاقه به تماشای آثار سیاه بازی, خیمه شب بازی و... دارند زمانی که مکانی ثابت برای آن تعیین شود، به آن گرایش پید ا می کنند.

انصافی درخصوص کمرنگ شدن خیمه شب بازی بیان کرد: درست است که گذشتگان ما از بین رفته اند ولی خوشبختانه هستند جوانانی که علاقه مند به خیمه شب بازی بوده و این راه را ادامه می دهند. پسر من هم درحال حاضر کار خیمه شب بازی و سیاه بازی را انجام می دهد. علاوه بر تهران گروه هایی نیز در مشهد فعال هستند , برای نمونه محمد اسدی نژاد در حال حاضر ادامه دهنده راه پدر در امر خیمه شب بازی بوده و بارها نیز از سوی ما تشویق شده است؛ زیرا نباید خیمه شب بازی از بین برود.