شفق قطبی چیست ؟ عکس های باور نکردنی از شفق قطبی
شفق قطبی پدیده ای کم نظیر است که معمولا در آسمان های قطب شمال پدیدار می شود. زیباترین عکس ها از شفق قطبی و چگونگی پیدایش آنها را مشاهده کنید.
شفق قطبی یکی از عجیب ترین و شگفت انگیز ترین پدیده های دنیاست. عکس هایی رویایی و زیبا از شفق قطبی که کمتر کسی شانس دیدن آنها را پیدا میکند را ببینید و لذت ببرید.
شفق قطبی چیست؟
شفق قطبی یک پدیده اتفاقی پراکنده و به طور کلی ضعیف است که معمولاً در آسمان شب از مکان‌هایی با عرض‌های جغرافیایی زیاد دیده می‌شود.
این پدیده معمولاً به عنوان نورهای شمالی نیز شناخته می‌شود. این پدیده ممکن است در ابتدا به صورت یک درخشش کم رنگ و شیری رنگ ظاهر شود.
همچنین شفق قطبی در شمال کم و برای چشم انسان بسیار کم نور است و نمی‌تواند هر رنگی را تشخیص دهد اما به اندازه کافی درخشان است تا ابرهای نزدیک افق را نشان دهد.
چه توجیه علمی ای می توان برای این پدیده داشت؟
در ابتدا تحقیقات زیادی درباره ی این پدیده و چگونگی تشکیل آن انجام شد که هیچ کدام نتوانستند توضیح درست و کاملی در رابطه با آن بدهند تا اینکه در قرن بیستم، دانشمندی نروژی به نام کریستین بیرکلاند (Kristian Birkeland) نظریه ی کاملی در رابطه با این پدیده توانست بدهد.
این دانشمند ثابت کرد الکترون هایی که از خورشید رها می شوند، به دلیل میدان مغناطیسی ای که در ۲ قطب زمین وجود دارد، به این قسمت می روند و بعد طبق فعل و انفعالاتی با جو زمین، این نورهای رنگی ایجاد می شوند.
البته پدیده ی شگفت انگیز شفق قطبی فقط در کره ی زمین اتفاق نمی افتد بلکه در سیاره های دیگری مانند مشتری و یا نپتون هم دیده شده است.
شکل شفق های قطبی تغییر می کند!
جالب است بدانید که شفق های قطبی گاهی هر چند ساعت یکبار و گاهی فورا تغییر شکل می دهند. مقدار نور ساطع شده از آنها هم متفاوت است، گاهی بسیار کمرنگ و به حالت محو است و گاهی آنقدر پر رنگ و واضح است که می توان زیر نور آنها کتاب خواند!
از شفق های قطبی بیشتر بدانید
به طور کلی حقایقی راجع به شفق قطبی وجود دارد که لازم است بدانید. شفق های قطبی بیشتر در عرض های جغرافیایی بالایی دیده می شوند مثلا در کشوری مثل کانادا و یا نروژ، این پدیده تا اندازه ای شگفت انگیز است که پیشنهاد می کنیم فورا یک بلیط هواپیما را رزرو کرده و خودتان را به یکی از این کشورها برسانید.
این حیرت آورترین پدیده، به شکل های مختلفی مانند نوارهای رنگین، ابرهای تکه تکه و… در آسمان ظاهر می شوند و نورهای متفاوتی دارند.
شهرهای زیادی در دنیا وجود دارند که می توانید شفق قطبی را در آنها بینید، با این حال این پدیده در ۲ شهر ترومسو در نروژ و یلونایف در کانادا، جلوه ی بیشتری دارد.
همانطور که در ابتدای این نوشته گفته شد، شفق قطبی می تواند رنگ های مختلفی داشته باشد که تفاوت رنگ ها به ۲ عامل مولکول گازی دخیل در این پدیده و ارتفاع اتفاق واکنش بستکی دارد. مثلا رنگ های آبی و سبز از واکنش در ارتفاعات پایین تر و رنگ قرمز از واکنش در ارتفاعات بالاتر ناشی می شوند.
حقایقی جالب در رابطه با شفق قطبی
شفق قطبی که به عنوان نورهای شمالی شناخته می‌شود، نمایشی زنده از تعامل میدان مغناطیسی زمین با ذرات باردار خورشید است. این پدیده زیبا است و ارزش زمان گذاشتن در یک شب سرد و بازدید از عرض‌های شمالی (یا جنوبی) بالا را دارد.
شفق‌های قطبی بر قطب‌های مغناطیسی زمین قرار دارند و در یک منطقه تقریباً دایره‌ای شکل در اطراف آنها قابل مشاهده هستند. از آنجا که قطب‌های مغناطیسی و جغرافیایی یکسان نیستند و بر روی هم منطبق نیستند، گاهی اوقات شفق‌های قطبی دورتر از آنچه که انتظار می‌رود در جنوب مشاهده می‌شوند در حالی که در جاهای دیگر دورتر از انتظار در شمال قرار دارند.
در نیمکره شمالی منطقه شفق قطبی در امتداد سواحل شمالی سیبری، اسکاندیناوی، ایسلند، قسمت جنوبی گرینلند و شمال کانادا و آلاسکا قرار دارد.
شفق‌های قطبی در منطقه جنوب نیز قابل مشاهده هستند اما احتمال کمتری دارد که هر چه دورتر بروید رخ دهند.
منطقه آن نیمکره جنوبی بیشتر بر روی قطب جنوب یا اقیانوس جنوبی قرار دارد.
برای دیدن نورهای جنوبی (یا شفق قطبی) باید به تاسمانی بروید. گاهی اوقات این پدیده در جنوب آرژانتین یا فالکلند نیز مشاهده می‌شود نادر هستند.
چرا شفق قطبی شامل رنگ‌های متفاوت است؟
نمایشگرهای شفق قطبی هنگامی ایجاد می‌شوند که پروتون‌ها و الکترون‌ها از سطح خورشید خارج شده و به میدان مغناطیسی زمین برخورد می‌کنند.
از آنجا که ذرات باردار هستند به صورت مارپیچ در امتداد خطوط میدان مغناطیسی، پروتون‌ها در یک جهت و الکترون‌ها در جهت دیگر حرکت می‌کنند.
این ذرات به نوبه خود به جو نیز برخورد می‌کنند. همچنین از آنجا که ذرات باردار خطوط میدان مغناطیسی را دنبال می‌کنند، اکثر آنها گازهای جو را به صورت حلقه‌ای در اطراف قطب‌های مغناطیسی و جایی که خطوط میدان مغناطیسی به هم می‌رسند، وارد می‌کنند.
هوا عمدتاً از اتم‌های نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است، اکسیژن در ارتفاعات شفق قطبی که از حدود 60 کیلومتر به بالا شروع می‌شود و تا 600 کیلومتر ادامه دارد به جزء بزرگتری تبدیل می‌شود.
وقتی ذرات باردار به این اتم‌ها برخورد می‌کنند، انرژی می‌گیرند. سرانجام این ذرات آرام می‌شوند، انرژی را از دست می‌دهند و فوتون‌هایی با طول موج خاص آزاد می‌شوند. اتم‌های اکسیژن نور سبز و گاهی قرمز منتشر می‌کنند، در حالی که نیتروژن بیشتر نارنجی یا قرمز است.
آیا شفق قطبی از فضا قابل مشاهده است؟
ماهواره‌ها می‌توانند از شفق قطبی از مدار زمین عکس بگیرند و تصاویری که به دست می‌آورند بسیار زیبا هستند. در واقع شفق‌های قطبی به اندازه کافی نور و روشنایی دارند به طوری که حتی در صورتی که از سیاره دیگری به آنها نگاه کنید، در شب کره زمین به شدت خودنمایی می‌کنند.
مدار ایستگاه فضایی بین المللی به اندازهای شیب و انحراف دارد که حتی نورهای آسمانی زمین را که بیشتر اوقات هیچ کس متوجه آنها نمی‌شود (زیرا چگالی ذرات باردار بسیار کم است) را می‌بیند.
«رادنی ویرک» (Rodney Viereck) ، مدیر آزمایش‌های مربوط به پیش بینی آب و هوا در اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA)، می‌گوید که تنها زمانی که ممکن است برای فضانوردان مشکل ایجاد شود زمان طوفان‌های شدید خورشیدی است، زیرا در این زمان سطح تابش زیاد است.
در این زمان تنها کاری که فضانوردان باید انجام دهند این است که به منطقه حفاظت شده‌تری از ایستگاه بروند. بر اساس بررسی‌ها طوفان‌های شدید خورشیدی می‌توانند در واقع میزان تابش در اطراف ایستگاه فضایی را به دلیل برهم کنش ذرات باردار با میدان مغناطیسی زمین کاهش دهند. در همین حال فضانوردان ISS می‌توانند چشم اندازهای شگفت انگیز شفق قطبی را ثبت کنند.
ارسال نظر