عمران مرادی، اظهار کرد: از نخستین روز بهار و پس از تحویل سال که خورشید در نقطه اعتدال قرار می‌گیرد، کل کره زمین نیز در حالت اعتدال است و در این حالت دمای زمین معتدل و طول روز و شب‌ها دقیقا با هم برابر است.

وی افزود: اعتدالین در بهار و پاییز رخ می‌دهد و در این دو حالت کل کره زمین، ۱۲ ساعت روز و ۱۲ ساعت شب است که البته این حالت در نیمکره شمالی و جنوبی بر عکس است، به این معنی که وقتی نیمکره شمالی در اعتدال بهاری است، نیمکره جنوبی اعتدال پاییزی را تجربه می‌کند و برعکس.

این پژوهشگر نجوم با تاکید براینکه در زمان‌های اعتدالین از نظر دمایی همه کره زمین حالت تعادل دارد، تصریح کرد: اعتدالین در اول بهار و اول پاییز رخ می‌دهد. در زمان اعتدال بهاری خورشید دقیقا از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند و به تدریج هرچه به سمت تابستان و انقلاب تابستانی نزدیک می‌شویم، این محل طلوع به شمال شرق و محل غروب به شمال غرب می‌رسد.مرادی ادامه داد: به تدریج طول روز طولانی‌تر و هوا گرم‌تر می‌شود.

وضعیت سیارات در فروردین ۱۴۰۰

وی در توضیح وضعیت سیارات در فروردین ۱۴۰۰، گفت: سیارات داخلی که شامل عطارد، زهره، مریخ و زمین هستند، اصولا بهتر قابل رویت خواهند بود. سیاره عطارد صبحگاهی است و از اواخر فروردین به آسمان شامگاهی منتقل می‌شود و وضعیت رصدی بهتری پیدا می‌کند.

این مدرس نجوم اضافه کرد: سیاره زهره نیز از اواخر فروردین به آسمان شامگاهی منتقل می‌شود و در سمت غرب و مایل به جنوب قابل رویت است و ارتفاع این سیاره به تدریج افزایش می‌یابد.

مرادی گفت: سیاره مریخ را از ابتدای شب در آسمان داریم. مریخ نیمه‌های شب (۱۴ دقیقه بامداد) غروب می‌کند و به سمت غرب آسمان مایل می‌شود.

وی افزود: در این شب‌ها پس از غروب در غرب دو ستاره درخشان داریم که "کاستور" و "پولوکس" از صورت فلکی جوزا یا دوپیکر هستند.

این پژوهشگر نجوم با بیان اینکه در قدیم صورت فلکی دو پیکر متناظر با طالع خرداد در نظر گرفته می‌شد، اظهار کرد: البته این شرایط تغییر کرده است.

مرادی توضیح داد: در قدیم هر زمان که خورشید در یکی از صور فلکی قرار می‌گرفت، به نام آن در نظر می‌گرفتند و طالع بینی از اهمیت بالایی برخوردار بود، چراکه اولا در قدیم اجرام را خدایان می‌دانستند، اما بعد‌ها فهمیدند که اجرام آسمانی هیچ ماهیت فراماده ندارند و بحث طالع منتفی شد و از سوی دیگر نیز صورت فلکی تغییر کرد و به همین دلیل اکنون طالع بینی ارزشی ندارد.

وی افزود: طالع خرافات است و هیچ سعد و نحس و زمان خوب و بدی وجود ندارد و اجرام کیهانی هیچ اثری بر روی زمین ندارند. طالع بینی تغییر کرده چرا که زمین علاوه بر حرکت وضعی و انتقالی دو حرکت دیگر نیز دارد.

مرادی اضافه کرد: محور زمین حرکت دارد و جهت محور زمین هر ۲۵ هزار و ۸۰۰ سال یک دور می‌زند و تغییر می‌کند. اکنون راستای محور زمین در راستای ستاره قطبی است که ساکن است، بنابراین از این نظر نیز این طالع بینی‌ها اشتباه است.

وی با تاکید براینکه از دید علمی صورت فلکی جوزا از ۶ فروردین به بعد در غرب قابل رویت است، گفت: کاستور یک ستاره چندتایی است که در این شب‌ها با دوربین قابل دیدن است.

رصد ماه کامل و ابرماه در ۸ فروردین

این مدرس نجوم با اشاره به رصد ماه کامل در هشتم فروردین، یادآور شد: امشب نخستین ماه کامل و سوپرمون ۱۴۰۰ قابل رصد است.

وی افزود: ماه کامل ویژگی جالبی دارد. اینکه زمانی که غروب خورشید اتفاق می‌افتد، ماه کامل نیز طلوع می‌کند و اگر در بلندی باشیم، در سمت غرب خورشید و در سمت شرق ماه قابل رویت است که هر دو به صورت گوی قرمز بزرگ دیده می‌شوند.

مرادی در توضیح علت آن، گفت: علت این است که نور این دو جرم در افق دچار شکست می‌شود. هشتم فروردین، ماه کامل بسیار به زمین نزدیک است و از این منظر بسیار بزرگ دیده می‌شود.

این پژوهشگر با بیان اینکه مدار حرکت ماه به دور زمین بیضوی شکل است، خاطرنشان کرد: در هشتم فروردین ماه تقریبا در نزدیکترین فاصله با زمین است و تقریبا یک ابرماه داریم. این اولین سوپرمون ۲۰۲۱ و ۱۴۰۰ شمسی است که شروع ۴ ابرماه امسال است.

رصد زودیاک از دهم فروردین

مرادی پدیده نجومی جالب توجه فروردین ماه را رصد زودیاک یا دایره البروجی اعلام کرد و گفت: از دهم فروردین ماه به مدت حدود ۱۰ روز پدیده جالبی قابل رویت است که در اصطلاح زودیاک یا دایره البروجی گفته می‌شود که در فصل بهار بعد از غروب آفتاب رخ می‌دهد.

وی توضیح داد: معمولا در فصل بهار هنگام غروب و در پاییز قبل از طلوع هنگامی که آسمان گرگ و میش است، در زمان غروب خورشید اگر به مکانی تاریک برویم و هیچ آلودگی نوری نباشد، در سمت غرب ناگهان نوری ظاهر می‌شود که حالتی شبیه مثلث دارد.

این مدرس نجوم با بیان اینکه نیم ساعت برای رصد این پدیده فرصت است، گفت: این نور از افق غرب به سمت بالا امتداد دارد که در اصطلاح نجومی به آن دایره البروج می‌گوییم. دایره البروج مسیر حرکت سالیانه خورشید است.

مرادی اضافه کرد: در منظومه شمسی فضا‌های بین سیارات کاملا خالی نیست و گرد و غبار رقیقی وجود دارد و زمانی که نسبت به راستای دید ما وضعیت خاصی داشته باشند نور خورشید را منعکس می‌کند. آنچه می‌بینیم گرد و غباری است که در امتداد دایره البروج توزیع شده و گرد و غبار میان ستاره‌ای است که منعکس کننده نور خورشید است و ما نور ابر مانندی را می‌بینیم.

وی گفت: برای رصد این نور باید توجه داشته باشیم که آسمان باید کاملا تاریک باشد. در شهر‌ها و آلودگی، نوری اصلا دیده نمی‌شود و برای رصد آن باید به مناطق کویری و کوهستانی تاریک رفت.

مرادی در توضیح منشا این گرد و غبار گفت: منشا آن سال‌ها محل بحث ستاره شناسان بود. برخی آن را به شهاب‌ها و برخی دیگر به سیارک‌ها و کمربند سیارکی نسبت می‌دادند و برخی دیگر معتقد بودند این نور به دنباله دار‌ها مربوط است. در فرهنگ اسلام نیز این نور شناخته شده و طلوع کاذب نام‌گذاری شده است و به آن آگاه بوده اند.

۲۳ فروردین و ماه نو

این پژوهشگر نجوم همچنین تصریح کرد: در ۲۳ فروردین، ماه نو رخ می‌دهد که در کنار خورشید است و قابل رویت نیست. زمان‌هایی که ماه در مقابله با خورشید قرار می‌گیرد و در راستای دید ما است، ماه قابل دیدن نیست و این اتفاق آخر هر ماه یا اول ماه قمری رخ می‌دهد.

به گفته مرادی روز‌های اطراف ماه نو زمان‌های خوبی برای رصد اجرام کم نور است. ماه در آسمان نیست و زمان خوبی برای رصد آسمان است.

وی افزود: ۲۴ فروردین هلال ماه احتمالا رویت و از ۲۵ فروردین ماه رمضان آغاز می‌شود.

 

ماه سیارات کره زمین