پناه بردن «محمود عباس» به قطر برای فرار از فشار قاهره و ریاض

روزنامه «العرب» به نقل از منابعی آگاه خبر داد که سفر اخیر « محمود عباس » رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به دوحه به منظور مقاومت در برابر فشار فزاینده عربستان سعودی و مصر برای ورود به روند سازش تل‌آویو بوده است.

پس از سفر رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به مصر و اردن و انتشار اخباری مبنی بر زمینه‌سازی طرف فلسطینی برای مذاکره با رژیم صهیونیستی ، منابع خبری گزارش داده بودند که محمود عباس یکشنبه شب هفته جاری با «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر در دوحه دیدار کرده است.

منابع آگاه به روزنامه العرب در این خصوص گزارش دادند که علت اعمال فشار ریاض و قاهره بر محمود عباس، زمینه‌ سازی برای ایجاد تفاهماتی جدید بوده است؛ تفاهماتی که دامنه صلح با تل‌آویو را توسعه می‌‌دهد و راه را برای پیوستن چند کشور عربی دیگر به جمع سازشکاران فراهم می‌کند.

این منابع در ادامه گفتند که مصر به محمود عباس توصیه کرده است که با کشورهای عربی که گزینه سازش با تل‌آویو را انتخاب کرده‌اند یا کشورهایی که در این مسیر قرار دارند، تعامل بیشتری داشته باشد.

 قاهره به رئیس تشکیلات خودگردان همچنین گفته است که فرار رو به جلو فایده‌ای در بر نخواهد داشت و در صورتی که تشکیلات خودگردان درهای خود را به روی کشورهای یادشده باز کند، برخی از کشورها و بویژه کشورهای عربی [حاشیه خلیج فارس] و در صدر آنها عربستان سعودی به آن پاسخ مثبت خواهند داد.

در این گزارش پیش‌بینی شده است که توسعه تعامل تشکیلات خودگردان با کشورهای مذکور می‌تواند نارضایتی مردم علیه محمود عباس را کاهش دهد و از طرفی دیگر، این گام به کشورهای عربی این امکان را خواهد داد که آرمان فلسطین را به شکلی مثبت در دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا مطرح کنند.

العرب همچنین مدعی شده است که در صورت مثبت بودن پاسخ تشکیلات خودگردان به این گام، این امکان وجود دارد که سرعت دلخواه تل‌آویو برای عادی‌سازی روابط نیز کاهش پیدا کند.

العرب در ادامه گزارش خود به نقل از منابع مذکور همچنین خبر داد که مصر از محمود عباس در سفر اخیر او به قاهره خواسته است که انعطاف بیشتری از خود نشان دهد و از میزان سخت‌گیریش در این خصوص بکاهد.

العرب می‌نویسد که قاهره به طرف فلسطینی گفته است که فرصت خوبی برای از بین بردن رکود به‌ وجود آمده در فلسطین و کشورهای عربی دارد؛ مسئله‌ای که از نظر مصر برای ایجاد توازن میان عادی‌سازی روابط و حل و فصل مسئله فلسطین ضروری است.

العرب ادامه داد، با این حال، محمود عباس گزینه تکیه بر قطر و ترکیه و نزدیک شدن به جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) را در پاسخ به تصمیم دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور فعلی آمریکا مبنی بر ورود به مرحله توافق مستقیم با اسرائیل را انتخاب کرده است.

العرب در ادامه می‌نویسد که رویکرد طرف فلسطینی روابط رام‌الله با برخی کشورهای عربی از جمله ریاض و ابوظبی را به سردی کشانده است بویژه آنکه این انتخاب عباس بیشتر به معنای ایستادگی در کنار محور ترکیه و قطر و اختلاف با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و مصر بود.

در این گزارش آمده است که سفر از پیش تعیین نشده محمود عباس به دوحه به درخواست شخص محمود عباس صورت گرفته است و این سفر پس از آن بوده است که تیم رئیس جمهور منتخب آمریکا بویژه تیم وزارت‌خارجه او به ریاست «تونی بلینکن» درخواست تشکیلات خودگردان مبنی بر تماس تلفنی با بایدن را نادیده گرفته است و به «هدیه عجولانه و مجانی» تشکیلات خودگردان به دولت بایدن واکنشی نشان نداده است؛ هدیه‌ای که همان بازگشت به همکاری‌‌های امنیتی با تل‌آویو و آمادگی برای مذاکره با آن بود.

منابعی از رام‌الله در گفت‌و‌گو با العرب خبر داده‌اند که رئیس‌ تشکیلات خودگردان تمایل دارد، قطر نقش حامی تلاش‌های این کشور در دولت جدید آمریکا را ایفا کند تا اینگونه پرونده فلسطین به رأس اولویت‌های آمریکا بازگردد. این در حالی است که محمود عباس علی‌رغم تردیدی که دارد، همچنان به تصدیق اظهارات مقامات قطری درباره اینکه این کشور در دولت بایدن نزدیک‌ترین کشور منطقه به آمریکا خواهد بود، ادامه می‌دهد.

این منابع می‌گویند که رئیس تشکیلات خودگردان قصد دارد گزارش‌هایی را که به او رسیده مورد آزمایش قرار دهد و  صحت و سقم آنها را دریابد از اینکه دولت جدید آمریکا بار دیگر نقش قطر را زنده خواهد کرد یا خیر.

العرب می‌نویسد که عباس می‌خواهد روابط خود با قطر را در ارتباط پرونده کمک‌های مالی گرم‌تر کند  آن هم پس از آن که قطر فرستاده محمود عباس را دو بار دست خالی بازگردانده است.

در ادامه این گزارش آمده است، در اقدامی مأیوس کننده، دوحه از «حسن الشیخ» مسئول امور مدنی تشکیلات خودگردان فلسطین و یکی از دستیاران برجسته محمود عباس خواسته است که به هماهنگی امنیتی با تل‌آویو بازگردند و اینگونه اموال توقیف شده خود در نزد طرف اسرائیلی را دریافت کنند.

العرب می‌نویسد، دوحه  حسن الشیخ را ترغیب کرده است که تشکیلات خودگردان به سمت دریافت وام از تل‌آویو به ارزش ۹۰۰ میلیون شِکِل برود.

از طرفی دیگر، این روزنامه به نقل از منابع خود می‌نویسد که محمود عباس همچنین برای بازگردان توازن به روابط خود با کشورهای عربی بویژه عربستان سعودی و امارات در تکاپوست آن هم برای اینکه به گزینه‌های خود برای ایجاد کانال ارتباطی با دولت جدید آمریکا تنوع بیشتری ببخشد.

طبق این گزارش، هنوز محمود عباس سیگنال واضحی از ریاض و ابوظبی در این خصوص دریافت نکرده است.

«محمد مشارقه» مدیر یک مرکز تحقیقاتی در لندن می‌گوید که سفر عباس به دوحه این احتمال را تقویت می‌کند که تشکیلات خودگردان در حال حاضر در حالت سردرگمی سیاسی به‌ سر می‌برد و قطب‌نمای مسیر خود را از گم کرده است.

مشارقه در گفت‌و‌گو با العرب اظهار داشته که تحولات منطقه و جهان از جمله تغییر موضع دولت جدید آمریکا نیازمند اقدامی فشرده است؛ اقدامی که ابتدا، از سوق دادن اداره سیاسی فلسطین به سمت انتخابات پارلمانی و انتخابات ریاستی آغاز می‌شود و پس از آن به ارائه ابتکارهای جدید متناسب با تحولات می‌رسد؛ ابتکارهایی که دولت بایدن را برای در اولویت قرار دادن موضوع درگیری فلسطین با اسرائیل ترغیب کند.

مشارقه در بخش پایانی اظهارات خود به رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین پیشنهاد می‌کند که روابط فلسطین با تمام کشورهای عربی را به حالت عادی باز گرداند تا اینگونه بتواند برای حل و فصل مشکل خود با طرف اسرائیلی توانایی لازم را به دست آورد.