چرا روحانی به عراق سفر کرد؟

به گزارش پارس نیوز، روزنامه «الاخبار» لبنان در گزارشی به سفر «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران به بغداد پرداخت و با عنوان ‌‌«حضور روحانی در بغداد و ارسال پیام به طرف‌های مختلف» نوشت: ورود روز دوشنبه حسن روحانی به بغداد، پس از سفر اواخر سال گذشته میلادی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به پایگاه هوایی «عین الاسد» ‌در غرب عراق، ذهن‌ها را به سمت مقایسه این دو سفر بُرد.

سفر رئیس‌جمهور ایران علنی و آشکارا ‌صورت گرفت، اما سفر ترامپ مخفیانه و به لحاظ زمان و مکان با انگیزه‌های امنیتی صورت گرفت. تهران این پیام را داد ‌که در عرصه عراق بیشترین حضور و تاثیرگذارترین نفوذ را دارد و به تعبیر منبعی در دولت عراق، تهران خواست این پیام ‌را بفرستد که در پیروزی علیه داعش، تهران و بغداد با یکدیگر شریک و سهیم هستند. این پیام واکنشی به واشنگتن بود که ‌مدعی است عامل نابودی داعش است. پیام دوم این سفر این بود که عراق خارج از چارچوب تحریم‌های آمریکا علیه ‌ایران قرار دارد و در این راستا بود که با امضای چند قرارداد اقتصادی پاسخ محکمی به آمریکا داده شد و تهران برای ارتقای ‌حجم مبادلات تجاری سالانه با عراق از ۱۲ میلیارد دلار به ۲۰ میلیارد دلار اعلام آمادگی و بغداد نیز از آن استقبال کرد و ‌هیچگونه اعتراضی به آن نشان نداد. ‌

افزون بر این، این سفر حامل پیامی به کشور‌های عربی و به طور مشخص عربستان سعودی بود که هنوز از سیلی که از ‌نتایج انتخابات پارلمانی اخیر عراق دریافت کرده، به هوش نیامده است. به گفته همین منبع دولتی، تهران خواست ‌دیدگاه خود را درباره عراق تثبیت کند، دیدگاهی مبتنی بر اینکه عراق دروازه ورود آن به کشور‌های عربی است. این دیدگاه خوشایند ریاض نیست که پیوسته برای ‌تسویه‌حساب‌های خود با ایران در عرصه عراق تلاش می‌کند. در این باره، سفر روحانی به شهر نجف در جنوب بغداد و ‌دیدار وی با آیت‌الله سیستانی، مرجع دینی عراق، واجد اهمیت خاصی است.

مجموعه این پیام‌ها و دیگر پیام‌های نهفته در این سفر، در این مقطع زمانی (اواخر سال پیش، آمریکا مهلت استثنا شدن ‌عراق از تحریم‌های آمریکا علیه ایران و وارد کردن انرژی برق از ایران و تبادل تجاری با آن را ۹۰ روز دیگر تا ۲۰ مارس ‌کنونی (۲۹ اسفند) تمدید شد) صورت گرفت که موضع نهایی بغداد را مشخص کرد، موضعی مبتنی بر جانبداری واضح از تهران در ‌ارتباط با تحریم‌ها که برخی گروه‌های سیاسی نزدیک به واشنگتن و پایتخت‌های کشور‌های عربی، خطری برای عراق ‌قلمداد می‌کنند و بر این نظرند که بغداد تاوان این اقدام را پرداخت خواهد کرد بدون آنکه منافعی به دست آورد. 

«برهم صالح» و «عادل عبدالمهدی» رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر عراق، با قدردانی از تهران به علت حمایت از عراق در ‌جنگ علیه تروریسم، بر ضرورت توسعه روابط دوجانبه در سطوح مختلف با آن تأکید کردند. حسن روحانی نیز در این سفر از تصمیم کشورش برای توسعه روابط به ویژه در زمینه حمل‌ونقل با عراق خبر داد و البته ‌واشنگتن نیز در دایره اهتمام وی قرار داشت؛ زیرا دخالت نظامی آمریکا را در منطقه خاورمیانه [غرب آسیا] محکوم کرد. ‌روحانی سپس در چارچوب اهداف این سفر تأکید کرد که تهران و بغداد از ظرفیت‌های لازم برای همکاری در همه ‌سطوح، از جمله تجارت و سرمایه‌گذاری و نیز در زمینه‌هایی، چون برق، گاز، بانک، همکاری در زمینه راه‌سازی و احداث ‌خط آهن، ایجاد مناطق آزاد و بازار‌های مشترک، برخوردارند. ‌

منابعی در ریاست جمهوری [عراق] در گفتگو با روزنامه الاخبار این دیدار‌ها را «بسیار عالی» توصیف کردند. در همین ‌حال، برخی منابع دولتی در عراق نیز قرارداد‌های امضاشده را جهشی در روابط بین بغداد و تهران توصیف کردند. البته، ‌این منابع، درباره برخی مفاد این قرارداد‌ها درباره امکان اقدام عراق در پرداخت بدهی‌های بغداد به ‌تهران، به ویژه بدهی‌های مربوط به جریان برق ملاحظاتی دارند. بنابراین، قرارداد‌های امضاشده می‌تواند بستری برای اقتصاد ایران ‌فراهم کند. در همین حال، خبرگزاری رویترز به نقل از یکی از مسئولان برجسته ایرانی اعلام کرد که این قرارداد‌ها شامل ‌بخش‌های برق، حمل‌ونقل، کشاورزی، صنعت، بهداشت و احداث خطوط راه آهن بین بصره در عراق و شلمچه در خاک ‌ایران و ارائه تسهیلاتی به شهروندان دو کشور از جمله اعطای روادید سفر به آن‌ها از جمله این قرارداد‌ها می‌شود. ‌