تغییر لحن عربستان درباره قطر، نشانه چیست؟

در این یادداشت آمده اسـت: قطر طی 16 ماه گذشته که با جنگ تحریم‌های کشورهای عربی روبه‌روست، تسلیم نشده است، جنگی که با اظهارات مشکوک و جعلی نسبت داده شده به شیخ «تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر آغاز شد و موج آن با متهم شدن دوحه به حمایت از تروریسم اوج گرفت و به دنبال آن، ابعاد تحریم‌های بی وقفه‌ای که از پنجم ژوئن 2017 آغاز شده بود، افزایش یافت.

نویسنده افزود: کسی نمی تواند شب پنجم ژوئن 2017 را از یاد ببرد؛ همان شبی که عربستان و متحدانش علیه قطر گرد هم آمده و تصمیم گرفتند ضمن قطع همه روابطشان با دوحه آن را محاصره اقتصادی کنند.

این وبگاه خبری افزود: آنها دوحه را به حمایت از تروریسم متهم کردند و مگس‌های اینترنتی را در شبکه های اجتماعی برای مخدوش کردن چهره قطر و بی اعتبار کردن آن به کار گرفتند اما قطر تاکید کرد که در معرض توطئه آنها برای سیطره بر تصمیم‌های مستقل خود قرار دارد.

به نوشته الخلیج آنلاین، کشورهای تحریم کننده قطر به این حد هم اکتفا نکردند، بلکه طی اقداماتی شهروندان قطر را هم هدف گرفته و به جنگ رسانه‌ای خود علیه دوحه ادامه دادند تا آن را منزوی کنند، اما به گواه ناظران در این کار موفق نبودند.

نویسنده تاکید کرد: پس از گذشت بیش از پانصد روز و موفقیت قطر در غلبه بر مصائب تحریم‌ها، ظرف همان چند ماه اول از آغاز بدترین بحران منطقه خلیج (فارس)، مساله خاشقچی به میان آمد تا عربستان را آشفته و سرگردان کند آن هم در سایه دخالت عربستان در جنگ یمن و سرکوب فعالان و معترضان این کشور که شان و منزلت ریاض را در دنیا متزلزل کرده است.

کاهش شدت حملات ضد قطر

کشورهای تحریم‌کننده قطر و در راس آن عربستان و امارات به اتهام زنی‌های خود علیه قطر ادامه داده و با اعمال اقدامات خودسرانه علیه شهروندانش  به حساب خود سعی در تنویر افکار عمومی قطر علیه حاکمیتشان داشتند اما همه این توطئه ها به شکست انجامید.

در طول محاصره مداوم قطر تاکنون کشورهای تحریم‌کننده قطر در اعمال شرط‌های خود برای رفع محاصره این کشور سخت‌تر ظاهر شدند در حالی که دوحه بدون گذاشتن پیش شرطی دست آشتی به سمت آنها دراز کرد.

الخلیج آنلاین آورده است: اکتبر 2018 اتفاقی روی داد که برجسته‌ترین حادثه تاثیرگذار بر بحران خلیج (فارس) طی سال جاری خوانده شد؛ بحرانی که در نتیجه خیره‌سری کشورهای تحریم‌کننده هیچ ابزاری برای حل آن موفق نبوده است، اما اخیرا این کشورها شروع به عقب‌نشینی از مواضع خود کرده‌اند.

«قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار سعودی در کنسولگری ریاض در استانبول بدون شک بر روند این بحران که در روابط بین کشورهای عربی خلیج (فارس) شکاف ایجاد کرده، تاثیرگذار بوده است».

به عقیده نویسنده، قتل خاشقچی می‌تواند با این واقعیت مرتبط باشد که جرم مذکور در خاک ترکیه رخ داد که روابط خوبی با قطر دارد، و پس از آن موج محکومیت‌های بین‌المللی علیه عربستان سعودی به راه افتاد و اتهام هایی مربوط به دخالت شاهزاده محمد بن سلمان در این جنایت مطرح شده و درخواست‌ها برای برکناری و محاکمه وی شدت گرفت.

الخلیج آنلاین نوشت: بالا گرفتن موج خشم جامعه بین‌المللی علیه عربستان او را در تنگنای شدیدی قرار داد از همین رو تلاش کرد سر خود را بالا بگیرد تا خود را از این طوفان نجات داده و از عواقب جنایتی که افکار عمومی جهان را علیه ریاض بسیج کرده است بگریزد.

این وبگاه خبری افزود: عربستانی که قطر را تحریم کرد و تلاش کرد جهان را علیه آن بسیج کند، اکنون به منظور کاهش خشم بین‌المللی تلاش می‌کند که دوستی قطر را جلب کند و همین کار را با ترکیه هم انجام می‌دهد کشوری که از هجمه تحریم‌های عربستان در امان نبود.

«محمد بن سلمان»، ولی‌عهد سعودی طی نطقی در کنفرانس «طرح آینده سرمایه گذاری بن سلمان» بر ساز رابطه با قطر نواخته و تلاش کرد از شدت هجمه‌های دنیا علیه کشورش بکاهد.

وی در سخن از اقتصاد خاورمیانه گفت: اقتصاد قطر قدرتمند است و پس از پنج سال متفاوت و پیشرفته شده است کشورهای منطقه اروپایی جدیدی در زمینه اقتصادی هستند.

الخلیج آنلاین آورد: این سخنان درباره قطر در نوع خود اولین اظهارات شاهزاده سعودی از زمان آغاز تحریم‌های عربستان، امارات، بحرین و مصر علیه دوحه است.

این وبگاه خبری افزود: تغییر نگرش ناگهانی عربستان در قبال ترکیه و قطر به تفسیر ناظران، اتفاقی نشات گرفته از قضیه ترور جمال خاشقچی روزنامه نگار سعودی در دوم اکتبر جاری بوده است که جامعه بین المللی را به ریختن جام خشم خود بر بن سلمان برانگیخت.

«در شرایطی که به گفته تحلیلگران بن سلمان تلاش می‌کند سرش در برابر ضربات احتمالی جامعه بین المللی بر باد نرود دیگران هم تعریف و تمجید عربستان از قطر را با شکست سیاست خارجی آن مرتبط کردند».

این سوال مطرح می‌شود که آیا باور کردنی است که «عادل الجبیر»، وزیر خارجه عربستان و «انور قرقاش»، همتای اماراتی او با بیان اظهاراتی به تمجید از قطر پرداخته و خواهان همکاری با دوحه برای غلبه بر بحران شوند؟

الخلیج آنلاین ادامه داد: پاسخ این سوال مثبت است، چون به گفته ناظران عربستان در حال حاضر در وضعیت دشوار و دردسرساز بزرگی به سر می‌برد و همین امر ریاض و متحدان آن در محاصره قطر را به بیان سخنانی شیرین در تمجید از این کشور محاصره شده حاشیه خلیج فارس واداشته است.

«الجبیر شنبه گذشته بر خلاف دیپلماسی معمول عربستان از زمان تحریم دوحه با شیرین زبانی به دنبال جلب دوستی قطر و ترکیه بود».

وی در نشست خبری مشترک با خالد بن احمد بن محمد آل خلیفه، همتای بحینی خود درحاشیه نشست «گفت‌وگوی منامه» که هر ساله در بحرین برگزار می شود گفت:ترکیه کشوری دوست است و هماهنگی نظامی با قطر متاثر از تنش ها نشده است.

وی افزود: کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و به همراه آنها مصر و اردن همچنان رایزنی‌های خود درباره ائتلاف راهبردی خاورمیانه‌ای معروف به نام میسا یا ناتوی عربی را پیش می‌برند و مناقشه با قطر هیچ تاثیری بر این ائتلاف نخواهد داشت.

الجبیر همچنین به وجود مانورهایی بین کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شامل قطر و حضور مقاماتی سعودی در پایگاه نظامی العدید قطر اشاره و تاکید کرد: مسؤولانی از قطر در مذاکرات ائتلاف استراتژیک خاورمیانه حضور دارند و اختلاف سیاسی با قطر هرگز بر این ائتلاف تاثیری نخواهد گذاشت و این ائتلاف سال آینده در این روزها فعال خواهد بود.

انور قرقاش، وزیر مشاور امارات در امور خارجه نیز اخیرا در واکنش به اظهارات اخیر لؤلؤه خاطر، سخنگوی وزارت خارجه قطر درباره شورای همکاری خلیج فارس و نقش آن در رفع بحران منطقه به ویژه بحران قطر، گفت: ابوظبی با دوحه مشکل دارد اما ما تمام تلاشمان را کردیم که این مشکل بر شورای همکاری خلیج (فارس) تاثیر نگذارد. ما در این شورا همکاری نظامی داریم که بر اختلافات سیاسی‌مان با قطر تاثیری نمی‌گذارد.

وی افزود: عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان و یوسف بن علوی، همتای عمانی خود در دیداری که داشتند بر نقش اساسی شورای همکاری و قدرت آن برای عبور از بحران قطر تاکید کردند.

قرقاش در ادامه اظهار کرد: میان ساکنان منطقه خلیج (فارس) یک احساس مشترک نسبت به این شورا و ضرورت حفظ دستاوردهای آن وجود دارد.

لؤلؤه خاطر پیشتر گفته بود که شورای همکاری خلیج فارس همچنان از نقش مهمی در منطقه برخوردار است اما باید تغییراتی در منشور آن صورت گیرد و نهادهای این شورا نیز باید بازسازی شوند.

الجبیر نیز پیشتر درباره مساله تحریم قطر تاکید کرده بود: ما مشکلاتی با قطر داریم اما همکاری‌های امنیتی با دوحه ادامه دارند و ائتلاف استراتژیک خاورمیانه هرگز تحت تاثیر اختلافات دیپلماتیک قرار نخواهد گرفت.