خاشقجی؛ پروژه‌ای آمریکایی‌، ترکی، قطری و سعودی

ابراهیم فیاض  با ارائه تحلیلی از پرونده خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی گفت: نکته بسیار مهم در این موضوع جنگ میان خاورمیانه شمالی و جنوبی است که از مدت‌ها قبل شروع شده و ریشه تاریخی دارد. در واقع خاورمیانه شمالی به رهبری ترکیه و خاورمیانه جنوبی به رهبری عربستان هستند که هر دو در جهت رقابت درون‌گرایی عالم اهل سنت تلاش می‌کنند.

وی افزود: ترکیه تلاش می‌کند که در میان کشورهای ترک‌زبان خود را به عنوان محور معرفی کند. از سوی دیگر در جهان عرب کشور مصر هم به این فکر است که با عربستان روابط خوبی داشته باشد یا با ترکیه، گرچه مصر به احتمال زیاد با توجه به اینکه اخوان المسلمین به ترکیه گرایش بیشتری دارد، به ترکیه تمایل خواهد داشت.

این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: مسائلی هم که در سوریه به وجود آمده بود عملا نه فقط حضور ایران و روسیه، بلکه نبردی بین عربستان و ترکیه هم وجود داشت و با توجه به اینکه ترکیه محور مذاکرات واقع شد عملا عربستان در این قضیه شکست خورد و طبیعتا در پی چنین اتفاقاتی کشوری که شکست می‌خورد از درون دچار اختلال می‌شود.

فیاض در ادامه اظهارکرد: با توجه به وضعیتی که در عربستان سعودی اتفاق افتاده، کشورهایی که در این مسائل نقش داشتند، جبهه‌بندی را آغاز کردند که یک جبهه همین مسئله خاشقجی بود که دموکرات‌های آمریکا، ترکیه، قطر و خاشقجی به دنبال تشکیل حزب و یک حکومت در سایه در خارج از کشور بودند تا زمانی که دولت سعودی دچار سقوط و فروپاشی شاهنشاهی شد بتوانند جای آن را بگیرند.

وی افزود: از طرف دیگر جریان جمهوری‌خواهان آمریکا با محوریت ترامپ، امارات و پادشاهی عربستان قرار داشتند که این‌ها طرفداران وضع موجود در عربستان سعودی بودند. نهایتا با توطئه‌ای که به راه افتاد، این روزنامه‌نگار سعودی کشته شد. البته ترکیه و سایرین هم حواسشان جمع بود برای همین از قبل آماده بوده و شنود کار گذاشته بودند.

فیاض ادامه داد: به همین دلیل ترکیه مسئله کشته شدن خاشقجی را پیگیری می‌کند تا اینکه عربستان از داخل دچار فروپاشی شود و او بتواند براساس سابقه تاریخی سرزمین‌های عثمانی را احیا کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران همچنین اظهارکرد: اگر تاریخ را مطالعه کنید، متوجه می‌شوید که فروپاشی عثمانی از عربستان شروع شد و بعد از آن مصر و فلسطین هم فروپاشید. در واقع عربستان مظهر فروپاشی عثمانی است و ترکیه هم به دنبال بازگرداندن حکومت عثمانی در خاورمیانه می‌باشد.

وی در ادامه گفت: از سوی دیگر دموکرات‌های آمریکا هم تمایل دارند تا از طریق ترکیه و ایران در محاصره قرار گیرد و شاید آنچه که در ذهنشان می‌گذرد هم شکل گیری همان امپراطوری عثمانی است.

فیاض همچنین افزود: بنابراین خاشقجی قربانی این قصه شد و به نظر می‌رسد این مسئله با یک برنامه‌ریزی از سوی ترکیه هم همراه بود و عربستان هم به همین دلیل دستور کشته شدن آن هم به این شکل را داد تا اجازه ندهد که بر او مسلط شوند، اما ترکیه ول کن ماجرا نیست و به دنبال تسلط بر خاورمیانه و آسیای میانه است که بتواند روابط ایران و روسیه را هم قطع کند.

وی ادامه داد: همچنین ترکیه به دنبال این است که ارتباط آسیا با اروپا را قطع کند و او اکنون قوی‌تر از عربستان عمل می‌کند.

این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین در این جریان ژئوپلیتیک بزرگی وجود دارد که در تلاش است ارتباط آسیا را قطع کند و در پی آن شمال آفریقا از دسترسی ایران و روسیه خارج می‌شود، حتی روسیه نمی‌تواند از طریق دریای سیاه وارد مدیترانه شود و مدیترانه هم در اختیار ترکیه قرار می‌گیرد.