۲ تحول مهم در بحران عربستان و قطر

پایگاه اینترنتی رای الیوم در سرمقاله خود نوشت: بحران روابط عربستان، امارات متحده عربی، مصر و بحرین با قطر در حالی وارد دومین سال خود میشود که با دو تحول اصلی روبه رو است که نشان میدهد آتش آن هنوز زیر خاکستر است.

به نوشته رای الیوم، هر چند قطر همواره تاکید دارد، توانسته است تاثیرات ناشی از تحریم محور سعودی را مهار کرده و بر آن فائق آید اما دوحه بیشترین ضرر را از این بحران متحمل شده است.

اما این دو تحول اصلی عبارتند از:

اول: درخواست عربستان سعودی که رهبری محور تحریم کننده قطر را به دست دارد از فرانسه برای متقاعد کردن قطر به خودداری از خرید سامانه موشکی اس -400 روسیه و تهدید به اینکه چنانچه قطر این سامانه را خریداری کند به اقدام نظامی علیه آن اقدام خواهد کرد.

دوم: اظهارات خالد العطیه معاون نخست وزیر و وزیر دفاع قطر در کنفرانس امنیتی سه روز پیش در سنگاپور مبنی بر اینکه کشورش علیه ایران وارد جنگ نخواهد شد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا  اجازه استفاده از پایگاه العیدید برای حمله به ایران  را خواهد داد یا خیر؟ به این جمله اکتفا کرد که آمریکا با تدبیرتر از آن است که علیه ایران وارد جنگ شود.

احتمال گزینه نظامی علیه قطر 

اهمیت این دو موضوع در این است که به بخش نظامی مربوط می شوند به این معنی که اعتراض عربستان به خرید سامانه موشکی اس -400 که خود نیز در تلاش برای خرید آن از مسکو است، به این معنی است که احتمال متوسل شدن به گزینه نظامی علیه قطر همچنان وجود دارد، به این ترتیب که انتظار می‌رود نیروی هوایی سعودی در صورت توسل به گزینه نظامی علیه قطر در آن نقش زیادی داشته باشد.

تلاش پیگیر مسئولان قطری برای ایجاد برون رفتی از بحران کنونی، منطقی و قابل توجیه به نظر میرسد و چه بسا سفر ناگهانی شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر به کویت در راستای همین تلاش‌ها انجام گرفت.

این تکاپوی دیپلماتیک قطر از طریق میانجیگری کویت و زمان آن بیانگر آمادگی و انعطاف دوحه است، اما سوال این است که آیا با پاسخ مثبت چهار کشور تحریم کننده به ویژه عربستان و امارات روبه رو خواهد شد؟

آیا این آمادگی و انعطاف قطر به معنی پاسخ دادن به شش درخواست اصلی محور سعودی یا برخی از آن به ویژه تعطیلی شبکه الجزیره بازوی رسانه ای قطر و نیز قطع روابط با جنبش اخوان المسلمین و توقف حمایت مالی و سیاسی و رسانه ای از آن است؟

هرچند پاسخی برای این سوالها نداریم اما به نظر میرسد با شدت گرفتن مواضع آمریکا عیله ایران و تهدید به تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه آن به نظر میرسد ادامه بحران بین محور سعودی و قطر بعید است.

در این میان کویت به دلیل مواضع بیطرفانه صاحب اعتبار است و شاید کاهش حملات رسانه‌ای به درخواست کویت مقدمه تکاپوی این کشور برای از سرگیری میانجیگری باشد و چه بسا برخی نتایج آن پس از عید فطر نمود پیدا کند.