بغداد؛ شهری که از نو باید شناخت
مردم بغداد (و البته کل عراق) که از پنج دهه فشار و عقب ماندگی دوره رژیم بعث خارج شده‌اند بسرعت در حال نمایش خواسته‌های خود، زندگی مورد علاقه و فضای فکری باب میل خود هستند.
بغداد شهری تاریخی است شهر "قصه‌های هزار و یک شب" شهرزاد، ماجراهای "علی بابا و چهل دزد بغداد" و "سندباد".
این شهر در تاریخ طولانی خود حکومت‌های مختلف را دیده که ساسانیان، عباسیان، عثمانیان و صفویان را از سر گذراند و در دوره معاصر با رژیم بعث و پس از آن حکومت مردمی حیات خود را دنبال می‌کند که قسم اخیر را باید نقطه عطفی در دوره حیات این شهر کهن دانست.
صفحه جدیدی که 15 سال پیش در تاریخ این شهر (و به تبع آن کشور عراق) ورق خورد با گذشته متفاوت است که تفاوت نیازمند بازشناسی بغداد جدید است.
مردم این شهر(و البته کل عراق) که از پنج دهه فشار و عقب ماندگی دوره رژیم بعث خارج شده‌اند بسرعت در حال نمایش خواسته‌های خود، زندگی مورد علاقه و فضای فکری باب میل خود هستند.
گفته می‌شود که بغدادِ بعد از صدام تحولات خود را با سرعتی 2 تا 3 برابر آنچه در ایران بعد از انقلاب رخ داد دنبال می‌کند.
سرعت بالای اینترنت در عراق البته بدون فیلتر است، فرصت استفاده راحت و بدون دردسر مردم این کشور به شبکه‌های اجتماعی اعم از فیس بوک، توییتر، واتس آپ، یوتیوب و ... را فراهم کرده که این موضوع در تغییر ذائقه این مردم و جهت دهی افکار آنها بسیار مهم و تاثیر گذار است.
بطور متوسط در خانه هر خانواده بغدادی به ازای هر نفر دو تا سه سیم کارت وجود دارد که بصورت چند گوشی و تبلت است که بوسیله آنها به راحتی در شبکه‌های اجتماعی مختلف فعالیت دارد.
از آنجا که تسلط غرب بر این شبکه‌های اجتماعی غیر قابل انکار است، طی پنج سال اخیر شاهد رشد فزاینده گرایش مردم پایتخت به نمادها و افکار غربی هستیم.
مظاهر شهری این غربگرایی هم بسرعت در حال رشد است.
مراکز بزرگ خرید(مگا مال) با برندهای غربی که هر روزه تعداد بیشتری از آنها گشایش می‌یابند و اغلب شلوغ هستند یکی از این نمونه‌هاست. جالب اینکه دو ماه پیش یکی از بزرگترین این مراکز خرید در بغداد توسط حیدرالعبادی نخست وزیر عراق افتتاح شد.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این شهر همه لوازم مورد نیاز خانواده‌ها را فراهم می‌کنند و معمولاً شب‌ها خانواده‌ها به صورت دسته جمعی برای خرید مایحتاج خود به این فروشگاه‌ها آمده و هر آنچه می‌خواهند، می‌خرند و رفته رفته سوپر مارکتهای محلی و کوچک از رونق می‌افتند.
در این فروشگاه‌ها محصولات غذایی از کشورهای ترکیه، عربستان، اردن و حتی اروپایی وجود دارد و متاسفانه کشورمان در این بین جایگاه بسیار کوچکی دارد و تنها در برخی موارد لبنیات تولید کشورمان را بتوان مشاهده کرد.
حتی فرش‌های ایرانی که شهرتی جهانی دارند نیز در فروشگاه‌های بغداد جای خود را به فرش‌های چینی و ترکیه‌ای داده‌اند و تعداد کمی فرش ایرانی وجود دارد که آن هم فرش ماشینی است.
جوانان این شهر نیز تفریحاتی بغیر از وقت گذرانی بغدادی‌های میانسال را دنبال می‌کنند که بیشتر در قهوه خانه‌ها به سر می‌برند. جوانان با ماشین‌های مدل بالا در خیابان‌های بغداد که حالا ایست و بازرسی‌ها و گشت‌های نظامی دوره داعش را نیز ندارد،"چرخ" می‌زنند و در کنار رودخانه دجله که در بغداد پیچ و تاب خورده است، به خوش گذرانی مشغول هستند.
زمانی، خلبانان اروپایی یکی از زیباترین مناظر قابل رویت از آسمان شب را پیچ و خم‌های روشن و چراغانی رودخانه دجله در بغداد می‌خواندند، اما امروزه از آن نور پردازی‌ها خبری نیست و تنها چند رستوران و تعدادی چراغ، خاطره‌ای کمرنگ از آن ایام را یادآوری می‌کند.
شب گردی جوانان عراقی در کنار رودخانه دجله
در بخش‌هایی از شهر نیز مناطقی برای موتور بازی جوانان شکل گرفته که عصرها با موتورهای سنگین و سبک خود در این مناطق به تک چرخ زنی مشغول می‌شوند.
بغداد بتدریج شاهد جوانانی است که دست به عمل‌های زیبایی زده‌اند و کاشت مو، عمل بینی و صورت در این شهر به مرور در حال عادی شدن است. باشگاه‌های پرورش اندام نیز قارچ گونه در این شهر رشد کرده‌اند؛ بطوریکه در هر خیابان یک یا دو باشگاه از این دست قابل مشاهده است.
توجه به سال نو میلادی در این شهر بیشتر از نسبت جمعیت مسیحی آن است، بطوریکه در خیابان‌های مختلف فروشگاه‌های زیادی به فروش محصولات شب نو میلادی از جمله درخت کریسمس و لباس بابانوئل مشغول هستند.
میزان دستمزدهای دولتی در عراق بعد از صدام رشد بسیار زیادی داشته و این موضوع سبب شده تا مدرم پایتخت در خرید هر آنچه به چشمشان آید با مشکلی روبرو نشوند.
البته قیمت خانه در این شهر بسیار بالاست ولی برای خرید سایر اقلام از جمله ماشین‌های عمدتاً ژاپنی و آمریکایی و لوازم خانگی لوکس مشکل زیادی نداشته باشند. فرهنگ مردم عراق استفاده از خانه‌های بزرگ است و هنوز آپارتمان‌های کوچک در این کشور و بغداد مرسوم نشده است. به طور متوسط هر خانه بین 300 تا 700 متر است که این متراژ با توجه به قیمت هر متر مربع که بین 6 تا 10 میلیون تومان است رقم بالایی را شامل می‌شود. نکته قابل توجه اینکه در عراق برای خرید خانه وام مسکن از سوی بانک‌ها تعلق نمی‌گیرد و اصولاً بانک‌های عراقی که عمدتاً خصوصی هستند وامی برای خرید خانه پرداخت نمی‌کنند.
اگرچه پس از داعش بدلیل مشکلات مالی که برای دولت به وجود آمده هنوز روند ساخت و ساز و عمران در این کشور و بغداد شکل نگرفته، اما تاثیر رفتن داعش بر مردم عراق و بغداد بسیار سریعتر بوده و این موضوع، توجه بیشتر به تحولات اجتماعی-فرهنگی در عراق را ضروری می‌سازد.
گزارش از علی حیدری
ارسال نظر