آیا آتش بس در سوریه پایدار می‌ماند؟

 آتش‌بس یک هفته‌ای از دیشب در سوریه آغاز شد؛ اوایل هفته جاری بود که خبر توافق مسکو و واشنگتن برای برقراری آتش بس در سوریه، رسانه‌ای شد؛ علی‌رغم تعلل آمریکایی‌ها در پذیرش جزییات پیش‌نویس توافق آتش‌بس، سرانجام در ساعات پایانی جمعه شب دو طرف توافق کردند که یک مرکز عملیاتی مشترک برای مبارزه با گروه‌هایی که هر دو تروریست می‌دانند، تاسیس کنند.

استفان دِمیستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، از این توافق استقبال کرده است؛ داعش و جبهه فتح شام( جبهه‌النصر سابق) دو گروه تروریستی هستند که به نظر می‌رسد برای هدف قرار گرفتن مواضع آن‌ها در روزهای پس از آتش‌بس  برنامه‌ریزی شده است.

دولت سوریه نیز اجرای این آتش‌بس را پذیرفته و اعلام کرده که ترک خشونت‌ها به دلایل بشردوستانه از استان حلب شروع خواهد شد.

ترکیه نیز که در هفته‌های اخیر تحرکاتی را در شمال حلب سوریه و نقاط هم مرز با این کشور از جمله "جرابلس" و "اعزاز" انجام داده و بنا بر شواهد متقن به تجهیز و تسلیح برخی گروه‌های تروریستی در این مناطق مبادرت ورزیده، از آتش بس برقرار شده اعلام حمایت کرده است؛ یک روز پس از انعقاد توافق آتش‌بس، "مولود چاوش‌اوغلو" وزیر خارجه ترکیه در تماس تلفنی با "جان کری" همتای آمریکایی خود گفت که آنکارا از آتش‌بس پیشنهادی مسکو و واشنگتن برای کاهش خشونت‌ها در سوریه استقبال می‌کند. 

واکنش ایران به توافق آتش بس در سوریه مثبت اما توام با گوشزد و اخطار بود؛ بهرام قاسمی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در واکنش به توافق روسیه و آمریکا برای برقراری آتش بس در سوریه تاکید کرد که "جمهوری اسلامی ایران همواره از برقراری آتش بس در سوریه و تسهیل دسترسی همه مردم این کشور به کمک‌های انساندوستانه استقبال کرده است. آتش بس شامل گروه‌های تروریستی همچون داعش، جبهه النصره و گروه‌های تازه تاسیس انشعابی نیست و جامعه جهانی ملزم به برخورد جدی، قاطع، بدون شرط و بی وقفه با تروریسم افراطی تکفیری است. با توجه به تجربه چند ماه گذشته، آتش بس باید پایدار و دارای ضمانت اجرا بوده و به عنوان فرصتی برای تجدید قوا و انتقال جنگجویان و تسلیحات برای گروه‌های تروریستی مورد سوءاستفاده قرار نگیرد".

یکی از مواردی که تحلیلگران را به پایداری این آتش‌بس در سوریه امیدوار می‌کند، عقب نشینی آمریکا از مواضع قبلی خود است؛ واشنگتن پیش‌تر تروریست‌های غیرداعش را با برچسب معارض شناسایی می‌کرد؛ آمریکایی‌ها هر بار که تروریست‌های جبهه فتح شام و جیش‌الفتح مورد حمله جنگنده‌های روسیه و یا ارتش سوریه قرار می‌گرفتند بلافاصله موضع خصمانه اتخاذ می‌کرد و به حمایت سیاسی و تسلیحاتی از آن‌ها می‌پرداخت؛ اما حالا به نظر می‌رسد که سردمداران کاخ سفید از موضع قبلی عدول کرده‌اند؛ البته این امر بدان معنا نیست که آمریکایی‌ها خیرخواه و دلسوز شده‌اند؛ بلکه واقعیت‌های صحنه میدانی و قدرت ائتلاف تهران، مسکو و دمشق آن‌ها را وادار به عقب نشینی کرده است.   

یکی از بندهای توافق آتش‌بس اخیر تصمیم آمریکا و روسیه برای تشکیل یک تیم اطلاعاتی جهت تمییز گروه‌های تروریستی با گروه‌های معارض است؛ البته تحلیلگران معتقدند پایبندی به این بند به احتمال بسیار زیاد از سوی آمریکا نقض می‌شود؛ چرا که  آن‌ها همچنان گروه‌های تروریستی نظیر"احرار شام" و "نورالدین زنکی" را که اعمال جنایتکارانه‌شان برای همگان آشکار شده است، در زمره گروه‌های "میانه رو" خطاب می‌کنند.   

البته برخی تحلیلگران با دیده تردید به آتش‌بس توافق شده میان آمریکا و روسیه می‌‎نگرند؛ آن‌ها معتقدند عملیات ظفرمندانه روس‌ها و نیروهای محور مقاومت در حلب علیه تروریست‌ها از جمله مسدود کردن جاده استراتژیک "کاستیلو" که تروریست‌ها را در شرق حلب محاصره می‌کند، آمریکایی‌ها را واداشته است تا به منظور تجدید قوای تروریست‌ها و تحریک و تهییج ترکیه جهت ورود نظامی همه جانبه به سوریه، مفاد آتش بس را بپذیرد و به این امر تن دهد.