سردرگمی راهبردی آمریکا در سوریه

آمریکا در تازه ترین اظهار نظر درباره ورود ترکیه به خاک سوریه و درگیری در جرابلس این اقدام را "غیرقابل قبول" خوانده و خواهان توقف آن شده است.

برت مک‌گورک، نماینده آمریکا در نیروهای ائتلاف علیه داعش، در توئیتی به نقل از وزارت دفاع این کشور گفته است: "آمریکا در این درگیری‌ها دخالت نداشته و این درگیری‌ها با هماهنگی نیروهای آمریکا انجام نشده و ما از آنها حمایت نمی‌کنیم".

نماینده آمریکا در نیروهای ائتلاف علیه داعش در حالی روز دوشنبه، 8 شهریور ماه، و پنج روز بعد از ورود نیروهای ترکیه به خاک سوریه، چنین مواضعی اتخاذ کرده که گویا فراموش کرده جو بایدن، معاون رییس جمهوری آمریکا، یک روز بعد از ورود نیروهای ترکیه به شهر جرابلس سوریه در مصاحبه مطبوعاتی با رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه در آنکارا به صراحت از اقدام این کشور دفاع کرد.  

نیروهای ترکیه روز چهارشنبه، 3 شهریور ماه، برای عملیات در شهر جرابلس از مرز سوریه گذشتند و وارد خاک این کشور شدند. این در حالی است که ترکیه از روز دوشنبه اول شهریور ماه، حمله به مواضع داعش را آغاز کرده بود.

ترکیه با گسیل نیروهای زمینی و تانک های خود به خاک سوریه و تجاوز به این کشور، شهر جرابلس را تصرف کرد و در این عملیات به مواضع یگان‌های مدافع خلق کرد که آمریکا حامی آنهاست، حمله ور شد.

یک روز بعد از تجاوز زمینی ترکیه به خاک سوریه، معاون رییس جمهور آمریکا به ترکیه رفت و در مصاحبه مطبوعاتی با رجب طیب اردوغان، از اقدام آنکارا حمایت کرد. جو بایدن در این کنفرانس مطبوعاتی به حمایت از حملات ترکیه به سوریه پرداخت و گفت که ترکیه باید بر مرزهایش مسلط شود.

بایدن پا را فراتر گذاشت و در دفاع از اقدام ترکیه با بیان این که مرزها نباید تحت اشغال هیچ گروه دیگری باشد، خاطرنشان کرد که واشنگتن عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه را پوشش هوایی می دهد.

این در حالی است که در روز سفر بایدن به ترکیه (پنجشنبه 4شهریور ماه) و حمایت وی از ورود نظامیان این کشور به سوریه، "فکری ایشیک" وزیر دفاع ترکیه اعلام کرد که پیش از آغاز عملیات جرابلس، با دولت سوریه تماسی صورت نگرفته؛ اما آنکارا به مسکو و واشنگتن درباره این عملیات اطلاع داده است. وی تاکید کرده بود که کشورش حق دارد در جرابلس بماند تا این شهر به کنترل ارتش آزاد در آید.

مواضع جدید آمریکا در خصوص مخالفت با اقدامات ترکیه در سوریه که همزمان با واکنش وزارت خارجه سوریه به تجاوز نظامی نیروهای ترکیه به خاک این کشور صورت گرفته، به نظر می رسد که برای گمراه کردن افکار عمومی و به اصطلاح اتخاذ سیاست "با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن" باشد.

وزارت خارجه سوریه روز دوشنبه (8 شهریور ماه) عملیات نظامی، تجاوزگری و کشتار ارتش ترکیه در خاک کشورش را، جنایت ضد بشری توصیف کرد و در دو نامه جداگانه به دبیرکل و رییس شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید کرد که جمهوری عربی سوریه، جنایات، نقض حاکمیت و عملیات نظامیان ترکیه در زمینه کشتار ملت سوریه را به شدت محکوم می کند و حمایت فرانسه، آمریکا، انگلیس، عربستان و قطر از دولت آنکارا به مثابه حمایت آشکار از تروریسم است.

 بی شک حافظه مسوولان آمریکایی آن قدر ضعیف نشده که مواضع چند روز پیش خود را فراموش کرده باشند و از روی اشتباه یا فراموشی اینک موضعی کاملا متضاد در برابر اقدام ترکیه در سوریه در پیش گرفته باشند.

یکی از احتمالات دلایل اتخاذ موضع جدید آمریکا، می تواند سیاست هم صدایی دراعلام رسمی مخالفت با اقدام غیر قانونی تجاوز به خاک کشوری مستقل باشد که در قوانین بین المللی نیز به صراحت به آن اشاره شده و آمریکا برای این که وجهه خود را موجه جلوه دهد به دنبال اعتراض رسمی سوریه مجبور به اتخاذ چنین موضعی شده است.

از سوی دیگر نیز می تواند ناشی از افزایش اختلاف ترکیه و آمریکا به ویژه پس از کودتای نافرجام ترکیه و نپذیرفتن تحویل فتح الله گولن، رغیب اردوغان، به ترکیه از سوی آمریکا از یک سو و همچنین حمله ترکیه به نیروهای کرد مورد حمایت آمریکا در سوریه باشد.

ترکیه به ظاهر اعلام کرد که قصدش از حمله به جرابلس مقابله با داعش است که بر این شهر سیطره یافته، اما خبرهای رسیده و تصاویر منتشر شده حاکی از این است که هنگام حمله زمینی ترکیه به جرابلس هیچ نیروی داعشی در این شهر حضور نداشته گویا آنها از قبل و با هماهنگی از پیش صورت گرفته، از این شهر خارج شده بودند، به طوری که در این حمله حتی یک نیروی نظامی ترکیه از سوی داعش مورد حمله قرار نگرفت.

اما ترکیه در این حمله با حمایت از گروه مسلح مخالف دولت سوریه موسوم به "ارتش آزاد" به شدت در صدد درگیری با نیروهای کرد مورد حمایت آمریکا و حملات متعدد برای نابودی آنان بر آمده است.

در همین حال نشریه نیویورک تایمز به دنبال درگیری میان گروه مسلح ارتش آزاد و یگان های مدافع خلق کرد سوریه، با انتشار گزارشی از اختلاف میان وزارت دفاع آمریکا "پنتاگون" و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا "سیا" در باره اقدام ترکیه در حمله به سوریه و رویدادهای شمال این کشور خبر داد. مطابق گزارش این نشریه، نیروهای مسلح "ارتش آزاد" که با حمایت ترکیه توانسته اند با بیرون رفتن داعش بر جرابلس  سیطرۀ یابند، از سوی "سیا" پشتیبانی می شوند در حالی که وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)، نیروهای دموکراتیک سوریه را حمایت می کند و این مساله اینک به اختلاف میان مقامات آمریکا منجر شده است.