اعتقاد مردم ترکیه به حمایت سازمان اطلاعات آمریکا از کودتا

 با گذشت نزدیک به یک ماه از کودتای نافرجام در ترکیه، نقش احتمالی ایالات متحده در شکل گیری کودتا بیش از پیش هویدا می گردد. اگرچه مقامات امریکایی هرگونه دخالت این کشور در کودتا را به شدت رد می کنند اما قرائنی وجود دارد که احتمال دست داشتن کاخ سفید و پنتاگون در تلاش برای ناآرام کردن ترکیه را پررنگ می کند.

از نظر دولت ترکیه و با توجه به پیشینه ی دو جریان قدرت طلب در این کشور (طرفداران اردوغان و طرفداران گولن)، اولین احتمال درخصوص عاملین کودتا، فتح الله گولن، رقیب پیشین اردوغان است که در حال حاضر مورد حمایت کامل کاخ سفید قرار دارد. شاید اگر دولت امریکا تا این حد بر حمایت خود از گولن اصرار نداشت انگشت اتهای به سمت آن کشیده نمیشد. در حال حاضر و طبق نظرسنجی ها 69 درصد از مردم ترکیه اعتقاد دارند سازمان اطلاعات امریکا حامی کودتا بوده است و 20 درصد نیست مستقیما کاخ سفید را پشتیبان کودتا می دانند.

نیویورک تایمز علت این نگرش مردم ترکیه در قبال امریکا را اینگونه توصیف می کند: "جالب است که ملت ترکیه که به عنوان یک کشور پلوراسیتی شناخته می شود کمتر مواقعی پیش می آید که درخصوص موضوع خاصی اتفاق نظری با درصد بالا داشته باشند ولی درباره احتمال نقش امریکا در کودتا همه مردم اعم از اسلامگراها، ملی گراها، لیبرالها، و سکولارها همه و همه متفق القول امریکا را –مستقیم یا غیرمستقیم- دخیل در کودتا می دانند. علت اصلی این امر نیز این است که امریکا میزبان کسی است که همه او را عامل کودتا می دانند."

البته میزبان بودن تنها علت بدبینی مردم ترکیه نسبت به امریکا نیست، بلکه بهانه تراشی برای تحویل گولن به ترکیه به عامل اصلی سوءظن آنان نسبت به ایالات متحده تبدیل شده است. نیویورک تایمز در ادامه می نویسد: "این مسئله که یک مقام سابق سازمان سیا و سفیر سابق امریکا در ترکیه به گولن کمک کردند تا گرین کارت امریکا را بگیرد یک حقیقت غیرقابل انکار است که گمانه ی دست داشتن امریکا در کودتا را برای ترک ها تقویت می کند."

در عین حال که مقامات دولت امریکا هرگونه دخالت در پشت پرده ی کودتا را موکدا رد می کنند، جان آر. باس، سفیر امریکا در ترکیه اذعان کرد: "دست داشتن جمع کثیری از هوادارن گولن در کودتا امری واضح است." با این باز هم امریکا اصرار دارد ترکیه باید برای طلب استرداد گولن مدارک و مستندات متقن از دست داشتن وی در کودتا ارائه دهد.

در همین حال، مایکل ورز یکی از اعضای سابق اتاق فکر امریکن پراگرس (American Progress) که بر موضوعات امنیتی ترکیه تمرکز دارد در گفتگو با خبرگزاری ان بی سی نیوز از این حقیقت پرده برداشت که ایالات متحده نسبت به تغییر حکومت در ترکیه بی میل نیست! وی در اظهارات خود عنوان کرد: "درست است که مقامات دولتی امریکا بر حمایت از دولت اردوغان و مخالفت با کودتا تاکید دارند اما نمی توان منکر شد که امریکا اکنون بر سر یک دوراهی دشوار قرار گرفته است: کاخ سفید از طرفی [بنا بر خط مشیی که سعی دارد خود را طبق آن به مردم دنیا بشناساند] ناچار است از حکومتی که مردم با رای خود انتخاب کرده اند –یعنی دولت اردوغان- حمایت کند؛ اما از سویی دیگر کاخ سفید معتقد است دولت اردوغان به سوی استبداد در حرکت بوده و مردم از خودکامگی روزافزون وی ناراضی هستند." 

طبق اظهارات این تحلیلگر امریکایی، اگرچه مدارک و شواهد قابل استنادی در دسترس نیست اما احتمال دست داشتن امریکا و یا حمایت این کشور از کودتا غیرمحتمل نیست؛ چرا که امریکا تا جایی در حمایت از فتح الله گولن پیش رفته است که روابط دوجانبه اش با دولت ترکیه را تحت الشعاع قرار داده است.